Beschermd monument

Parochiekerk Sint-Martinus

Beschermd monument van 30-01-2013 tot heden

ID: 9309
URI: https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/9309

Besluiten

Parochiekerk Sint-Martinus met cultuurgoederen
definitieve beschermingsbesluiten: 30-01-2013 ID: 5105

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Provincie
Oost-Vlaanderen: Gemeente
Herzele: Deelgemeente
Herzele: Straat
Kerkstraat: Locatie
Kerkstraat 37 (Herzele): Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m: Oppervlakte zone
1 163m²: Beschermingsdossiers
4.001/41027/102.1 4.01/41027/222.1

Typologie: parochiekerken
Datering: voor WO I
Stijl: gotiek, neogotiek

Project beschermingsdatabank 2013-2016 (beschermingen: van 01-01-2013 tot 30-06-2016)

Valcke, Henri (Ontwerper)

Beschrijving

De bescherming omvat de parochiekerk Sint-Martinus met inbegrip van de cultuurgoederen die er integrerend deel van uitmaken. De vroeg-gotische toren en voormalige kruisbeuk werden reeds in 1943 beschermd als monument.

Waarden

De parochiekerk Sint-Martinus met inbegrip van de cultuurgoederen die er integrerend deel van uitmaken is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

- De vroegste bouwgeschiedenis van de kerk, gewijd aan de populaire middeleeuwse patroonheilige Sint-Martinus, klimt vermoedelijk op tot de 10de eeuw. Onder heer Boudewijn van Herzele werd de kerk in 1147 overgedragen aan de abdij van Saint-Ghislain in Henegouwen. Vanaf de bisdomhervorming van 1559 behoorde de kerk tot het aartsbisdom Mechelen, dekenij Ninove, van 1801 tot 1845 tot het bisdom Gent, dekenij Aalst, van 1845 tot 1911 tot de dekenij Ninove, sinds 1912 is Herzele een zelfstandige dekenij.
- De bewaarde oude vieringtoren en de zijkapellen in Balegemse zandsteen getuigen van de oude bouwgeschiedenis. De kerk werd een eerste maal vergroot in 1829 waarbij het koor naar het westen werd georiënteerd.
- De huidige kerk kwam tot stand in 1912 toen het schip, koor en sacristie werden wederopgebouwd onder leiding van architect Henri Valcke, die in Oost-Vlaanderen een groot aantal gebouwen, veelal religieuze gebouwen, (ver)bouwde in neostijl.
- De opvallende ligging ten noorden van de middeleeuwse burcht van Herzele, toont de waardevolle historische relatie van kasteel en kerk aan.

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: :
- De karakteristieke vormgeving van de parochiekerk wordt bepaald door de prominente oostpartij waarin de oude kerkdelen, de toren en zijkapellen, zijn verwerkt, en de kwaliteitsvolle uitbreidingen met rijke detaillering in neostijl met gotiserende elementen zoals spitsboogvensters.
- De kerk is een representatief voorbeeld van één van de kerken die door de Gentse architect Henri Valcke werden uitgebreid in aangepaste neostijl, rekening houdend met de oude onderdelen, teruggrijpend naar de gotische stijl en met hergebruik van oude materialen.

artistieke waarde

- De artistieke waarde uit zich in de harmonische samenhang van architectuur en interieur, met aan de kerk gerelateerd meubilair in neogotische stijl door Remi Rooms en hergebruikt meubilair uit de oude kerk, zij vormen een essentieel onderdeel van het kerkgebouw.
Het betreft een neogotisch hoofdaltaar, twee neogotische zijaltaren afkomstig van de oude kerk, een eiken communiebank fragmentarisch bewaard, kansel uit de 17de eeuw, twee 18de-eeuwse biechtstoelen en twee neogotische biechtstoelen van R. Rooms, een arduinen doopvont op steun met jaartal 1616, koperen deksel.
De kerk bevat een schilderij met kruisafneming en een Kruisweg geschilderd op doek door Jozef Meganck, circa 1857, en verschillende heiligenbeelden: Heilige Rochus, en Jezus in het graf, gepolychromeerde houten beelden uit de 17de eeuw; gepolychromeerde beelden van Heilig Hart van Jezus, Heilige Theresia, Heilige Rita, Heilige Antonius, beeld van Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart, stenen beelden op sokkel van Heilige Cornelius en Heilige Martinus. Ook de calvariebeelden aan de westgevel zijn een typische neogotisch ontwerp.
- De waardevolle glasramen van H. Coppejans (1934), van De Loore en uitgevoerd door Gesar Vanhevele (1955), van M. Nevens en uitgevoerd door Herman Mortier (1961), vertonen artistieke kwaliteiten en zijn illustratief voor de ontwerpers.

Aanduiding van

Is de gedeeltelijke bescherming van