Woning Heyvaert
Beschermd monument van 03-05-2018 tot heden
ID: 97676
URI: https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/97676
Locatie
| Provincie | Oost-Vlaanderen |
|---|---|
| Gemeente | Destelbergen |
| Deelgemeente | Destelbergen |
| Straat | Hellegatstraat |
| Locatie | Hellegatstraat 36 (Destelbergen) |
Administratieve gegevens
| Andere nummers |
|
|---|
Is de (gedeeltelijke) bescherming van
Woning Heyvaert
Hellegatstraat 36, Destelbergen (Oost-Vlaanderen)
De woning van Gilbert Heyvaert werd omstreeks 1956-1958 ontworpen door zijn broer René Heyvaert, architect en kunstenaar. Woning Heyvaert vormt als een ver doorgedreven minimumwoning een representatief voorbeeld van het denken omtrent het moderne wonen tijdens de vroege naoorlogse periode.
Beknopte karakterisering
| Typologie | villa's (bouwkundig erfgoed) |
|---|---|
| Stijl | modernisme |
| Datering | na WO II |
Beschrijving
Deze bescherming betreft woning Heyvaert met tuin (volledig perceel).
Waarden
De woning Heyvaert is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
architecturale waarde
Woning Heyvaert vormt als een ver doorgedreven minimumwoning een representatief voorbeeld van het denken omtrent het moderne wonen tijdens de vroege naoorlogse periode. De woning is bovendien heel representatief voor het architecturaal oeuvre van René Heyvaert, die vanaf 1955 een associatie had gevormd met zijn studiegenoot Olivier Nowé. Beide architecten lieten zich onder andere inspireren door het internationale modernisme, zoals het voorbeeld van de Case Study Houses, en wilden eveneens nadenken over het rationaliseren van het bouwproces met gebruik van prefabricatie en hedendaagse materialen, onder meer vanuit een sociale bewogenheid. Woning Heyvaert vormt een manifestatie van dit denken, aangezien de opdracht eruit bestond om een zo groot mogelijke woonruimte te realiseren met een minimum aan middelen. Door de familierelatie tussen de architect en de opdrachtgever, zijn broer Gilbert, kreeg het ontwerp een uniek karakter. Heyvaert kreeg immers carte blanche en had de kans om eigenhandig het ontwerp aan te passen gedurende de bouw en ook nadien. Flexibiliteit maakt dus onlosmakelijk deel uit van het ontwerp: de hoger opgetilde woning kon uitgebreid en aangepast worden afhankelijk van de gezinsnoden van het specifieke moment, wat ook in de praktijk meermaals gebeurde. Woning Heyvaert vormt als losstaande woning een voorloper en vergaand voorbeeld van de architecturale principes die Heyvaert samen met Nowé toepaste in het modelensemble aan de Korte Rijakkerstraat in Mariakerke bij Gent. Het ontwerp voor Woning Heyvaert ontstond niet vanuit een esthetische bekommernis, maar wel vanuit het geplande gebruik en de bewoners, waardoor een interne en onlosmakelijke wisselwerking ontstond tussen de verschillende karakteristieken van het ontwerp, namelijk het materiaal, de vorm en de inhoud. Een weloverwogen gebruik van de middelen zorgde ervoor dat er geld vrijkwam om onder meer dubbel glas te bekostigen en deed Heyvaert - net zoals sommige tijdgenoten - kiezen voor een houtskelet, omwille van de stevigheid en eenvoudige bouwmethode. Het houtskelet is benut volgens een modulair systeem, dat werd ingevuld met geprefabriceerde elementen volgens standaardafmetingen, meer bepaald houtvezelplaten. Dit materiaal werd gecombineerd met voor die tijd typische materialen als golfplaten, Ytong, plexi,... De inherente en noodzakelijke vervangbaarheid van deze materialen, in combinatie met de lichte, eenvoudig monteerbare constructie, maken essentieel deel uit van het oorspronkelijke architectuurconcept, dat zo ook parallellen vertoont met internationale ontwikkelingen op het vlak van eenvoudig (de)monteerbare vrijetijdsarchitectuur. Het gedeeltelijk vervangen van origineel materiaal en de aanpassingen en verbouwingen door de bouwheer vloeien op logische, organische en functionele manier voort uit het architecturale concept en staan daardoor de herkenbaarheid en authenticiteit van dit specifieke, unieke ontwerp niet in de weg; ze maken er integendeel onlosmakelijk deel van uit.
artistieke waarde
Woning Heyvaert kan beschouwd worden als een totaalconcept, bekomen door een sterke ensemblewaarde tussen interieur en exterieur. Het plan en het gebruik vormen de voornaamste aandachtspunten binnen het concept, en de architectuur staat ten dienste van een aangenaam leefklimaat. De logische, functionele, doch vrije en flexibele opbouw van het interieur en de planindeling vertaalt zich in het exterieur en creëert onder andere door de grote transparantie van de bovenverdieping een belangrijke relatie en dialoog met de landelijke omgeving. De openheid van de wanden aan de bovenzijde draagt bij tot de openheid van de indeling. Zowel interieur als exterieur worden gekenmerkt door een eerlijk en consequent materiaalgebruik, waarbij de eenvoudige, minimale materialen zichtbaar zijn gelaten. De materialiteit van de golfplaten aan de buitenzijde, de transparante golfplaten in het interieur en de structuur van de houtvezelplaten, krijgen elk afzonderlijk aandacht in de architectuur van Heyvaert. De losstaande buitentrap, eigenhandig vervaardigd door de architect, vormt een sculpturaal element. Het totaalconcept van het ontwerp wordt versterkt door de interieuraankleding en ontwerp van vast meubilair onder leiding van en door de architect zelf. René Heyvaert voorzag functionele ingemaakte kasten die door hun materiaalgebruik (golfplaat van het type 'Scobalit' en houtvezelplaat) aansluiten bij de afwerking van het interieur, Oorspronkelijk maakte Heyvaert ook abstracte, kleurrijke composities op de houtvezelplaten. Dit aspect is heden verdwenen maar wordt gecompenseerd door kunst van Heyvaert die in het interieur op een weloverwogen manier werd aangebracht. De woning bewaart ook los meubilair naar ontwerp van Heyvaert, dat aansluit bij zijn eenvoudige, minimale vormgeving. Deze vertoont ook een duidelijke parallel met zijn beeldend werk en zijn latere carrière als kunstenaar. Het thema van vergankelijkheid is een continue in zijn volledige oeuvre, evenals een aandacht voor 'objets trouvés', dagdagelijkse voorwerpen die door zijn hand een bijzondere, nieuwe betekenis krijgen. Dit komt tot uiting in de zichtbaarheid van de materialen en de subtiele schikking van de verschillende elementen in Woning Heyvaert. Het ontwerp balanceert tussen een aandacht voor abstractie en geometrie aan de ene kant, en een grote aandacht voor het menselijke en organische anderzijds.
