Geografisch thema

Bourgondiëstraat

ID
4448
URI
https://id.erfgoed.net/themas/4448

Beschrijving

Gelegen op de rechter Schelde-oever, Pamele. Huidig straatbeeld getypeerd door Gerechtshof, gevangenis, zogenaamd "Huis de Lalaing" en bepleisterde 19de-eeuwse gevelwand van thans onbewoonde en met sloping bedreigde huizen.

Straatnaam naar het zogenaamd "Kasteel van Bourgondië", ook "Nieuw kasteel" (in tegenstelling tot het "oud kasteel" van Pamele), gebouwd in opdracht van Philips de Stoute in het vierde kwart van de 14de eeuw. Oorspronkelijk bestond de versterking uit een omwalling met vier hoektorens, waaronder een donjon. In 1415-16 liet Jan Zonder Vrees de versterking veranderen en twee torens bouwen, de zogenaamde "Perretoren" op de linkeroever en de zogenaamde "Bourgondische toren" op de rechteroever; een brug verbond ze met elkaar. Hij vestigde in het kasteel de Raad van Vlaanderen. In XV evolueerde de versterking tot een residentieel kasteel met een kleine binnenplaats, verblijfplaats van verschillende hertogen van Bourgondië, waaronder Maria van Bourgondië, Karel V en Filips II. Het kasteel werd nagenoeg volledig heropgebouwd in 1617 als ambtswoning van de stadsgouverneur, en van dan af zogenaamd "Gouvernement". In 1719 sloop van een gedeelte van het kasteel en bouw van een nieuwe voorbouw. In 1782 werd het kasteel verkocht aan de Gentse ondernemer P.F. Schepers, die in hetzelfde jaar een octrooi verkreeg voor de inrichting van een economische graanmaalderij met drie molens. De molens werden gebouwd door de architecten Ph. Van der Meersch en A. Van den Hende. In 1790 werd het kasteel tijdens een volksopstand ernstig beschadigd. In 1792 richtte Schepers er de grootste houtzaagmolen van het land in. De molen werd tenslotte onteigend in 1825. In 1817 werd het eerste gerechtshof van Oudenaarde in het kasteel ondergebracht, tot 1824. Later deed het gebouw dienst als militair hospitaal en schoolgebouw om tenslotte in 1967 gesloopt te worden voor de uitvoering van Scheldewerken.

De brug over de Schelde was oorspronkelijk van hout, later van steen, in 1275 reeds zogenaamde "Steenbrug" en nog later zogenaamde "Hoge Brug" of "Hooge Steenbrugge". De brug bevond zich ter hoogte van nummer 10, zogenaamd "Klein Kortrijk". Afgebroken in 1825 en vervangen door een houten draaibrug en in 1856 door de heer Verhoost-Tertzweil, directeur van de ijzergieterij "Phoenix" in Gent, door een ijzeren draaibrug die dienst deed tot 1905. In 1918 werd de nieuwe brug opgeblazen en vervangen door een ophaalbrug. Na de verlegging van de sluizen naar de Eindries in 1939 kwam een elektrische ophaalbrug tot stand. De huidige hefbrug dateert van 1980-82 en werd verplaatst tussen Tussenbruggen en de Bergstraat.

  • DE SMET M., Bartolomeus de Rantere, Geschiedenis van Oudenaarde van 1720 tot 1786, Oudenaarde, 1985, p. 65.
  • DHONDT L., De vernieling van het "Gouvernement" op 8 maart 1790, in H.G.O.K.O., XVIII, 1976, p. 307-419.
  • VANDERSTRAETEN E., Notice historique sur l'ancien château de Bourgogne à Audenarde, in Messager des sciences historiques, des arts et de la bibliographie de Belgique, 1851, p. 385-406, 427-440.
  • VANDERSTRAETEN E., Recherches sur les communautés religieuses et les institutions de bienfaisance établies à Audenarde, depuis le XIIe siècle jusqu'à la fin du XVIIIe, II, Oudenaarde, 1860, p. 181-184.
  • VANDE VELDE H., Het Oudenaardsche door de Eeuwen heen, Leupegem, 1946, p. 39, 90, 175.
  • VAN DE VYVERE P., Audenaerde et ses monuments, Oudenaarde, 1913, p. 139-142, 183-184.

Bron: BOGAERT C., LANCLUS K., TACK A. & VERBEECK M. 1996: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Oudenaarde, Stad Oudenaarde met fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke; Tack, Anja
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Café 't Klein Kortrijk

  • Omvat
    Gerechtshof

  • Omvat
    Gevangenis

  • Omvat
    Herenhuis de Lalaing

  • Omvat
    Hoekhuis

  • Omvat
    Taverne The Bridge

  • Omvat
    Twee cafés

  • Is deel van
    Oudenaarde


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Bourgondiëstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/4448 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.