Persoon

Von Berg, Wilfrid Clement

ID
1202
URI
https://id.erfgoed.net/personen/1202

Beschrijving

Wilfrid Clement VON BERG (1894 – 1975): Von Berg diende als ‘Captain’ in de ‘London Rifle Brigade’. Als uitvoerend architect ontwierp hij minimum 39 begraafplaatsen, waaronder het reeds als monument beschermde Bedford House Cemetery (Zillebeke).

Principes van de ‘Imperial War Graves Commission’.

Reeds vroeg in de oorlog werd beslist dat de Britse doden niet mochten gerepatrieerd worden, onder meer omwille van hygiënische en financiële redenen. Bovendien werd het standpunt ingenomen dat alle doden, ongeacht rang of stand, gelijk behandeld moesten worden. Hiermee wou men voorkomen dat enkel vermogende families hun familieleden konden laten overbrengen naar het thuisfront. Dit verbod lokte tijdens en na de oorlog hevige protesten uit bij de Britse publieke opinie. Protesten die de nieuwbakken instelling maar met moeite wist te trotseren. Er zijn verhalen bekend van familieleden die clandestien poogden hun geliefden zelf te ontgraven en over te brengen. En hier en daar zijn nog unieke uitzonderingen op deze regel bewaard gebleven, zoals op het kerkhof van Zillebeke, waar enkele private Britse graftekens staan.

Het gelijk behandelen van de doden zou in de na-oorlogse aanleg van de begraafplaatsen en de oprichting van gedenktekens voor vermisten opgevolgd worden. De vier belangrijkste pijlers van de ‘War Graves Commission’ zijn:

- iedere dode moet individueel herdacht worden op een grafsteen of op een monument

- de grafstenen en monumenten moeten permanent en duurzaam zijn

- de grafstenen zijn uniform qua ontwerp

- er mag geen onderscheid gemaakt worden naar rang of stand.

De Britse graven werden na de oorlog in de mate van het mogelijke ongemoeid gelaten. Begraafplaatsen van minimum 40 graven werden in principe ter plekke behouden. Door de oorlogsomstandigheden is de aanleg van dergelijke ‘oorspronkelijke begraafplaatsen’ vaak niet gestructureerd verlopen, waardoor ze een onregelmatige aanleg hebben. Soms werden meerdere kleinere begraafplaatsen omgevormd tot één grote begraafplaats. Toch moesten heel wat lijken na de oorlog ontgraven worden, omdat ze geïsoleerd of op te kleine begraafplaatsen lagen. Deze werden ‘geconcentreerd’ op bestaande begraafplaatsen of op nieuw aangelegde verzamelbegraafplaatsen. De Belgische staat kocht de gronden aan waarop de Britse begraafplaatsen werden aangelegd en schonk ze ‘voor eeuwig’ aan het Britse volk. Hieraan herinneren de zogenaamde drietalige ‘landplaten’, die op alle Britse begraafplaatsen terug te vinden zijn.

De architecten

Het feit dat geliefden niet mochten worden gerepatrieerd, wou men compenseren met een kwalitatief hoogstaande aanleg en onderhoud van de begraafplaatsen. Vandaar dat heel veel aandacht werd besteed aan de architectuur van de begraafplaatsen.

Eerst drie, later vier ‘principal architects’ werden aangezocht om de aanleg van Britse militaire begraafplaatsen op het vasteland vorm te geven. Het gaat om de befaamde Edwin Lutyens, Reginald Blomfield, Herbert Baker en als laatste Charles Holden. Deze 4 hoofdarchitecten waren vooral werkzaam in België en Frankrijk en waren eindverantwoordelijke voor de aanleg van de begraafplaatsen, die hen toegewezen waren. Hiertoe werden ze bijgestaan door diverse ‘assistent architects’, waarvan W.H. Cowlishaw, G.H. Goldsmith, N.A. Rew, A.J.S. Hutton, J.R. Truelove en W.C. Von Berg in Vlaanderen actief waren. In andere landen waren ook andere architecten actief. Deze uitvoerende architecten zorgden heel vaak voor de feitelijke ontwerpen, die ze vervolgens door de aangestelde hoofdarchitect lieten goedkeuren. De nobelprijswinnaar voor literatuur Rudyard Kipling was verantwoordelijk voor de opschriften die op diverse architecturale elementen van de begraafplaatsen terug te vinden zijn.

Tekst van Hannelore Decoodt, Beschermingsdossier DW002414.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Erfgoedobjecten

Ontwerper van

Bedford House Cemetery

Rijselseweg (Ieper)
Bedford House Cemetery is een grote Britse militaire begraafplaats op een voormalige kasteelsite, waarbij getracht werd zoveel mogelijk elementen van de site te behouden waaronder de wallen en ruïnes van de ijskelder en van het kasteel, aangevuld met paviljoenen uit witte natuursteen in de vorm van een ciborium, een 'Cross of Sacrifice' en 'Stone of Remembrance' en zes perken met witte grafstenen. Het geheel is getooid met opgaande bomen en struikenrijen.


Bleuet Farm Cemetery

Boezingestraat (Ieper)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar ontwerp van R. Blomfield en W.C. Von Berg. De begraafplaats is omheind door een muur uit witte natuursteen en bevat een smeedijzeren toegangshek, een 'Cross of Sacrifice' en witte grafstenen, onregelmatig verdeeld over twee perken. Het geheel wordt getooid met opgaande bomen.


Colne Valley Cemetery

Kleine Poezelstraat (Ieper)
Kleine Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, ontworpen door W.C. Von Berg. De begraafplaats is ommuurd en bevat een smeedijzeren toegangshek, een 'Cross of Sacrifice' en vier onregelmatig aangelegde rijen met witte grafstenen.


Croonaert Chapel Cemetery

Voormezelestraat (Heuvelland)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar een ontwerp van W.C. Von Berg. De kleine begraafplaats is omgeven door een natuurstenen muur en toegankelijk via een smeedijzeren hek. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.


Dickebusch New Military Cemetery

Kerkstraat (Ieper)
Dickebusch New Military Cemetery is één van de drie Britse militaire begraafplaatsen, die tijdens de Eerste Wereldoorlog werden aangelegd in de dorpskom van Dikkebus. De begraafplaats, die een geheel vormt met Dickebusch New Military Cemetery Extension, werd na de oorlog vormgegeven door E. Lutyens en W.C. Von Berg. Aan straatzijde wordt ze afgesloten met een muur en smeedijzeren hek, aan de andere zijden is er een afsluitingshaag. De begraafplaats bevat een 'Stone of Remembrance', de witte grafstenen behoren tot één perk. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.


Dickebusch New Military Cemetery Extension

Kerkstraat (Ieper)
Dickebusch New Military Cemetery Extension is een Britse militaire begraafplaats, die tijdens de Eerste Wereldoorlog werd gestart en na de oorlog werd vormgegeven door E. Lutyens en W.C. Von Berg. De driehoekige begraafplaats, aan straatzijde met een muur en smeedijzeren hek afgesloten, aan de andere zijden omhaagd, vormt een geheel met Dickebusch New Military Cemetery. De Extension bevat een 'Cross of Sacrifice', vier perken met witte grafstenen, bloemperken en opgaande bomen.


Haringhe (Bandaghem) Military Cemetery

Nachtegaalstraat (Poperinge)
Britse militaire begraafplaats, met doden uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog, vormgegeven door R. Blomfield en W.C. Von Berg. Het betreft een omhaagde begraafplaats met smeedijzeren toegangshekken, een 'Cross of Sacrifice', 'Stone of Remembrance', een schuilgebouw en witte grafstenen. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en een opgaande boom.


Lindenhoek Chalet Military Cemetery

Gremmerslinde (Heuvelland)
Britse militaire begraafplaats uit de Eerste Wereldoorlog, aan de voet van de Kemmelberg, ontworpen door Ch. Holden en W.C. Von Berg. De ommuurde begraafplaats met witte grafstenen en 'Cross of Sacrifice' kan via een smeedijzeren hek, een geplaveid platform en terrassen betreden worden.


Mendinghem Military Cemetery

Roesbruggestraat (Poperinge)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar ontwerp van R. Blomfield en W.C. Von Berg. De begraafplaats met onregelmatig grondplan wordt volledig ommuurd en bevat een toegangsgebouw met smeedijzeren hek. Er is een 'Cross of Sacrifice', 'Stone of Remembrance', terwijl de witte natuurstenen grafstenen verspreid liggen over 11 perken. Het geheel wordt getooid met opgaande bomen, een struikenrij en bloemenperken.


Menin Road South Military Cemetery

Meenseweg (Ieper)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar ontwerp van R. Blomfield en W.C. Von Berg. De ommuurde begraafplaats heeft een 'Cross of Sacrifice', 'Stone of Remembrance' en natuurstenen schuilgebouw en witte grafstenen. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken, klimplanten, opgaande bomen en bomenrijen.


Messines Ridge British Cemetery met Memorial to the Missing

Nieuwkerkestraat (Mesen)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar een ontwerp van Ch. Holden en W.C. Von Berg. De begraafplaats omvat een gedenkteken voor vermiste Nieuw-Zeelanders, bestaande uit een rotonde met een 'Cross of Sacrifice' en de namen van de vermisten ingebeiteld, evenals een schuilgebouw op de begraafplaats zelf, met een galerij met colonnade van pseudo-Dorische zuilen. De ommuurde begraafplaats bevat verder nog een 'Stone of Remembrance' en zes perken met witte grafstenen. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.


Nine Elms British Cemetery

Helleketelweg (Poperinge)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog, ontworpen door R. Blomfield en W.C. Von Berg. Het betreft een ommuurde begraafplaats met een poortgebouw, een 'Cross of Sacrifice', 'Stone of Remembrance' en rijen witte grafstenen, getooid met struikenrijen, bloemenperken en opgaande bomen.


Passchendaele New British Cemetery

's Graventafelstraat (Zonnebeke)
Britse militaire begraafplaats, die pas na de oorlog werd aangelegd door de concentratie van verspreide graven uit de slagvelden rond Passendale en Langemark. De begraafplaats is ontworpen door Ch. Holden en W.C. Von Berg. Het betreft een ommuurde begraafplaats, aangelegd in verschillende niveaus met een toegangspartij met een voormuur met muuropeningen met traliewerk, gevat tussen twee poortgebouwen. De 'Cross of Sacrifice' en 'Stone of Remembrance' op de centrale as worden gemarkeerd door opgaande bomen.


Poelcapelle British Cemetery

Brugseweg (Langemark-Poelkapelle)
Britse militaire begraafplaats, aangelegd door Ch. Holden en W.C. Von Berg. Het betreft een rechthoekige, ommuurde begraafplaats, met een bakstenen poortgebouw met smeedijzeren hekken, een 'Cross of Sacrifice', 'Stone of Remembrance', bakstenen schuilgebouwen en 61 perken met witte grafstenen. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.


Polygon Wood Cemetery

Lange Dreve (Zonnebeke)
Britse militaire begraafplaats, tijdens de oorlog aangelegd bij een Duitse begraafplaats in het Polygoonbos. De begraafplaats, ontworpen door Ch. Holden en W.C. Von Berg, vormt een historisch en architecturaal geheel met Buttes New British Cemetery. Het betreft een kleine, zeshoekige ommuurde begraafplaats, in twee niveaus aangelegd, met een 'Cross of Sacifice' op het graspad. De graven zijn onregelmatig aangelegd. Het geheel wordt getooid met bloemperken en opgaande bomen.


R.E. Farm Cemetery

Wulvergemstraat (Heuvelland)
Britse militaire begraafplaats, tijdens de Eerste Wereldoorlog ontstaan nabij een hoeve ten zuidwesten van Wijtschate. De kleine, ommuurde begraafplaats, ontworpen door W.C. Von Berg, wordt gekenmerkt door een smeedijzeren toegangshekken, een 'Cross of Sacrifice' en witte grafstenen. Het geheel wordt getooid met bloemperken en struiken.


Torreken Farm Cemetery No. 1

Langebunderstraat (Heuvelland)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog ten zuidoosten van Wijtschate. Het ontwerp van deze kleine, ommuurde begraafplaats is van de hand van W.C. Von Berg. Kenmerkend zijn het smeedijzeren toegangshekken, het 'Cross of Sacrifice' en de witte grafstenen. Het geheel wordt getooid met bloemperken en opgaande bomen.


Track X Cemetery

Moortelweg (Ieper)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, ontworpen door W.C. Von Berg. In de witte voormuur met traliewerk zit een smeedijzeren toegangshek tussen pijlers. De andere zijden zijn omhaagd. Het 'Cross of Sacrifice' staat centraal vooraan en wordt geflankeerd door opgaande bomen.


Tuileries British Cemetery

Maaldestedestraat (Ieper)
Britse militaire begraafplaats uit de Eerste Wereldoorlog, ingericht door W.C. Von Berg. De rechthoekige, ommuurde begraafplaats met smeedijzeren toegangshek bevat vooral 'special memorials' voor doden wiens graf door het latere oorlogsgeweld vernield raakte. Deze 'special memorials' staan opgesteld langs de omheiningsmuur. Het 'Cross of Sacrifice' staat centraal op de begraafplaats, die verder vooral met opgaande bomen wordt getooid.


Voormezeele Enclosure No 3

Ruuschaartstraat (Ieper)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar ontwerp van E. Lutyens en W.C. Von Berg. Het betreft een rechthoekige, ommuurde begraafplaats met een 'Stone of Remembrance', 'Cross of Sacrifice' en vrij onregelmatig geschikte grafstenen. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.


Voormezeele Enclosures No 1 and No 2

Voormezele-Dorp (Ieper)
Britse militaire begraafplaats, met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar ontwerp van E. Lutyens en W.C. Von Berg. De begraafplaats is ommuurd. Aan de voorzijde wordt de 'Stone of Remembrance' geflankeerd door twee paviljoenen uit witte natuursteen, met elkaar verbonden via een breed geplaveid pad. Verder zijn er nog een 'Cross of Sacrifice', evenals twee perken met witte grafstenen.


White House Cemetery

Brugseweg (Ieper)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog, naar ontwerp van R. Blomfield en W.C. Von Berg. Het betreft een ommuurde begraafplaats met smeedijzeren toegangshek, een 'Cross of Sacrifice', 'Stone of Remembrance' en vier perken met voornamelijk witte grafstenen. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.


Wulverghem-Lindenhoek Road Military Cemetery

Hooghofstraat (Heuvelland)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, ten noordwesten van Wulvergem. Wulverghem-Lindenhoek Road Military Cemetery is ontworpen door Ch. Holden en W.C. Von Berg. Vooraan op de begraafplaats staan de 'Stone of Remembrance' en het schuilgebouw, het 'Cross of Sacrifice is aan zuidoostelijke zijde terug te vinden. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken en opgaande bomen.


Ypres Reservoir Cemetery

Plumerlaan (Ieper)
Britse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog, naar ontwerp van R. Blomfield en W.C. Von Berg. De ommuurde begraafplaats bevat in de voormuur twee toegangen bestaande uit een tweeledig smeedijzeren hek, gevat tussen sterk uitgewerkte pijlers, evenals traliewerk centraal in de voormuur. Centraal vooraan op de begraafplaats staat de 'Cross of Sacrifice', meer naar het midden toe de 'Stone of Remembrance'. Het geheel wordt onder meer getooid met opgaande bomen en bomenrijen.


Ypres Town Cemetery Extension

Zonnebeekseweg (Ieper)
Brits militair ereperk met doden uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog, naar ontwerp van Reginald Blomfield en W.C. Von Berg. De toegang bestaat uit een tegelpad en een smeedijzeren hek, gevat tussen twee witte pijlers. De begraafplaats wordt deels omhaagd, deels ommuurd. Er is een Cross of Sacrifice en Stone of Remembrance.

Uitvoerder van

Buttes New British Cemetery met gedenktekens

Lange Dreve (Zonnebeke)
Britse militaire begraafplaats, na de Eerste Wereldoorlog aangelegd in het Polygoonbos. De begraafplaats hangt historisch en architecturaal samen met het vlakbij gelegen Polygon Wood Cemetery. Beiden werden ontworpen door Ch. Holden en W.C. Von Berg. Buttes New British Cemetery betreft een grotendeels ommuurde begraafplaats met aan noordoostelijke zijde een heuvel met gedenkteken voor de 5de Australische divisie in de vorm van een obelisk en aan zuidwestelijke zijde het New Zealand Memorial to the Missing in de vorm van een open zuilengaanderij gevat tussen een kubusvormige hall. De begraafplaats wordt verder gekenmerkt door een 'Stone of Remembrance' en symmetrisch aangelegde perken met rijen witte grafstenen.



Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Von Berg [online], https://id.erfgoed.net/personen/1202 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.