Gemeente in Vochtig Haspengouw; afhellend terrein van zuidoost naar west. In 1139 vermeld als Nova Ecclesia. Tijdens het Ancien Régime was het grootste deel van de gemeente afhankelijk van de heerlijkheid Attenhoven, leen van het Sint-Lambertuskapittel te Luik; op juridisch gebied onderworpen aan de schepenbank van Gorsem. Door deze complexiteit werd er geen enkele autoriteit erkend en verleende men zeer gemakkelijk asielrecht.
Parochie van het bisdom Luik, aartsdekenij Brabant, dekenij Zoutleeuw, later Hoegaarden; begevings- en tiendrecht bij het Sint-Lambertuskapittel van Luik. Dorpscentrum met neoromaanse Sint-Pieterskerk op de driesprong: Wijer - Zoutleeuw - St.-Truiden. Tegenover de kerk nog enkele vakwerkhoeven met losse schikking; sterk toenemende woningbouw aan de invalswegen. Ten oosten van het dorp, de weg Sint-Truiden-Herk-de-Stad, aangelegd in 1845 met lintbebouwing aan beide zijden. Buiten de dorpskern, ten noordoosten, het zogenaamd Kasteel van Nieuwerkerken, er tegenover, ten zuiden, recente verkaveling. Ten noordwesten, de Schelfheidewinning gelegen op de vroegere enclave van Gorsem, in 1954 bij Nieuwerkerken gevoegd.
DE CORSWAREM G., Anciennes Limites et Circonscriptions, Brussel,1857, pagina 268-269.
Bron: SCHLUSMANS F. met medewerking van GYSELINCK J., LINTERS A., WISSELS R., BUYLE M. & DE GRAEVE M.-C. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6n2 (He-Z), Brussel - Gent. Auteurs: Schlusmans, Frieda Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
