Collectief

Gentse Maatschappij voor de Huisvesting

ID
10820
URI
https://id.erfgoed.net/personen/10820

Beschrijving

De Gentse Maatschappij der Werkerswoningen werd 20 oktober 1904 opgericht om goedkope huurwoningen te bouwen voor arbeiders. In 1920 veranderde de naam van de maatschappij in Gentse Maatschappij voor Goedkope Woningen en in 1958 in Gentse Maatschappij voor de Huisvesting. Begin 21ste eeuw (2008) veranderde de naam in WoninGent. Onder die naam fuseerde ze in 2011 met de sociale huisvestingsmaatschappijen Huisvesting Scheldevallei en De Goede Werkmanswoning. Deze fusies en de overname van de sociale huurwoningen van de Stad Gent maakten van Woningent de tweede grootste huisvestingsmaatschappij van Vlaanderen met meer dan 9.300 wooneenheden.

Aandeelhouders bij het ontstaan waren de stad en het bureel van Weldadigheid, elk voor 40 % en private personen voor de overige 20% (waaronder alle gemeenteraadsleden). Schepen De Vigne werd de eerste voorzitter, Charles Van Rysselberghe was één van de beheerders. Die laatste zou ook heel wat van de vooroorlogse projecten. Bij het eerste project in de Wilgestraat uit 1905 (gesloopt) eerste project wou de maatschappij vasthouden aan de gezinswoning. Bij de volgende projecten meergezinswoningbouw omwille van hoge grondprijs, o.a. rond cirkelvormige binnenkoer in de Zebrastraat (1906-1908), en enkele projecten in de wijk Ekkergem/Rooigem: Violierstraat (Bellefleurstraat) (1912) Rooigemlaan-Boomstraat-Zonnebloemstraat (1913). Van Rijselberghe slaagde erin om eentonigheid te vermijden door middel van minimale decoratieve elementen (loggia, vensteropeningen, materiaalpolychromie, planten) + een zekere individualiteit door de appartementen zoveel een eigen deur aan de straat te geven.

Tijdens het interbellum was Oscar Vande Voorde architect, samen met zijn broer Albert. Naar zijn plannen realiseerde de maatschappij in 1925 de tuinwijk aan Zwijnaardsesteenweg (in samenwerking met Jules Minnaar), in 1923 de Sint-Bernadettewijk aan de Lourdesstraat in Sint-Amandsberg, in 1921 het appartementencomplex aan de Brugse Poort, in 1927 appartementen op de hoek van de Violier en Zonnebloemstraat en in 1934 de Mimosawijk.

Na het overlijden van Oscar Van de Voorde in 1938 werd Fritz Coppieters vanaf 1942 de nieuwe huisarchitect van de maatschappij. Naar zijn plannen werd de Mimosawijk uitgebreid (in 1943 en 1953), evenals de wijk Steenakker (1949) en meegebouwd aan de wijk Malem (1953). Vanaf 1953 ontwierp Jules Trenteseau heel wat hoogbouwprojecten van de maatschappij zoals appartementenaan de Charles Andrieslaan, aan de Groenebriel (1955), aan de Watersportbaan (1959) en het Rabot (1970). Een andere project waaraan de maatschappij meewerkte was de meergezinswoningbouw Wielewaal voor krotbewoners uit 1955.

In de jaren tachtig werd de hoogbouw ingeruild voor meer kleinschalige projecten die aansluiten bij het bestaande stadsweefsel, zoals de nieuwbouw en renovatieprojecten aan de Kriekelaarstraat (1984), in het Patershol, aan de Kasteellaan en de Opgeëistenlaan (bedrijfsgebouwen de Hemptinne) (R_19571). Ook het eigen patrimonium werd in deze periode gerenoveerd (bijvoorbeeld het vooroorlogse appartementsgebouw aan het Biezenstuk, en de bejaardenwoningen, onder andere aan de Prosper Claeysstraat).

  • BAERTSOEN M. 1913: Gentsche Maatschappij der werkerswoningen. Historisch overzicht, Gent.
  • DE MAERTELAERE H. 1993: Sociale huisvesting in Gent : de 'Gentse maatschappij voor huisvesting' als spiegel van een eeuw architectuur, onuitgegeven verhandeling Sint-Lucas Gent.
  • DE SMET G. 1954: Gentse maatschappij voor goedkope woningen : historisch overzicht ter gelegenheid van de vijftigste verjaring van de stichting der maatschappij, Gent.
  • JOOS L., BISSCHOP M.-L. & VAN DOORNE G. 1984: Volkshuisvesting in Gent, Gent.
  • MEGANCK L. 2002: Bouwen te Gent in het interbellum (1919-1939). Stedenbouw – Onderwijs – Patrimonium – Een synthese, onuitgegeven doctoraatsverhandeling UGent, Vakgroep Kunstwetenschappen, 245.
  • S.N. 1997: Monografieën erkende bouwmaatschappijen, in: S.N., Bouwstenen van sociaal woonbeleid ’45-‘95. De VHM bekijkt 50 jaar volkshuisvesting in Vlaanderen. Deel 2, Brussel, 92.
  • VAN AUDENAERDE F. 1984: Ontstaan en groei van de Gentse maatschappij voor de huisvesting, onuitgegeven verhandeling Rijksuniversiteit Gent, Burgerlijk ingenieur architect.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Erfgoedobjecten

Opdrachtgever van

Complex van meergezinswoningen

Violierstraat 1-71 (Gent)
Typisch voorbeeld van de sociale meergezinswoningbouw uit de twintiger jaren. Zoals de gedenkplaat op de afgekante hoektravee vermeldt werd het complex opgericht in opdracht van de "Gentsche Maatschappij voor Goedkope Woningen" in 1928 naar ontwerp van O.H. Van de Voorde met de aannemers M. en Th. Rottiers.


De grote tuinwijk

Bernard de Wildestraat 1-2, 4-6, 7-14, 16-36, David 't Kindtplein 1-20, Domien de Waghemakerestraat 1-30, 32-48, Gustaaf Eylenboschplein 1-34, Haardstedestraat 57-105, Jakob Ondermaercqplein 1-12, 13, Jan Stassinsplein 1-18, Jan van Haelststraat 1-27, Lieven Plumionplein 1-12, 13, Louis Roelandtplein 1-24, 25-61, Pieter Huyssensplein 1-30, Rombaut Keldermansstraat 1-16, 18-21, 22-26, 27-30, 31-37, Simon Van Asscheplein 1-14, Steenakker 50-90, 100-190, Zwijnaardsesteenweg 557-597, 607-689 (Gent)
Tuinwijk met 241 sociale woningen, tussen 1923 en 1925 gerealiseerd door de Gentse Maatschappij voor Goedkope Woningen naar ontwerp Oscar en Albert Van de Voorde en Jules Minnaar. In de jaren dertig en vijftig uitgebreid door verschillende sociale huisvestingsmaatschappijen.


Flatgebouw naar ontwerp van Oscar Van de Voorde

Roggestraat 106-116 (Gent)
Flatgebouw gebouwd in opdracht van de Gentsche Maatschappij der Werkerswoningen in 1933 naar ontwerp van Oscar Van de Voorde. Bakstenen gebouw onder plat dak met typische brede ramen in gecementeerde omlijsting.


Gevelwand van twintig eengezinswoningen

Roggestraat 46-84 (Gent)
Gevelwand van twee bouwlagen. Eengezinswoningen in spiegelbeeldschema gebouwd door de "Gentsche Maatschappij der Werkerswoningen" in 1914-15 naar ontwerp van Ch. Van Rysselberghe door aannemer C. Muyncke, zie gevelsteen.


Jubileumwijk

Charles Andrieslaan 1-90, 91-185 (Gent)
Twee appartementsgebouwen, tussen 1954 en 1959 gerealiseerd door de sociale huisvestingsmaatschappij Gentse Maatschappij voor Goedkope Woningen naar aanleiding van haar 50-jarig bestaan. Het ontwerp is van architect Jules Trenteseau.


Mimosawijk

Mimosastraat 108-110, 126-130, 150, 170 (Gent)
Groep sociale woningen volgens gedenkplaat gebouwd door de "Gentsche Maatschappij voor Goedkope Woningen" naar ontwerp van architect Oscar Van de Voorde in 1932. Het project omvatte 239 woningen: 179 huizen met vijftien hoekhuizen.


Sociaal appartementsgebouw ontworpen door Ch. Van Rysselberghe

Biezenstuk 103-123, Rooigemlaan 350-378 (Gent)
Complex met 42 appartementen, in 1912-1913 gerealiseerd door de sociale huisvestingsmaatschappij Gentse Maatschappij der Werkerswoningen naar ontwerp van stadsarchitect Charles Van Rysselberghe. In 1994 werd de achterbouw ingrijpend verbouwd door architect Johan Raman.


Sociale huisvesting De Cirk

Zebrastraat 12-34 (Gent)
Complex van sociale huizen en appartementen, in 1908 gerealiseerd in opdracht van de Gentse Maatschappij der Werkerswoningen naar ontwerp van stadsarchitect Charles Van Rysselberghe. In 1930 werd een vierde bouwlaag met appartementen toegevoegd naar ontwerp van Oscar Van de Voorde.


Sociale huisvesting De Werkliedenkolonie

Brugsesteenweg 225-267 (Gent)
In 1923 bouwde hier volgens de bouwaanvraag de Gentse maatschappij "Werkerswoningen" een toen zogenaamde tuinwijk "Werkliedenkolonie" omvattend negenenveertig huizenblokken met binnentuintjes bestemd voor 294 arbeidersgezinnen.


Sociale huisvesting ontworpen door Oscar Van de Voorde

Geraniumstraat 18-24, 25-50 (Gent)
Eveneens kleinschalige bebouwing met gelijkaardige functie, opgericht in 1938-39 door de "Gentse Maatschappij voor Goedkope Woningen" en naar ontwerp van haar architect O. Van de Voorde.


Sociale huisvesting van 1955

Goudvinkstraat 13-31, 85-97, 125-149, 163-223, 197A-B, Lijsterstraat 19-57, Siervogelstraat 1-12, Wielewaalstraat 13B-T (Gent)
Twee appartementsgebouwen, in 1955 gebouwd door verschillende Gentse sociale huisvestingsmaatschappijen in het kader van de strijd tegen krotwoningen. Het ontwerp is van Emiel F. Callebaut en Robert Rubbens. Appartementencomplex van vier bouwlagen onder een plat dak bestaande uit twee vrijstaande U-vormige gebouwen, met binnenpleinen gericht naar het Wielewaalbosje in het westen. Aan bepaalde zijden werden beperkte, omhaagde voortuinen voorzien.


Sociale woningbouw ontworpen door Charles Van Rysselberghe

Bellefleurstraat 12-94 (Gent)
Straatwand met 42 sociale appartementen, in 1911-1912 gerealiseerd door de Gentse Maatschappij der Werkerswoningen, sinds 1958 Gentse Maatschappij voor de Huisvesting, naar ontwerp van stadsarchitect Charles Van Rysselberghe. De gevel is opgetrokken in gele baksteen met rode speklagen en vertoont een symmetrische opstand geritmeerd door een spiegelbeeldschema.


Sociale woonwijk Malem

Breendonkstraat 2-33, 35-61, Dapperheidstraat 1-28, 2A, Drongensesteenweg 217-231, Gijzelaarsweg 2-12, Heldenplein 1-64, 65, Herdenkingslaan 1-23, Houtemlaan 1-32, 33-45, Luiklaan 1-3, 4-51, 52-60, Malemstraat 1-10, 3A, 2B, Merkemstraat 2-6, Ontmijnersstraat 1-15, Oud-Strijderslaan 1-4, 5-7, Politieke-Gevangenenlaan 1-32, 33-87, Ramskapellelaan 1-40, 42-56, Ronselestraat 2-6, Tervatestraat 2-8, Weerstandsplein 1-22, Wessemweg 2-10, Zesseptemberlaan 1-52 (Gent)
Wijk, genoemd naar het eiland gevormd door twee Leie-armen ten westen van de zestiende-eeuwse stadswal, vanaf 1952 bebouwd met een sociale woonwijk in de vorm van een tuinwijk. Zogenaamd Wijk Heldenhulde ter nagedachtenis van Gentenaren die hun leven offerden voor het vaderland. De wijk is een afgezonderd, begrensd en op zichzelf staand geheel met scholen, een kerk en winkels volgens de idee van de 'neighbourhood unit'.


Sociale woonwijk Nationale Watersportbaan Georges Nachez

Belvédèreweg 1-305, Europalaan 1-264, Jubileumlaan 2-572, Neermeerskaai 1-308, Nekkersberglaan 4-704 (Gent)
Hoogbouwwijk in het groen, van 1959 tot 1965 gerealiseerd aan de watersportbaan door de stad en de Gentse sociale huisvestingsmaatschappijen naar ontwerp van Jules Trenteseau, Geo Bontinck, Victor Coolens, Adrien Bressers, Robert Bernard De Tracy, Robert Rubbens en Fritz Coppieters.


Tuinwijk Sint-Bernadettestraat

Sint-Bernadettestraat 194-600 (Gent)
Tuinwijk met 200-tal woningen, in 1923 gerealiseerd door de sociale huisvestingsmaatschappij Gentse Maatschappij voor Goedkope Woningen naar ontwerp van Oscar Vande Voorde; in 1929-1930 en 1953 verdicht met appartementsgebouwtjes, naar ontwerp van respectievelijk Vande Voorde en Jules Trenteseau.


Thema's

Opdrachtgever van

Sociaal appartementsgebouw van 1912

Sociale huisvesting van 1984

Sociale woonwijk Groenebriel

Sociale woonwijk Rabot

Sociale woonwijk Steenakker


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gentse Maatschappij voor de Huisvesting [online], https://id.erfgoed.net/personen/10820 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.