Reningelst heeft een gaaf bewaarde dorpskern met als belangrijkste bestanddelen het kruisvormig stratenpatroon, het langgerekte dorpsplein en de perceelsindeling, schaal, plaats en situering van de gebouwen.
Historiek
De geschiedenis van het dorp gaat tot de Romeinse periode terug. De vroegste vermelding van het dorp dateert evenwel uit 1107.
Reningelst was niet alleen een parochie, maar tevens een heerlijkheid die bestond uit een aantal lenen. De heerlijkheid had aanzienlijke en uitgestrekte voorrechten. Ze bevatte een leenhof, waarvan volgens Sanderus in de 15de eeuw niet minder dan 120 lenen afhingen.
Reningelst leefde voornamelijk van de landbouw en kende tijdens de 13de-14de eeuw zelf een begin van lakennijverheid.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog lag Reningelst buiten de frontstreek. Het dorp werd niet verwoest maar liep wel ernstige schade op, vooral tijdens de Slag om de Kemmelberg van mei 1918.
Beschrijving
De dorpskern van Reningelst wordt bepaald door een kruisend stratenpatroon en gedomineerd door de Sint-Vedastuskerk, gelegen midden een ommuurd kerkhof. Deze kern had voor de Franse Revolutie een nog groter belang door de aanwezigheid van het kasteel ten zuiden van de kerk in de vallei. Deze ontwikkeling weerspiegelt zich nu nog in het gebouwenbestand. De oudste bebouwing bestaat uit een aantal hoeven met 17de-18de-eeuwse kern, gesitueerd aan de noordzijde van de Pastoorstraat. Vanaf het midden en het einde van de 18de eeuw nam de bewoning een verdere uitbreiding langs de Baljuwstraat en de Heuvellandse weg. Een gedeelte van deze bebouwing is, weliswaar sterk verbouwd, bewaard gebleven. Het kerkhof rond de kerk omvat een Engels militair ereperk Reningelst Churchyard Extension 1914-1918. Verder bestaat de dorpskern nog uit een 20ste-eeuws kapelletje, een voormalige kapelanie, een oorlogsgedenkteken opgericht als aandenken aan de doden uit de beide wereldoorlogen en een voormalig brouwerijcomplex.
Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier DW002024, Dorpsgezicht Reningelst (J. De Schepper en J. Termote, 1997) Auteurs: Termote, Johan; De Schepper, Jo Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Aanvullende informatie
In de gevel van Pastoorstraat 11 zit een grijze hardstenen gedenkplaat verwerkt met de volgende tekst ingehouwen (onder voorbehoud door slechte leesbaarheid): "Deze Zondagschool ten gronde vernield door het vyandelyk geschut in April-Mei 1918 tydens den aanval van den Kemmelberg binst den wereldoorlog 1914-1918 heeft in 1923 herbouwd geweest door het Belgisch Staatsbestuur in vergoeding van oorlogsschade".
BOGAERT N. & DECOODT H. 2002-2005: Inventarisatie van het Wereldoorlogerfgoed in de Westhoek, project in opdracht van de provincie West-Vlaanderen, “Oorlog en Vrede in de Westhoek”, en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen.
