Beschermd monument

Mijnkraters bij hoeve Hollandse Schuur

Beschermd monument van tot heden

ID
97647
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/97647

Besluiten

Mijnkraters bij hoeve Hollandse Schuur
definitieve beschermingsbesluiten: 07-02-2018  ID: 14594

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

Deze bescherming betreft drie mijnkraters bij de hoeve Hollandse Schuur.



Waarden

De drie mijnkraters bij hoeve Hollandse Schuur, die het resultaat zijn van de ontploffing van Britse dieptemijnen op 7 juni 1917 zijn voorlopig beschermd als monument omwille van het algemene belang gevormd door de:

archeologische waarde

Mijnkraters vormden na hun ontstaan ideale locaties voor constructies, zoals schuilplaatsen of nieuwe aanzetten tot ondergrondse galerijen. Op hun beurt werden kraters als versterking in de frontlinies ingebouwd. Zij vormen dus ook potentiële vindplaatsen van archeologische resten van de Eerste Wereldoorlog. Zeldzame bovengrondse getuigen van mijnkraters als versterkingen in de frontlijn zijn ingebouwde bunkers die zich in situ in de kratermond of de kraterlip bevinden.

ruimtelijk-structurerende waarde

Eigen aan de drie mijnkraters bij Hollandse Schuur is dat ze ruimtelijk-structurerend zijn voor de inplanting van de hoeve. De uitbreiding van de bedrijfsgebouwen werd volledig binnen de ruimte tussen de mijnkraters gerealiseerd. De landschappelijke context, met name de samenhang tussen de mijnkraters, weiland en de hoeve (een voormalig bolwerk aan het front) op de flank van de heuvelrug Wijtschate-Mesen (structurerend reliëfelement) in een half open omgeving heeft een hoge contextwaarde. Het open zicht vanaf de Vierstraat op de hoger gelegen kraterlip van krater 2 en 3 draagt bij tot de publieke belevingswaarde van deze relicten.

technische waarde

Ook al zijn ondermijningen traditionele vormen van oorlogsvoering, de ondergrondse oorlog in de Westhoek evolueerde en kende technische vernieuwingen. Deze mijnkrater is het resultaat van de plaatsing van een dieptemijn, grote hoeveelheden springstof die op grote diepte in de ondergrond werden ingegraven. Technisch werd dat pas mogelijk nadat met behulp van stalen zinkschachten de moeilijk bereikbare tertiaire kleilagen in de ondergrond konden worden aangeboord. De omvang van de kraters is representatief voor de fase in de oorlog waarbij men op grote diepte, vanuit de diepliggende droge kleilagen, het front ondermijnde.

culturele waarde

De mijnkraters bij hoeve Hollandse Schuur herinneren aan het dodelijke ondergrondse kat- en muisspel aan het front. Soldaten kwamen om tijdens ondergrondse gevechten of werken in de tunnels, of tijdens bovengrondse infanterieaanvallen die op de explosies volgden. Niet altijd slaagde men erin om de lichamen te evacueren. Voor de volgende generaties en in het bijzonder voor de nabestaanden is de mijnkratersite een herdenkingsplaats voor wie hier naamloos en zonder graf in de aarde rust. In die zin vormt de site de laatste rustplaats voor militaire slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog.

historische waarde

De mijnkraters bij hoeve Hollandse Schuur getuigen van de ondergrondse mijnenoorlog zoals die in de periode 1914-1918op het front in de Westhoek werd gevoerd. Kenmerkend voor de Eerste Wereldoorlog was zijn statische karakter: een vier jaar durend, bloedig conflict dat tot volledige stilstand was gekomen. Bovengronds lukte het niet om tot een doorbraak te komen en dus probeerde men het ondergronds. Historisch gezien paste de techniek van ondermijningen in de traditie van de belegering van vestingen, zoals die in lang vervlogen tijden vaak was toegepast. De mijnkraters bij hoeve Hollandse Schuur vormen in het bijzonder de restanten van de mijnenslag die op 7 juni 1917 met de gelijktijdige ontploffing van negentien dieptemijnen uitbarstte. Zij maken deel uit van het slagveld van de derde slag om Ieper (juni-november 2017) en markeren samen met de andere relicten de historische frontlijn van waaruit het geallieerde offensief vertrok. Bijzonder aan de mijnenslag is dat hij een in de tijd en ruimte beperkte doorbraak op het front in de Westhoek realiseerde, in tegenstelling tot eerdere initiatieven elders op het westelijke front. Kenmerkend voor historische ontwikkeling van de mijnkratersite van Hollandse Schuur is zijn ligging bij een hoeve, die als een bolwerk aan het front diende. Bovendien lagen de frontlijnen hier op heel korte afstand tegenover elkaar. Dat maakte de site aantrekkelijk voor ondermijningen en verklaart waarom precies op deze locatie werd ondermijnd. Het schema van de mijnenslag onderging in de jaren tussen het bedenken van het plan en de uitvoering verschillende veranderingen. Hollandse Schuur was één van de vier oorspronkelijke locaties, waar al in december 1915 met de ondertunneling is gestart. Goed bewaarde landschappelijke relicten van de Eerste Wereldoorlog die nog zichtbaar zijn op het terrein, zijn zeldzaam. Na de oorlog lag de frontzone bezaaid met miljoenen granaattrechters en resten van militaire infrastructuur. Tijdens de reconversie van het oorlogslandschap naar een genormaliseerde, leefbare agrarische omgeving werden de meeste oorlogsrestanten weggewerkt: gronden werden geëffend, landbouwterreinen gediepgrond, loopgraven ontmanteld, percelen opnieuw gebruiksklaar gemaakt. De mijnkraters zijn één van de weinige relicten van het vroegere oorlogslandschap die nog in situ op het terrein herkenbaar zijn.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Mijnkraters 7/6/1917 Hollandse Schuur

Vierstraat 52 (Heuvelland)
Rond de wederopbouwhoeve ‘Hollandse Schuur’ op de West-Vlaamse heuvelrug liggen drie mijnkraters. Zij ontstonden als gevolg van de ontploffing van Britse dieptemijnen op 7 juni 1917. Hollandse Schuur was één van de elf locaties aan het front van de Eerste Wereldoorlog waar de mijnenslag werd uitgevochten, die het begin van een geallieerd offensief inluidde.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.