Geografisch thema

Schildersstraat

ID
11324
URI
https://id.erfgoed.net/themas/11324

Beschrijving

Rechte straat, gelegen op het Zuid tussen de Leopold de Waelplaats en de Amerikalei. De straat behoort tot de basisverkaveling van het Zuidkwartier van 1875 en werd in 1876 genoemd naar het toen reeds geplande museum op het bouwperceel grenzend aan de noordoostkant van de straat. Voor 1890 reikte de Schildersstraat nog tot aan de Vlaamsekaai; daarna kreeg het stuk voorbij de De Waelplaats een andere naam: De Verlatstraat.

De straat maakt deel uit van het stratenpatroon rond het rechthoekige bouwblok van het Museum voor Schone Kunsten dat op het verkavelingsplan van het Zuid een belangrijke plaats inneemt. De straten kregen allemaal een naam die verwees naar de schone kunsten: Bouwmeesters-, Plaatsnijders-, Beeldhouwers- en Schildersstraat.

De prominente ligging in de wijk is af te lezen in de aanwezige architectuur. De straatbeelden worden bepaald door de fraai afgewerkte gevels van grote burgerhuizen, die de status van de oorspronkelijke eigenaars trachten te vertalen. In de Schildersstraat waren bijvoorbeeld schilder Luytens en het architectbureau van Guilllaume Van Oenen gevestigd. In deze straten zijn de beste voorbeelden van neoclassicistische burgerhuizen te vinden van de hele wijk. De bebouwing in de Schildersstraat is echter vooral eclectisch, met invloeden van de art nouveau. De meeste panden hebben een kleurrijk, rijk versierd parement.

In het begin van de Schildersstraat, aan de kant van de Leopold De Waelstraat, werd de eind-19de-eeuwse bebouwing vernield tijdens de Eerste Wereldoorlog en vervangen door standaard nieuwbouw. De bewaarde originele bebouwing is vrij rijkelijk en zeer heterogeen. Niet alleen is er de monumentale voorgevel van het Hoger Handelsgesticht, ook de achtergevel van de Joodse Synagoge geeft uit op de Schildersstraat, en bepaalt mee het eigen karakter van de straat. Het meest in het oog springende pand echter is een privécomplex op de hoek met de Plaatsnijdersstraat, opgericht voor scheepsbouwer P. Roeis naar een ontwerp van F. Smet-Verhas in overtuigende, fantasierijke art nouveau. Deze eigenaar liet Smet-Verhas ook twee opbrengsteigendommen in de straat ontwerpen in een veel eenvoudiger, neoclassicistische stijl: de panden nummers 45-47 zijn echter niet meer gaaf bewaard. Architect Guillaume Van Oenen, die zijn bureel en atelier in deze straat bouwde, zorgde voor een aantal kenmerkende burgerhuizen in deze straat, in een eclectische stijl die typisch is voor zijn oeuvre. Opmerkelijk is dat heel wat huizen op einde van de Schildersstraat uitgeven in de Coquilhatstraat met een tuinmuur of een atelier.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 1899 # 1873 (45-47).

Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Bureel architect Guillaume Van Oenen

  • Omvat
    Eclectisch burgerhuis

  • Omvat
    Eclectisch burgerhuis

  • Omvat
    Eclectisch burgerhuis

  • Omvat
    Eclectisch burgerhuis

  • Omvat
    Eclectisch burgerhuis

  • Omvat
    Eclectisch handelspand

  • Omvat
    Eclectisch samenstel van drie burgerhuizen

  • Omvat
    Hoger Handelsgesticht

  • Omvat
    Neoclassicistisch burgerhuis

  • Omvat
    Rentenierswoning

  • Omvat
    Synagoge Shomre Hadass

  • Omvat
    Woningensemble De Vijf Werelddeelen

  • Is deel van
    Het Zuid


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Schildersstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/11324 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.