Persoon

Servranckx, Victor

ID
4436
URI
https://id.erfgoed.net/personen/4436

Beschrijving

Victor Servranckx behoorde tot de eerste generatie abstracte schilders in België (1915-1930). Hij zorgde mee voor de verspreiding van het modernistisch gedachtegoed. In zijn constructivistisch-abstracte kunst zijn thema’s als de Brabander, de natuur en het bedrijfsleven herkenbaar. De glooiingen van het landschap, de spoorwegen en de tunnels tussen Haren en Diegem, het silhouet van de fabrieken en siermotieven vormden zijn inspiratiebronnen. In 1925 profileert hij zich kort als architect en ontwerper waarna hij zich definitief toelegt op schilderen in beeldhouwen. Hij blijft daarin de abstractie trouw.

Biografie

De kunstschilder, beeldhouwer, architect en theoreticus Victor Servranckx (1897-1965) werd geboren in Diegem. Nadat hij in 1913 afstudeerde als landmeter, ging hij studeren aan de Académie Royale des Beaux-Arts et Ecole des Arts Décoratifs te Brussel. Ondertussen werkte hij in de behangpapierfabriek Usines Peters-Lacroix (U.P.L.) in Haren bij Brussel. Servranckx werkte er aanvankelijk als vrijwillig hulptekenaar en vanaf 1917, na afgestudeerd te zijn aan de academie ook als hoofdtekenaar. Hij nam er ontslag in 1925.

In 1917 krijgt Servranckx de kans deel te nemen aan een groepstentoonstelling in de Brusselse Galerie Georges Giroux, die gold als dé avant-gardegalerie van het moment. Zijn eerste solotentoonstelling volgt in 1924 in de Galerie Royale te Brussel. De expositie betekent zijn internationale doorbraak en het begin van een succesvolle carrière.

In 1925 legt Victor Servranckx zich toe op architectuur en design. Dat vertaalt zich in de samenwerking met Huib Hoste (1881-1957) voor het bureau-fumoir op de Expo Internationale des Arts Décoratifs et Industriels in Parijs (1925). Hij was betrokken bij de woning De Ooievaar (Oostende, beschermd als monument sinds 2001), woning Dr. De Beir (Knokke, beschermd als monument sinds 2001), een modernistisch burgerhuis (Roeselare, beschermd als monument sinds 2001) en de exportmagazijnen ‘het Kubistisch Huis’ te Machelen (Diegem). Verder zijn er plannen bekend voor vijf woningen in het Brusselse gewest en één woning in Overijse.

In het najaar van 1926 begint Servranckx opnieuw te schilderen. Zijn stijl evolueert in de richting van een figuratief surrealisme met organische elementen en geometrische vormen. In de jaren 1930 overheerst dan weer het abstract surrealisme. In dat surrealisme vindt Servranckx de spiritualiteit die hij verlangde.

Servranckx huwt met Hélène Tyrmand (1900-1965) in 1930. Het wordt een ongelukkig huwelijk doch resulteerde nooit in een echtscheiding. Vanaf 1953 leven Victor en Hélène gescheiden van tafel en bed. Servranckx woont dan samen met zijn huishoudster Angeline Turcksin (1906-1997), die zijn levensgezel zal worden tot zijn dood. Pas in 1965, enkele weken voor zijn dood zal hij met Angeline Turcksin kunnen huwen.

In 1932 wordt Victor Servranckx leraar aan de academie van Elsene waar hij filosofie doseert. Voor de wereldtentoonstelling van Brussel in 1935 ontwierp hij een bureau en leessalon voor het Belgische paviljoen en in 1936 werd hij gevraagd om een grote muurschildering te maken voor het Radiosalon. Gedurende de Tweede Wereldoorlog maakt Servranckx kort een ommezwaai naar de figuratieve kunst om vervolgens de abstract-geometrische stijl uit de beginjaren van zijn carrière te hernemen. De kleur intensifieert en komt op zichzelf te staan. Hij behoort vanaf nu tot de ‘koel abstracte’ stroming.

In 1955 krijgt Servranckx een eerste hartaanval. Hij vestigt zich met Angeline in 1959 in Elewijt en vult er zijn dagen met tekenen. In 1962 wordt hij werkend lid van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België. Op 24 november 1965 krijgt hij een tweede hartaanval. Enkele weken later overlijdt hij op 11 december 1965. Hij is te Diegem begraven. Na haar dood werd Angeline bijgezet bij Servranckx.

  • Katholieke Universiteit Leuven, Fonds Servranckx.
  • Tekst bij relict ID-nummer 77586
  • STRAUVEN I. 2003: Hoste, Huib, in: Van Loo, A. (red.), Repertorium van de architectuur in België van 1830 tot heden, Antwerpen, 244-245.
  • BILCKE M. 1974: Victor Servranckx 26-6-1897 – 11-12-1965, Vlaanderen, 74-78.
  • CLISSEN A., LEENKNEGHT S., SERVELLON S. & VAN DEN BOSSCHE P. 2012: Victor Servranckx. De jaren twintig, Oostende.
  • DE SMET J., DECAN L., DUBOIS M., PAUWELS P. & JACOBS S. 2013: Modernisme. Belgische abstracte kunst en Europa, Gent.
  • GIJSBRECHTS J. 2005: Servranckx mysteries, onuitgegeven nota’s.
  • HOET J. 1970: retrospectieve tentoonstelling victor servranckx 1897-1965 provinciaal begijnhof hasselt 14 maart-12 april 1970, Hassel.
  • HOET J. 1972: tentoonstelling – exposition - exhibition – ausstellung Victor Servranckx 1897-1965 rubenskasteel elewijt 27 mei – 4 juni 1972, Elewijt.
  • PALMER M. & LEGRAND F-C. 1994: Van Ensor tot Magritte: Belgische kunst 1880-1940, Tielt, 176-177.
  • PIRON P. 1999: De Belgische Beeldende Kunstenaars uit de 19de en 20ste eeuw, L-Z, Brussel, 1213.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Erfgoedobjecten

Ontwerper van

Dokterswoning Dr. De Beir

Dumortierlaan 8 (Knokke-Heist)
Zogenaamd "Woning Dr. De Beir". Deze beeldbepalende hoekwoning wordt gebouwd in 1924, in opdracht van Dr. De Beir, naar ontwerp van architect Huib Hoste (Brugge).


Exportmagazijnen, kantoren en garage

Oude Haachtsesteenweg 89-91 (Machelen)
Voormalige exportmagazijnen, kantoren en garage van een groothandel in groenten, gekarakteriseerd door een kubistische vormgeving, aansluitend bij het modernisme, van 1926 naar ontwerp van Victor Servranckx.


Modernistisch burgerhuis met tuin

Veldstraat 146 (Roeselare)
Markante halfvrijstaande woning, opgevat als een kubistisch, functioneel complex, naar ontwerp van Joseph De Bruycker in 1932 in samenwerking met ingenieur Maselis, in opdracht van de heer De Buscher-Declercq. Interieurontwerp van architect Joseph De Bruycker en Victor Servranckx. Omgevende tuin aangelegd door André Rousseau, grosso modo als verlengstuk van de architecturale vormgeving.

Uitvoerder van

Grafteken voor Victor Servranckx

Zaventemsesteenweg (Machelen)
Modernistisch grafteken voor de internationaal gewaardeerde abstract-geometrische schilder en designer Victor Servranckx (1897-1965) uitgevoerd door het atelier Beernaert.


Thema's

Ontwerper van

Oude Haachtsesteenweg


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Servranckx [online], https://id.erfgoed.net/personen/4436 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.