Collectief

De Mandel, Roeselare

ID
10843
URI
https://id.erfgoed.net/personen/10843

Beschrijving

CV De Mandel is een sociale huisvestingsmaatschappij die 3 september 1920 te Roeselare werd opgericht. Het is één van de grootste huisvestingsmaatschappijen van Vlaanderen. In 1995 had ze een 8.000-tal woningen gerealiseerd (waarvan 4.900 reeds verkocht), verspreid over een honderdtal wijken in de West-Vlaamse gemeenten Roeselare, Moorslede, Staden, Ledegem, Hooglede, Izegem, Lichtervelde, Ardooie, Torhout, Oostkamp, Meulebeke, Poperinge, Zonnebeke, Langemark-Poelkapelle, Ieper, Vleteren, Diksmuide, Houthulst, Koekelare, Kortemark, Ichtegem en Oudenburg.

De maatschappij werd opgericht om de woningnood in Roeselare na de Eerste Wereldoorlog te lenigen. Onder de eerste aandeelhouders waren heel wat lokale architecten zoals Ernest Apers, René Doom, Duyvewaardt, Franz Seroen en Alfons Vancoillie die vaak ook aangesteld werden als ontwerper van de sociale woningen. Het nagestreefde ideaal tijdens het interbellum was de tuinwijk maar omwille van de hoge woningnood bleef de bouwactiviteit grotendeels beperkt tot dense arbeiderswijken zoals het Mandelkwartier (1921-1922) en de Vredewijk (1922). Vanaf eind jaren dertig realiseerde de maatschappij ook bejaardenwoningen. In totaal bouwde ze tijdens het interbellum ruim 1.000 huizen. Robert De Man (van 1947 tot 1949 minister van Wederopbouw) was sinds 1931 beheerder van De Mandel en voorzitter van 1965 tot 1978.

Na de Tweede Wereldoorlog groeide het patrimonium van de maatschappij snel aan door een hoge bouwactiviteit (in 1955 reeds viering van het 2.000ste huis in het Meiboomkwartier) en de overname van andere maatschappijen. In 1938 slorpte ze de maatschappij De Deeve op, in 1950 de maatschappij Voor Huis en Land, in 1951 de maatschappij De Goedkope Woning in Verwoest West-Vlaanderen, in 1958 de maatschappij Eigen Haard en in 1970 de maatschappij Eigen Heerd uit Rumbeke. Vanaf eind jaren zestig realiseerde ze ook – zij het schoorvoetend – appartementsgebouwen.

  • S.N. 1997: Monografieën erkende bouwmaatschappijen, in: S.N., Bouwstenen van sociaal woonbeleid ’45-‘95. De VHM bekijkt 50 jaar volkshuisvesting in Vlaanderen. Deel 2, Brussel, 125-126.
  • VERMEULEN B. 1995: 75 jaar Bouwmaatschappij “De Mandel” 1920-1995, Roeselare.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Erfgoedobjecten

Opdrachtgever van

Bellewijk

Anjelierenweg 1-8, Bellestraat 28-58, Berkenweg 1-4, 5, Bloemenstraat 1-6, 8-26, Boterbloemweg 1-6, Bremweg 1-6, 8-62, Esdoornweg 1-2, 3, Espenweg 1-4, Hazelaarsweg 1-16, Kastanjeweg 1-2, 3, Klaprozenweg 1-10, Klaverweg 1-2, 3, Korenbloemweg 1-6, 7, Kruidenstraat 1-6, 8-20, Laurierweg 1-12, Lisweg 1-4, Madeliefjesweg 1-4, Meidoornweg 1-4, 5, Mispelaarsweg 1-16, Netelweg 1-4, 6-22, Notelaarsweg 1-17, Pioenweg 1-5, Plantenstraat 2-4, Rietweg 1-6, 7, Struikenstraat 1-4, 5, Tulpenweg 1-10, Violierenweg 1-8, Vlierweg 1-6, 7, Wilgenweg 1-6, 7 (Poperinge)
Laagbouw parkwijk met 228 woningen en 176 garages, tussen 1969 en 1995 gerealiseerd door de sociale huisvestingsmaatschappij De Mandel naar ontwerp van het Brugse collectief Groep Planning met Willy Canfyn, Ignaas Deboutte, Werner Desimpelaere en Jan Tanghe.


Eenheidsbebouwing naar ontwerp van Alfons Van Coillie

Jozef De Meesterstraat 23-27, 31-35 (Roeselare)
Eenheidsbebouwing, rijhuizen met winkel in het hoekpand, naar ontwerp van Alfons Van Coillie (Roeselare) van 1927 in opdracht van de Samenwerkende Bouwmaatschappij "De Mandel".


Eenheidsbebouwing van sociale woningen

Jozef De Meesterstraat 7-9, 13-19 (Roeselare)
Eenheidsbebouwing, oorspronkelijk bestaande uit rijhuizen naar ontwerp van Albert Callebert (Roeselare) in opdracht van de Samenwerkende Bouwmaatschappij "De Mandel".


Naoorlogse sociale woonwijk Meiboomkwartier

Acaciastraat 10-20, 21-39, Berkenstraat 2-8, 9-24, 26-32, Collievijverpark 39A, 38A, Dennenstraat 1-35, Eikstraat 11-42, 43-57, Happestraat 1-28, Kastanjestraat 1-28, 29-31, 1A-B, Kleine Weg 2-12, Meidoornstraat 1-11, Sint-Jozefsstraat 101-131, 138-176, Sparstraat 1-52, 54-64 (Roeselare)
Volkswijk met 300-tal gezinswoningen en enkele bejaardenwoningen, opgetrokken tussen 1953 en 1956 in opdracht van de sociale huisvestingsmaatschappij De Mandel naar ontwerp van Roeselaarse architecten zoals Firmin Deschrijver(-Ryckebosch), Jules Van Peteghem, Ernest Apers, Emiel en Jos Delie en Adriaan Decan.


Sint-Elooiswijk

Sint-Elooisplein 1-38, Sint-Elooisstraat 11-13, 14-67, 68-76 (Roeselare)
Rijen arbeidershuizen, tussen 1932 en 1934 gerealiseerd door de sociale huisvestingsmaatschappij De Mandel, vermoedelijk naar ontwerp van René Doom, in 1951 aangevuld met 34 duplexappartementen voor bejaarden (gesloopt) en in 1971 met het eerste appartementsgebouw van de maatschappij.


Sociale huisvesting van 1929-1931

Heropbouwstraat 5-7, 8-11, 13-16, 19-21, 22-23, 24-28 (Roeselare)
Tussen 1929 en 1931 realiseerde de sociale huisvestingsmaatschappij De Mandel meer dan 300 rijwoningen in de Roeselaarse arbeiderswijk Zuidmolenkwartier, waaronder 24 woningen aan de Heropbouwstraat naar ontwerp van architect Ernest Apers. Aannemer was Vandekerkhove-De Bruyne.


Sociale huisvesting Vredewijk

Borstelstraat 1-22, 24-30, Damberdstraat 1-51, Vijfwegenstraat 32-42, Vredestraat 4-10, 11-40, 41-57 (Roeselare)
Arbeiderswijk met 70-tal woningen, tussen 1922 en 1925 gerealiseerd door de sociale huisvestingsmaatschappij De Mandel naar ontwerp van Cyriel Myttenaere en René Doom. Vanaf eind jaren tachtig grotendeels vervangingsbouw vanuit sociale stadsvernieuwing naar ontwerp van Willy Reuse.


Sociale woonwijk Mandelkwartier

Beversesteenweg 80-86, 140-158, Eksaardestraat 1-76, 78-94, Hammestraat 1-101, Herentalslaan 1-40, 41-49, Mandeldreef 1-82, 84, Mandellaan 50-140, Meulebekestraat 2-6, 7-52, Munitieplein, Munitiestraat 2-4, 5-20, 21-31, Toekomststraat 1-5, 6-23, 25-31 (Roeselare)
Arbeiderswijk met ruim 300 woningen waaronder enkele rijkswachterswoningen, gebouwd tijdens het interbellum door de sociale huisvestingsmaatschappij De Mandel naar ontwerp van de Roeselaarse architecten Ernest Apers, Albert Callebert, René Doom, Valère Duyvewaardt, Franz Seroen en Alfons Van Coillie.


Sociale woonwijk van 1956

Alb. Rodenbach plein 1, 4-11, 12, Steenmolenlaan 38-48 (Zonnebeke)
Oorspronkelijk achttien gezinswoningen, in 1955-1956 gerealiseerd door de sociale huisvestingsmaatschappij De Mandel. Architecturale en stedenbouwkundige waarde als representatief voorbeeld van de collectieve (sociale) huisvesting uit de naoorlogse periode. Belangrijk voor deze erfgoedwaarde is de homogeniteit van de architecturale volumes, het coloriet, rode pannendaken en witgeschilderde gevels, en de muuropeningen.


Thema's

Opdrachtgever van

Sociale woonwijk Biezenhof

Sociale woonwijk Grote-Bassinstraat

Tuinwijk


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: De Mandel, Roeselare [online], https://id.erfgoed.net/personen/10843 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.