Geografisch thema

Visserskaai

ID
7008
URI
https://id.erfgoed.net/themas/7008

Beschrijving

Loopt van Sint-Petrus- en -Paulusplein tot de Langestraat, ten noorden aansluitend bij de Albert I-Promenade. Aan oostkant begrensd door jachthaven en Montgomerydok; laatstgenoemde verbonden aan zuidoostelijke zijde met voormalige handelsdokken-huidige jachthaven (zie Vindictivelaan). Oude kaai eertijds aangelegd ten oosten van de Zuidstraat na ontmanteling van de zuidelijke vestingen in kader van de zuidelijke stadsuitbreiding (1781-1782). Onder meer vestiging van enkele hotels en de Keizerlijke Pakhuizen of Rijksentrepots. Vanaf circa 1858 zogenaamd "Quai des Bateaux à vapeur" of "Stoombotenkaai" zie aanlegplaats voor stoomschepen, tevens ook "Vuurschipskaai" genoemd (zie Oostende, Haven). Circa 1865-1875 aanleg van huidige kaai na het slechten van de noordoostelijke vestingen (1865-1872). Hierdoor ontstaat een centraal werkgebied in het Visserskwartier met onder meer een nieuwe cirkelvormige vismijn ter hoogte van het Sint-Petrus- en -Paulusplein, de zogenaamde "Cirk" naar ontwerp van de Gentse architect C. Van Rysselberghe (1877-1879); afgebroken in 1935 na bouw van nieuwe vismijn in 1932 aan de oostzijde van de havengeul. Huidige benaming sinds 1871. In het laatste kwart van de 19de eeuw vnl. typische visserscafés ten behoeve van onder meer scheepsherstellers en zeilmakers, onder meer La Crevette, A l'Entrée du port, De la Minque, The British House. Ten noorden van de Sint-Paulusstraat vrij homogene resterende bebouwing van de 19de eeuw: breedhuizen van drie tot vier bouwlagen en drie tot vier traveeën onder zadeldak (nok evenwijdig met straat) veelal met vaste uitgebouwde terrassen (laatste kwart van de 20ste eeuw) op begane grond waarin horeca. Nummers 25, 26, 27: lijstgevels met gecementeerd en beschilderd gevelparement; nummers 20, 28 met geriemde vensteromlijstingen. Na de Tweede Wereldoorlog krijgt de kaai een promenadefunctie tussen zeedijk en station, zie centralisatie van spoorverkeer in zeestation en opkomend massatoerisme. Tevens horeca-expansie en transformatie van café's in talrijke restaurants. Bestaande bebouwing vaak voorzien van nieuw bakstenen parement (onder meer nummers 12, 14, 16, 19, 29, 43, 44). Nieuwe wederopbouwarchitectuur onder meer nummers 2-3, 37. Nummer 22: voormalige crèche-peutertuin naar ontwerp van architect C. Van Tuyne (Oostende). Nummer 39 handels- en appartementsgebouw van 1949 naar ontwerp van L. Corneau - E.M. Devisscher (Oostende) met doorgetrokken erker over twee bouwlagen; in borstweringen (deels verdwenen) vissen en zeemonsters.

Recente schaalvergroting voornamelijk in het zuidelijke deel van de kaai: appartementsgebouwen van vijf tot zes bouwlagen onder plat dak met horecafunctie op begane grond.

Lange, rechte kaai gescheiden van de dokken door kaaiboorden, verhoogd in 1953; trappen en leuningen zijn afgezoomd met betontegels; verbreed in 1959. Vernieuwing van de kaai in 1998-2000. Ten oosten van de kaai schuin tegenover het Vissersplein het Zeeaquarium (1977) gebouwd in 1957-1958 als garnaalmarkt naar ontwerp van stadsingenieur A. De Vos. Sinds 2000 in het droogdok aan het zuidelijke uiteinde van de kaai integratie van de "Amandine-O.129", de laatste ijslandvaarder (1960-1995), thans als interactief museum ingericht. Ter hoogte van het Sint-Petrus- en -Paulusplein aan oostzijde metalen sculptuur (kroon op bol) op vierkante houten sokkel met opschrift "Regina Nova - les frères de la mer" (1999) van P. Verbrugghen.

  • Stadsarchief Oostende, Bouwdossiers, Oostende, 1947/170, 1947/359, 1949/305, 1950/72, 1950/144, 1951/143, 1951/272, 1952/9, 1952/308, 1954/30, 1955/378, 1957/225.
  • DESCHACHT D., Straatnamen van Oostende van A tot Z, Oostende, 1998, p. 168.
  • VERBANCK R., Van de oude naar de nieuwe visserskaai langs enkele omwegen, in Jaarboek Heemkring Ter Cuere, 1976, p. 1-33.

Bron: CALLAERT G., DELEPIERE A.-M., HOOFT E., KERRINCKX H. & VANNESTE P. met medewerking van SANTY P. & SNAUWAERT L. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostende, Deel IA: Stad Oostende, Straten A-M, Deel IB: Stad Oostende, Straten N-Z en wijken Haven, Hazegras, Opex, Deel II: Deelgemeenten Mariakerke, Raversijde, Stene en Zandvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL6, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Kerrinckx, Hans; Vanneste, Pol; Hooft, Elise; Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Burgerhuizen

  • Omvat
    Montgomerydok

  • Omvat
    Omlopend hoekpand Avis

  • Omvat
    Zeeaquarium

  • Is deel van
    Oostende


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Visserskaai [online], https://id.erfgoed.net/themas/7008 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.