Beschermd monument

Manschappenbunker

Beschermd monument van tot heden

ID
9731
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/9731

Besluiten

Hollandstellung (deel landmacht)
definitieve beschermingsbesluiten: 29-04-2015  ID: 5737

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

Deze bescherming betreft de unieke manschappenbunker, onderdeel van de Hollandstellung, te Gent.



Waarden

De unieke manschappenbunker (nummer 35), onderdeel van de Hollandstellung, is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

in casu sociaal-culturele waarde: : De bunkerlinie werd opgetrokken in 1916-1917 door de Duitse bezetter. Die zette daarvoor lokale burgers in die verplicht tewerk gesteld werden.

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: : De Hollandstellung werd opgetrokken door de Duitse landmacht en is de enige Duitse linie in Vlaanderen die integraal is opgetrokken uit betonsteen. De bunkers zijn representatieve voorbeelden van Duitse bunkers uit de Eerste Wereldoorlog, opgetrokken uit gewapende betonsteen (=eisenbetonstein), een relatief nieuw materiaal aan het begin van de 20ste eeuw. De vorm, bunkertypes en hun evolutie zijn een gevolg van de nieuwe technieken in de krijgskunde. De bunkers in Evergem (Ertvelde) zijn representatief voor de vormentaal en constructiemethode gebruikt door de Duitse landmacht ten westen van het kanaal Gent-Terneuzen. Er zijn duidelijk onderscheiden bunkertypes in zowel de voorlinie ten noorden van Ertvelde als de hoofdlinie ten zuiden van Ertvelde. De bunkers te Gent (Mendonk), Lochristi (Zaffelare) en Stekene (Kemzeke) zijn representatief voor de vormentaal en constructiemethode gebruikt door de landmacht ten oosten van het kanaal Gent-Terneuzen. De bunkers te Stekene (Kemzeke) hebben een vormentaal die enkel in Stekene en Beveren (Vrasene) voorkomt. De manschappenbunker in Gent (Mendonk, Spanjeveerstraat) is een uniek voorbeeld van functionele defensieve militaire architectuur. Er werd geen tweede bunker van dit type gebouwd of die bleef niet bewaard. De interne structuur is gespiegeld ten opzichte van andere gelijkaardige bunkers.

historische waarde

in casu militair-historische waarde: : De Hollandstellung werd opgetrokken in de periode 1916-1917 langsheen de Nederlands-Belgische grens van Knokke tot Beveren, als defensieve linie tegen een geallieerde aanval vanuit Nederland. Ze geeft een zeer goed, coherent en representatief beeld van de samenhang en aanleg van een Duitse defensieve bunkerlinie uit de Eerste Wereldoorlog. Dat beeld wordt gevormd door de onderlinge samenhang van de bunkers en hun relatie tot rivieren en rivierovergangen in de nabijheid. In Gent (Mendonk) is de band met de Moervaart duidelijk aanwezig, in Lochristi is dat de band met de Zuidlede. De ligging van een unieke bunker aan de Puienbrug (Lochristi) bevestigt die band. Evergem (Ertvelde) wordt gekenmerkt door een grote concentratie aan bunkers gezien het belang van het Kanaal Gent-Terneuzen voor de Duitse bezetter en de mogelijkheid om een dubbele linie uit te bouwen met voorpostlinie en hoofdlinie. Die uitbouw kwam tegemoet aan de voorschriften zoals door de Duitse legerleiding opgesteld in 1916-1917. Zowel voor- als hoofdlinie zijn ter plaatse goed te herkennen door hun ligging en gebruikte bunkertypes. De Hollandstellung werd ten oosten van het kanaal Gent-Terneuzen uitgebouwd met één linie daar een invasie er minder waarschijnlijk werd geacht.

Aanduiding van

Is de bescherming van

Duitse bunker

Spanjeveerstraat (Gent)
Bunker opgetrokken uit versterkte betonstenen behorende tot de Duitse Hollandstellung. De bunker heeft een opvallend grote verblijfsruimte.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Manschappenbunker [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/9731 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.