Persoon

Engels, Lucien

ID
2065
URI
https://id.erfgoed.net/personen/2065

Beschrijving

Lucien Engels werd geboren in Vilvoorde op 10 mei 1928. Na zijn middelbare studies aan het Koninklijk Atheneum van Vilvoorde vatte hij in 1946 architectuurstudies aan in Ter Kameren (Brussel) waar hij in contact kwam met de idealen van de “Moderne Beweging”. Hij kreeg er ondermeer les van Louis-Herman De Koninck (1896-1984) en Willy Van Der Meeren (1923-2002), en studeerde in 1950 met grote onderscheiding af aan het atelier van Victor Bourgeois (1897-1962). Van 1950 tot 1954 associeerde hij zich in Vilvoorde met “oud-Cambrien” Roger De Winter (1923-2000) die in 1947 eveneens afstudeerde aan het atelier Bourgeois. Ze ontwierpen talrijke rijwoningen in Vilvoorde voornamelijk geïnspireerd op tijdgenoten en gekenmerkt door een heldere, transparante architectuur. Hun opmerkelijkste realisatie was echter de nieuwe vleugel voor “Home Emile Vandervelde I” (1950-1954) in Oostduinkerke. De samenwerking werd kort onderbroken in 1952-1953 door de legerdienst van Engels in het toenmalige Belgisch Kongo.

Halverwege 1954 startte Engels een eigen praktijk. De indrukken die hij opdeed tijdens een reeks ontdekkingsreizen in de vijftiger jaren, resulteerden in een architectuur die zich steeds krachtiger ten opzichte van de omgeving zal affirmeren. In de “woning Lambiotte” te Waterloo (1954) zijn reeds alle ingrediënten van zijn latere werk aanwezig: de waterpartijen, de pilotis, de materialiteit, de ingeniositeit van het plan en vooral de behoefte het gebouw als zelfstandige architectuur te laten bestaan. In hetzelfde jaar realiseerde hij ook zijn belangrijkste werk, het vakantieoord “Home Emile Vandervelde II” met eigen ontworpen interieurs en meubilair (Oostduinkerke). In de confrontatie tussen zwaarte en lichtheid, die bepalend zal blijven voor een groot deel van zijn oeuvre, toont hij zich verwant met Marcel Breuer (1902-1981) en Eero Saarinen (1910-1961). Met deze opdracht startte ook zijn carrière als huisarchitect van de Socialistische Mutualiteiten. Voor hen ontwierp hij later onder meer het Medisch Centrum in Menen (1959), “Polikliniek César De Paepe” in Brussel (1961) en het kantoorgebouw van de federatie Brabant in Brussel (1973).

In 1957 maakt Engels een prospectiereis naar de Verenigde Staten die een radicale breuk in zijn oeuvre teweeg zou brengen. Hij bezocht het werk van Eero Saarinen en ontmoete er J.L. Sert (1902-1983), Harry Weese (1915-1998), Walter Gropius (1883-1969) en Mies Van der Rohe (1886-1969). Onder hun invloed schroefde hij zijn sculpturale interesses en instinctieve aanpak fors terug en treedt “monumentaliteit” op het voorplan. Een ingetogen samenspel van licht en ruimte, materiaal en constructie wordt steeds belangrijker. Deze kenmerken zijn onder meer terug te vinden in de Sint-Lambertuskerk te Muizen (1957), maar vooral in zijn eigen woning (1958) dat een scharnierwerk vormt tussen de jaren vóór en na zijn Amerikareis. Zijn architectuur wordt van dan af getypeerd door het gebruik van betonnen skeletten die bewust als rooster worden geprononceerd, een heldere indeling van de plattegronden en een nadrukkelijke behandeling van de vuurhaard. Opmerkelijk is ook het gebruik van uitvoerige waterpartijen die het ‘binnenkomen’ begeleiden en een handelsmerk zullen blijven tot ver in de jaren 1970. In die zin heeft de kapel voor de universiteit van Massachusetts (1955) -door Eero Saarinen in een waterspiegel geplaatst-, een diepe en blijvende indruk op hem gemaakt. In de laatste jaren van zijn carrière krijgen de gebouwen zonder enige reserve een monumentale allure waarin hij zijn fascinatie voor de grote bouwwerken uit de wereldgeschiedenis verwerkt. De klare geometrie wordt verlaten wat een determinerende impact had op de planopbouw en constructiewijze. Engels zal zich dan ook voornamelijk met grote projecten bezighouden en nog slechts drie woningen ontwerpen.

Lucien Engels heeft zijn hele leven een grote bedrijvigheid aan de dag gelegd: hij tekende, schilderde, beschilderde serviezen, maakte collages van textiel en ontwierp deurklinken en meubilair. Toen hij circa 1988 zijn architectencarrière afsloot, keerde hij terug naar zijn grote passie “de schilderkunst”; een hobby die hij tot op hoge leeftijd uitoefende.

Mondelinge toelichting van architect Lucien Engels.

  • BEKAERT G. & F. STRAUVEN 1971: Bouwen in België 1945-1970, Antwerpen, 128-129.
  • DE KOONING M. 1995: Lucien Engels, Vlees en Beton 26-27, Mechelen.
  • DE KOONING M. 2001: Lucien Engels 1928, in Horta and after. 25 Masters of Modern Architecture in Belgium, 2de herziene uitgave, Gent, 210-225.
  • S.n. 1962: Habitation familiale à Elewijt. architecte: L.J. Engels, La Maison 18.3, 96-99.
  • S.n. 1963: Villa à Elewijt. Architecte: L. Engels, Architecture 63 12.51, 111-113.
  • VAN LOO A. (red.) 2003: Repertorium van de Architectuur in België van 1930 tot heden, Antwerpen, 299.

Tekst Marjolijn Van Damme, Beschermingsdossier DBOO2283.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Erfgoedobjecten

Ontwerper van

Appartementsgebouw Campion van 1953

Nolet de Brauwerestraat 6 (Vilvoorde)
Appartementsgebouw naar ontwerp van Lucien Engels in samenwerking met Roger De Winter.


Architectenwoning Lucien Engels

Populierendreef 6 (Zemst)
De vrijstaande villa werd centraal ingeplant op een licht hellend terrein, het langgerekte gebouw staat loodrecht op de straat en wordt gekenmerkt door een noord-zuid oriëntatie.


Burgerhuis Mannaerts

Nijverheidsstraat 89 (Vilvoorde)
Breedhuis van twee traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak, naar ontwerp van architect Lucien Engels in samenwerking met Roger de Winter van 1950.


Burgerhuis Van Binst van 1958

van den Vondelstraat (Joost) 25 (Vilvoorde)
Rijwoning met lijstgevel met benadrukte inkompartij en vlakverdeling van de gevel, naar ontwerp van Lucien Engels van 1958.


Burgerhuis Van den Eynde van 1951

van den Vondelstraat (Joost) 50 (Vilvoorde)
Rijwoning met als nis uitgewerkte inkom en zuivere vlakverdeling van de gevel, realisatie van Lucien Engels in samenwerking met Roger De Winter.


Burgerhuis Vandervondelen van 1952

van den Vondelstraat (Joost) 63 (Vilvoorde)
Kleine rijwoning, door de verdiepte ingang en de typische vlakverdeling van de gevel, herkenbaar als een realisatie van Lucien Engels in samenwerking met Roger De Winter.


Burgerhuizen Van Hulst en Lefevre van 1953

van den Vondelstraat (Joost) 49-51 (Vilvoorde)
Gelijkaardige rijwoningen met verdiepte inkompartijen en strak afgelijnde gevelcomposities, beide naar ontwerp van Lucien Engels in samenwerking met Roger De Winter.


Dorpswoning Jans

Vredestraat 30 (Machelen)
Typisch voorbeeld van een rijwoning met accent op de vlakverdeling van de gevel, twee traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak, naar ontwerp van Lucien Engels in samenwerking met Roger De Winter van 1952.


Gemeentelijke bibliotheek naar ontwerp van L. Engels

Willem Lambertstraat 1A (Zaventem)
Laag volume op L-vormige plattegrond onder overkragend plat dak, gebouwd als Cultureel Centrum en ingehuldigd op 12 maart 1976.


Home Emiel Vandervelde

Noordzeedreef 2 (Koksijde)
Groepering van meerdere paviljoenen onder plat dak rondom een gebetonneerd binnenplein, in een sobere, modernistische bouwtrant uit de jaren 1930.


Modernistisch burgerhuis Kaye uit 1960

Nijverheidsstraat 41 (Vilvoorde)
Driegevelwoning opgetrokken naar ontwerp van architect Lucien Engels; vrij massief, verspringend bakstenen volume met betonnen skelet.


Parochiekerk Sint-Lambertus

Muizen-Dorp 4 (Mechelen)
Moderne kerk naar ontwerp van architect L. Engels, eerstesteenlegging op 17 september 1960.


Sociale woningen ontworpen door Lucien Engels

Alfred Nobelstraat 27-29, 30-41, 42-44 (Mechelen)
In opdracht van lokale sociale huisvestingsmaatschappij De Woningnood gebouwde volkswijk van zestien wooneenheden, verdeeld over vier volumes, naar ontwerp van de Vilvoordse architect Lucien Engels.


Twee-onder-een-kapvilla naar ontwerp van L. Engels

Eksterstraat 37 (Dilbeek)
Modernistische dubbelwoonst van 1964 ontworpen door architect Lucien Engels voor het echtpaar Gilles-Vandendaele.


Woning Baudon

Hendrik I-lei 22 (Vilvoorde)
Vrij eenvoudige bel-etagewoning, naar ontwerp van architect Lucien Engels van 1949.


Woning Libeer van 1954

Blockxstraat (Jan) 36 (Vilvoorde)
Burgerhuis met nadruk op het uitspringende, natuurstenen gevelvlak boven de verdiepte inkom, naar ontwerp van Lucien Engels in samenwerking met Roger De Winter.


Woning Marissens

Gezellestraat (Guido) 25 (Vilvoorde)
Rijwoning met strak afgelijnde gevel met accent op de vlakverdeling, gedeeltelijk natuursteen en baksteen, naar ontwerp van Lucien Engels in samenwerking met Roger De Winter van 1951.


Woning Smits

Ledeganckstraat (Karel) 7 (Vilvoorde)
Eenvoudige rijwoning van twee bouwlagen met verdiepte inkom, één van de eerste realisaties naar ontwerp van Lucien Engels van 1949.


Woning Spruyt van 1954

Blockxstraat (Jan) 32 (Vilvoorde)
Monumentaal opgevat rijhuis met het accent op de vlakverdeling van de gevel in de vorm van strak afgelijnde composities, naar ontwerp van Lucien Engels in samenwerking met Roger De Winter.


Woning Van den Bussche

Hendrik I-lei 104 (Vilvoorde)
Woning naar ontwerp van architect Lucien Engels van 1959.


Woning Van den Eede van 1956

Willemsstraat (Jan Frans) 13 (Vilvoorde)
Typisch voorbeeld van een gordijngevel, met houten stijlen en profielen, naar ontwerp van Lucien Engels.


Woning Van Engeland

Ledeganckstraat (Karel) 23 (Vilvoorde)
Rijhuis van twee bouwlagen naar ontwerp van Lucien Engels in samenwerking met Roger De Winter van 1954.


Woning Walravens

Ledeganckstraat (Karel) 21 (Vilvoorde)
Volledig intact rijhuis van twee bouwlagen met aandacht voor de vlakverdeling van de gevel, opgetrokken in 1954 naar ontwerp van Lucien Engels in samenwerking met Roger De Winter.


Woning Waltaire naar ontwerp van L. Engels en R. De Winter

Vlasendaalstraat 86 (Dilbeek)
Woning Waltaire naar ontwerp van Lucien Engels en R. De Winter, van 1952.


Thema's

Ontwerper van

Guido Gezellestraat

Hendrik I-Lei

Jan Blockxstraat

Joost van den Vondelstraat

Kassei

Ledeganckstraat

Wijk Geitenberg

Wijk Maria Dal


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Engels [online], https://id.erfgoed.net/personen/2065 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.