Het dorpsgezicht, dat de oude kern van Linden uitmaakt, wordt in de eerste plaats bepaald door het kasteeldomein de Beauffort, met het kasteel, de kasteelhoeves en hovenierswoning; in de tweede plaats door het Rood Kasteel en park; in de derde plaats door de Sint-Kwintenskerk en het driehoekig plein. Het kasteelgoed is nog het laatste, niet bebouwde gedeelte van deze grotendeels verkavelde gemeente.

Kasteeldomein de Beauffort

Het kasteeldomein de Beauffort omvat het park, kasteel en verschillende bijgebouwen.

Het park wordt gedomineerd door het min of meer centraal ingeplante, zuidoost georiënteerde, neoclassicistisch geïnspireerde kasteel: een negen traveeën breed rechthoekig volume, bestaande uit een souterrain en twee bouwlagen onder een mansardedak met geschubde leien, zinken pirons en houten dakkapellen onder boogfronton, het geheel geflankeerd door twee, een halve bouwlaag hoger opgetrokken en één travee brede hoekpaviljoenen - eveneens met mansardedak - en door een slanke, polygonale hoektoren met trapeziumvormig uitgelengde spits en metalen nokversiering. Het bak- en natuurstenen metselwerk is afgewerkt met een in beige en grijstinten geschilderde gevelcementering van imitatienatuursteen en dit in combinatie met wit geschilderd houten schrijnwerk. Dit neoclassicistisch kasteel (circa 1870) gaat in zijn oudste kern terug tot een 12de-eeuwse, tweeledige motte.

Het kasteel de Beauffort bevindt zich bij de monding van een colluviaal zijdal, dat afdaalt vanuit het zandleemplateau van Pellenberg. De contouren van hetlandschappelijk kasteelpark worden grotendeels bepaald door de topografie en de bodemgesteldheid, met name het zeer vochtige, hydromorfe dal van de Abdijbeek, in de termen van de bodemkaart zeer natte leembodems met textuur B horizont (bodemtype Afa). De voornaamste as van het park wordt gevormd door de dalbodem van de Abdijbeek. Een tweede as, loodrecht op de eerste, valt samen met de rechte, brede dreef die op het einde van de 18de eeuw werd aangelegd en die vanuit het zuiden (Diestsesteenweg) recht op het kasteel toeloopt. Talrijke oude bomen staan over het ganse domein verspreid, wat het park de Beauffort een uitzonderlijke waarde geeft.

Achter het kasteel, tegen de kerkhofmuur, bevindt zich de wellicht circa 1804 te dateren laat-classicistische grafkapel van de familie de Beauffort: een octogonale constructie in witte natuursteen (grijze en crèmekleurige beschildering) onder een natuurleien schilddak met kruisbekroning.

Iets meer oostelijk, eveneens aan de noordrand van het domein, bevinden zich de twee kasteelhoeves. De oudste, op de kerkhofmuur aansluitende hoeve met gesloten en onregelmatig aanlegpatroon dateert grotendeels uit de tweede helft van de 18de eeuw. De U-vorm van woonhuis en beide stalvleugels, zoals voorgesteld op de Ferrariskaart (1771-1775) werd naar verluidt rond 1756 gerealiseerd. De ongebruikelijk buiten het kwadraat en dwars op de binnenkoer ingeplante langsschuur dateert volgens de inmiddels verdwenen inscriptie op de poort van 1792. Wellicht dient de bouw van het wagenhuis in het verlengde van het woonhuis - voor het eerst voorgesteld op de primitieve kadasterkaart van 1813 - kort nadien gesitueerd.

Vlak ernaast ligt de omvangrijke 19de-eeuwse kasteelhoeve, rond 1870 gebouwd als 'remise en stallingen' met op de verdieping logies voor het personeel en een aansluitende conciërgewoning.

Ter hoogte van de hoofdtoegang, gemarkeerd door een vierdelig ijzeren hekken tussen gecementeerde hekpijlers, bevindt zich de in 1884 eveneens in een eclectisch pittoreske stijl opgetrokken hovenierswoning. Ze bestaat uit twee kleine, haaks op elkaar ingeplante, bakstenen volumes van variërende grootte – woonhuis en bijgebouw

Rood Kasteel en park

Het Rood Kasteel werd in 1860-1870 gebouwd door de Leuvense brouwer Jean-Baptiste Carleer. Bij het landhuis liet hij een park in landschappelijke stijl aanleggen. In 1859 kocht de Leuvense brouwer Jean-Baptiste Carleer (1803-1879) een landgoed van circa 14 hectare. Het was gesitueerd in een colluviaal zijdal dat afdaalt uit het zandleemplateau van Pellenberg en het noordelijke uiteinde van dit goed vormde een enclave in de eigendommen van baron de Beeckman, de kasteelheer van Linden. In 1881 werd het landgoed aangekocht door graaf Jules-Emmanuel de Beauffort en tot één geheel samengesmolten met het aangrenzende kasteeldomein van Linden, waar ook een groot landschappelijk park werd aangelegd. Kort na 1894 werd een nieuw U-vormig, bakstenen dienstgebouw opgetrokken van twee bouwlagen onder een uitgesproken stomp dak, met als opvallendste ornamenten gesinterde stenen en lisenen onder de gootlijst. Het Rood Kasteel toont een rechthoekige plattegrond met polygonale uitsprongen en telt boven de halfondergrondse kelder twee bouwlagen en een zolderverdieping onder een afgeknot leien schilddak. De benaming is ontleend aan de rood geschilderde bakstenen parement met bolle knipvoeg.

Het park dat Carleer liet aanleggen bij het Rood Kasteel omvatte niet alleen de oude 'lustgronden' maar strekte zich ook uit over de aanpalende akkers van de 'Sprengel' en reikt bijna tot aan het kasteel de Beauffort. Uit de militaire topografische kaart van 1865 kan worden opgemaakt dat het oude "bois d’agrément" (perceel 79) als bosplantsoen in de nieuwe tuin werd geïntegreerd. Het kasteel staat centraal opgesteld in een grotendeels open ruimte, omgeven door een dichte randbeplanting. Een lusvormig patroon van wegen ontsluit het domein. Het park herbergt een rijke collectie van merkwaardige bomen.

Parochiekerk Sint-Kwinten

De noordoostelijke uithoek van het dorpsgezicht bestaat uit een driehoekig plein. Op de hoek bevindt zich de Sint-Kwintenskerk die in het begin van de 20ste eeuw gebouwd werd in neoromaanse stijl. De oorspronkelijke Sint-Kwintenkerk - op de plaats van het huidige kerkhof - werd na een blikseminslag in 1874 afgebroken en 350 meter oostwaarts terug opgebouwd.

Bibliografie

De bescherming omvat de kasteelhoeve en het kasteel de Beauffort met hun onmiddellijke omgeving.