Beschermd cultuurhistorisch landschap

Gehucht Amelgem en omgeving

Beschermd cultuurhistorisch landschap van tot heden

ID
956
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/956

Besluiten

Gehucht Amelgem en omgeving
definitieve beschermingsbesluiten: 13-06-2003  ID: 4062

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

Deze bescherming als landschap betreft het gehucht Amelgem en omgeving.
De hoeves Klein Amelgem en Groot Amelgem alsook de kapel van Onze-Lieve-Vrouw-Geboorte die zich binnen dit gebied bevinden, zijn niet opgenomen binnen deze bescherming, maar zijn wel afzonderlijk beschermd als monument.
Het geheel werd reeds in 1994 en 1998 als dorpsgezicht beschermd. Beide beschermingen werden vernietigd door de Raad van State.



Waarden

Het gehucht Amelgem en de omgeving zijn beschermd als landschap omwille van het algemene belang gevormd door de:

historische waarde

De afbakening omvat niet alleen de reeds beschermde hoeven Klein Amelgem, Groot Amelgem en de kapel van Onze-Lieve-Vrouw-Geboorte met de daarrond gelegen huizen die grotendeels teruggaan tot de oude bebouwing van het gehucht, maar komt ook overeen met het historische abdijdomein zoals het wordt beschreven in 1554: in het totaal 147 hectare begrensd door de Heerbaan in het noorden en de Molenbeek in het zuiden, dat nog steeds een visueel geheel en een aaneengesloten landbouwareaal vormt met ongeveer dezelfde oppervlakte, begrenzing (Kleine Cabbeek, Cabbeek, Lindeveld, etc.) en elementen (akkers, weiden, hooibeemden, bos). Groot Amelgem vormt nog steeds de zetel van een landbouwbedrijf, hetgeen bijdraagt tot de authenticiteit van de site. Groot Amelgem en Klein Amelgem vormen een uniek voorbeeld van een ontdubbeling van een landbouwbedrijf op het einde van de 17de eeuw, zonder evenwel van eigenaar te veranderen. De abdij van Grimbergen bleef namelijk eigenaar van beide pachthoven. De splitsing was het gevolg van de gewijzigde landbouwmethoden, meer bepaald het verlaten van het drieslagstelsel.

esthetische waarde

Het gebied heeft een nog grotendeels ongerept landelijk karakter, met contrasten tussen de open kouters en de diep ingesneden colluviale dalen en met vergezichten vanaf de Heerbaan. Het vormt bovendien een ongerepte visuele eenheid, die bijdraagt tot de intrinsieke waarde en de authenticiteit van de betrokken monumenten.


Aanduiding van

Is de omvattende bescherming van

Kapellinde als kruispuntboom

Heirbaan, Strooistraat (Meise)
Het kruispunt van de Strooistraat met de Heirbaan wordt gemarkeerd door een opgaande Winterlinde met boomkapel.

Is de gedeeltelijke bescherming van

Amelgem - Ossel

Meise (Meise), Brussegem, Hamme (Merchtem), Wemmel (Wemmel)
Deze ankerplaats ligt ten westen van Meise en sluit aan bij de Nationale Plantentuin van Meise. Het gaat om een ongerept abdijdomein van de Norbertijnen van Grimbergen, dat op een unieke manier qua structuur, omvang en functie bewaard is gebleven rond zijn drie polen, de kapel van Amelgem en de twee hoeves. Het gebied van Amelgem tot Ossel heeft een nog grotendeels ongerept landelijk karakter met contrasten tussen open kouters en diep ingesneden colluviale dalen van de Hammervonnisbeek en de Molenbeek. Ook het kasteel van Ossel en het Hagenkasteel horen bij deze ankerplaats.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.