Inventaris
beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek

Dorpskom Steenhuize-Wijnhuize

beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek van tot heden

ID
9385
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/9385

Besluiten

Parochiekerk, kasteel, dienstgebouw, schandpaal, orangerie, hoeve en dorpskern
definitieve beschermingsbesluiten: 12-06-1986  ID: 2151

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.
Provincie
Oost-Vlaanderen
Gemeente
Herzele
Deelgemeente
Steenhuize-Wijnhuize
Straat
Bergestraat, Holmanstraat, Kloosterberg, Korrestraat, Krommestraat, Tolstraat
Locatie
Bergestraat, Holmanstraat, Kloosterberg, Korrestraat, Krommestraat, Tolstraat (Herzele)
Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m
Oppervlakte zone
139 469m²
Beschermingsdossiers
4.02/41027/108.1
4.02/41027/111.1
DO000754
OO001150

Beschrijving

De bescherming omvat de dorpskom van Steenhuize-Wijnhuize. Binnen het dorpsgezicht zijn de gevels en daken van het kasteel van Steenhuize-Wijnhuize als monument beschermd, net als de gevels en daken van het dienstgebouw en van het tuinpaviljoen, de schandpaal gelegen in het kasteelpark, het boerenburgerhuis tegenover de ingang van het park, de parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaart en haar orgel, en de pastorie in de Bergestraat. Deze laatste bescherming dateert van 2003, het orgel werd in 1976 beschermd, de overige monumenten in 1986. De gevels die zich op de grens van de afbakening bevinden en waarvan de rest van het gebouw buiten de afbakening ligt, maken in dit geval geen deel uit van de bescherming.

De Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen (KCML) bracht een advies uit waarbij de historische waarde van de dorpskom van Steenhuize-Wijnhuize als volgt werd gemotiveerd: "als oorspronkelijk zelfstandige gemeente die zich ontwikkelde rond de 14de-eeuwse kerk en in de nabijheid van het kasteel met uitgestrekt park dat ontstond in de 17de eeuw en waarrond zich enkele boerderijen en burgerwoningen gevestigd hebben die het geheel van het dorp een typisch karakter geven dat tot op heden nog ongewijzigd en waardevol qua aanleg tot ons is gekomen."

  • Onroerend Erfgoed Oost-Vlaanderen, beschermingsdossier DO000754, Dorpskom met verscheidene monumenten, advies KCML (1986).

Waarden

De dorpskom van Herzele (Steenhuize-Wijnhuize) is beschermd als dorpsgezicht omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

Aanduiding van

Is de bescherming van

Dorpskom Steenhuize-Wijnhuize

Bergestraat, Holmanstraat, Kloosterberg, Korrestraat, Krommestraat, Tolstraat (Herzele)
De dorpskom van Steenhuize-Wijnhuize is gelegen op een heuvel in de Denderstreek. Het centrum van het dorp wordt gevormd door de vierkante Kloosterberg. Ten zuiden hiervan bevindt zich het kasteeldomein van Steenhuize-Wijnhuize. De bebouwing van de dorpskern is veelal kleinschalig, met gebouwen van overwegend twee bouwlagen.

Is de omvattende bescherming van

Boerenwoning

Kloosterberg 26 (Herzele)
Boerenhuisje met ommuurd voortuintje met hek; dubbelhuistype met één bouwlaag van vijf traveeën onder zadeldak, uit de tweede helft van de 18de eeuw.

Burgerhuis

Kloosterberg 31 (Herzele)
Burgerhuis met laatclassicistische inslag in ommuurde voortuin met hek. Woonhuis met twee bouwlagen van vijf traveeën onder pannen zadeldak; verankerd jaartal 1775 op de rechter zijpuntgevel.

Gesloten hoeve

Bergestraat 11 (Herzele)
De gesloten hoeve vormt een belangrijk volume in het straatbeeld.

Gesloten hoeve met cichoreibranderij

Krommestraat 4 (Herzele)
Gesloten hoeve, genaamd Hof te Beveren, met cichoreibranderij; bakstenen gebouwen van diverse volumes gegroepeerd rondom een gekasseide binnenplaat. Boerenhuis van het dubbelhuistype met één bouwlaag van zeven traveeën, uit de tweede helft van de 18de eeuw. Aan de straatkant, rechthoekige Heilige Moeder Annakapel onder lessenaarsdak.

Kasteeldomein van Steenhuize-Wijnhuize

Kloosterberg 32 (Herzele)
Omwald kasteel met omringend ommuurd park, gelegen ten zuiden van de kerk, opgetrokken in 1628, gerestaureerd in 1825. Hek met vroegere dreef ertegenover. Ten zuiden, dienstgebouw van twee bouwlagen onder schilddak (leien), uit het vierde kwart van de 18de eeuw. Daarachter U-vormig gegroepeerde dienstgebouwen uit het tweede kwart van de 19de eeuw. Verder in het park, natuurstenen schandpaal. Rond, bepleisterd en beschilderd tuinpaviljoen onder kegelvormige spits, uit de 19de eeuw.

Leilindenrij als schermbeplanting

Korrestraat 16 (Herzele)
Op traditionele wijze is een bomenrij van zes leibomen aangeplant langs de straat. De straatzijde van het erf is op het zuiden gelegen zodat de leilinden er als schermbeplanting functioneren. Vooral tegen de zon, maar ook tegen regen en wind werden de gebouwen, hier in het bijzonder de woning, beschermd.

Opgaande linde als vredesboom

Korrestraat (Herzele)
Ten noorden van de parochiekerk, langs de Korrestraat, staat een opgaande linde die werd geplant als vredesboom na het beëindigen van de Eerste Wereldoorlog.

Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart en Heilige Catharina met kerkhof

Kloosterberg 1 (Herzele)
Grote kerk met omringend, ommuurd kerkhof; weg en trap aan westzijde. Neoclassicistisch kerkgebouw uit 1835 met bewaarde ingebouwde, gotische westtoren, met een onderbouw uit de 14de eeuw, onder ingesnoerde achtzijdige spits van 1576. Op het kerkhof een collectie graftekens.

Pastorie Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart en Heilige Catharinaparochie met tuin

Bergestraat 5 (Herzele)
De pastorie dateert uit 1751-55 en is gelegen in een gedeeltelijk ommuurde tuin met hek.

Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Dorpskom Steenhuize-Wijnhuize [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/9385 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.