Geografisch thema

Onze-Lieve-Vrouwestraat

ID
902
URI
https://id.erfgoed.net/themas/902

Beschrijving

Lange straat van de Korenmarkt naar de Vijfhoek. Liep oorspronkelijk uit op het voormalige Onze-Lieve-Vrouwegasthuis opgericht circa 1180-1200 ter hoogte van de Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijlekerk; het gedeelte achter het hospitaal behoorde toen tot de Hanswijkstraat. De straat werd reeds voor 1300 doorgetrokken door het domein van het hospitaal. In 1857 afbraak van de hospitaalgebouwen gelegen op de hoek van 't Plein en de Onze-Lieve-Vrouwestraat. Enkele overblijfselen zijn nog terug te vinden aan 't Plein langs de Dijle.

Belangrijke straat waar naast genoemd hospitaal en het rechts op de straat uitkomend Onze-Lieve-Vrouwekerkhof met Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijlekerk, ook het refugium van Grimbergen en het inmiddels verdwenen klooster der apostolinen gevestigd waren. Laatstgenoemde orde werd te Mechelen gesticht in 1691 en kocht in 1703 het zogenaamde "Hotel Van der Gracht" aan, gelegen tussen de Tessestraat en de Oude Brusselsestraat; in het begin van de 18de eeuw verbouwd tot klooster; afschaffing en verkoop in 1788 en afbraak begin 19de eeuw.

Vroeger straatbeeld tevens getypeerd door het gildehuis der smeders, enkele brouwerijen, afspanningen en herbergen. Op de linkerstraatzijde liepen verschillende heel smalle straatjes naar de Dijle toe, dikwijls waterstraatjes genoemd omdat ze afdaalden naar het water. Het Maalderijstraatje, eertijds Papestraatje, en Hoogstraatje bleven bewaard; verdwenen zijn onder meer het Trap- (tussen nummers 113-115) en Boogstraatje (tussen nummers 143-145). Straatbeeld heden bepaald door een gevarieerde bebouwing van de 16de tot de 20ste eeuw, echter voornamelijk 19de-eeuwse woningen en -verbouwingen. Meestal banale 19de-eeuwse lijstgevels, waarvan enkele panden met oudere kern.

Nummers 16, 20, 24, 30, 60, 61, 63, 105, 110 en 116: dedecapeerde gevels veelal van drie traveeën en drie bouwlagen; licht getoogde of rechthoekige vensters met arduinen lekdrempels; houten kroonlijst al dan niet op klossen of geheel vernieuwd. Oude kernen onder meer in nummers 61-63 (zie zandstenen rechtstanden, sponning en muurbanden) en nummer 105 (zie sporen van zandsteen). Nummers 2, 40, 42, 47-49, 56, 59, 65-69 en 99-101: gelijkaardige gevels doch gecementeerd. Nummer 69 met pui van het klassieke 19de-eeuwse type, penanten met paneelversiering, brede puilijst onder tandlijst en kroonlijst op gecanneleerde consoles; nummer 2 met art-decoversiering.

Nummers 12, 14, 46, 48, 54 en 108: eenvoudige bepleisterde gevels, waarvan nummer 54 met uithangbord in de vorm van een schaar. Nummers 50, 62, 66, 102 en 104: meer uitgewerkte bepleisterde gevels met rechthoekige of getoogde vensters in geprofileerde omlijsting met sluitsteen, vaak voorzien van gietijzeren balkonhek op de tweede bouwlaag; nummer 66 en 104 met houten kroonlijst op uitgewerkte consoles waartussen respectievelijk casementen en rozetten. Benedenverdiepingen veelal verminkt door banale nieuwe winkelpuien. Nummer 50 met eenvoudige bruinbeschilderde winkelpui op arduinen plint uit het vierde kwart van de 19de eeuw; puilijst met paneelversiering en aansluitend balkon met ijzeren leuning. Nummer 62 met art-decogetinte winkelpui.

Einde van de straat gebombardeerd tijdens de Eerste Wereldoorlog, heden getypeerd door een nieuwe rooilijn en bebouwing uit het eerste en het tweede kwart van de 20ste eeuw, meestal gemarkeerd door trapezoïdale erkers (onder meer nummers 125, 127, 135, 139, 143 en 145). Nummer 120 met neo-Lodewijk XVI-inslag.


Bron: EEMAN M., KENNES H. & MONDELAERS L. 1984: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Mechelen, Binnenstad, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 9n, Brussel - Gent.
Auteurs: Eeman, Michèle; Mondelaers, Lydie; Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Bank naar ontwerp van J. Van Cauwenbergh en E. De Wachter

  • Omvat
    Brouwerij Grooten Keizer

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis Grenaatappel

  • Omvat
    Burgerhuis van 1788

  • Omvat
    Gekoppelde burgerhuizen

  • Omvat
    Handelspand

  • Omvat
    Herenhuis

  • Omvat
    Herenhuis met lijstgevel

  • Omvat
    Hotel

  • Omvat
    Huis De Drij Duyven

  • Omvat
    Huis De Uittrekkende Tafel

  • Omvat
    Huis De Zondvloed

  • Omvat
    Huis De Zwaan

  • Omvat
    Huis Lieve Vrouwken

  • Omvat
    Huis Lieve Vrouwken

  • Omvat
    Huis Van Turnhout

  • Omvat
    Refugium van Grimbergen

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning Den Meiboom

  • Omvat
    Stadswoning Hemelrijck

  • Omvat
    Stadswoning Kasteel van Namen

  • Omvat
    Stadswoningen

  • Omvat
    Stadswoningen met lijstgevel

  • Omvat
    Twee flatgebouwen

  • Omvat
    Winkelhuis

  • Omvat
    Winkelpand

  • Is deel van
    Mechelen binnenstad


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Onze-Lieve-Vrouwestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/902 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.