Persoon

Van Rysselberghe, Charles

ID
5500
URI
https://id.erfgoed.net/personen/5500

Beschrijving

Gematigd eclecticus die als stadsarchitect van Gent een aantal opmerkelijke openbare gebouwen tot stand bracht. Charles Van Rysselberghe, broer van Octave, studeerde aan de Gentse academie (1863-1875) en werd aan het eind van zijn opleiding onderscheiden met de Prijs van de stad Gent. Hij werkte aanvankelijk in diverse stedelijke bouwdiensten, bij A. Pauli in Gent, bij J. Hubert in Bergen en bij V. Besme in Brussel. Na twee jaar praktijk als adjunct-architect van de stad Oostende, waar hij onder meer de Vishal ontwierp, werd hij in 1879, in opvolging van Pauli, tot stadsarchitect van Gent benoemd. In die functie, welke hij waarnam tot 1916, bracht hij verscheidene restauraties en verbouwingen van stadsgebouwen tot stand, bv. uitbreidingen van de Lakenhalle en de academie en de transformatie tot muziekconservatorium van twee gotische koopmanshuizen, de Zwarte Moor en de Grote Sikkel. Daarnaast verwezenlijkte hij ook tal van nieuwe gebouwen, in de eerste plaats een twintigtal scholen, onder andere de Andriesschool (Triestlaan, 1881-1883) en het Laurentiusinstituut (Onderstraat, 1901), beide in Vlaamse neorenaissance, en de voormalige Nijverheidschool (Lindelei 1890-1908) in rondbogenstijl. Zijn belangrijkste werk is ongetwijfeld het Museum voor Schone Kunsten (Citadelpark 1898-1904, uitbreiding in 1912), een rustig classicistisch gebouw, gebaseerd op een originele plattegrond. Het geheel is opgebouwd om een centrale as die de toegangsportiek met een halfrond inwendig peristilium verbindt, maar de zenitaal verlichte zalen die eromheen liggen, staan niet axiaal maar via open hoeken met elkaar in verbinding. Van Rysselberghe was leraar architectonisch ontwerpen aan de Gentse academie en in 1905 behoorde hij tot de oprichters van de Gentse Maatschappij der Werkerswoningen. Voor deze sociale woningbouwvereniging, een van de eerste in België, verwezenlijkte hij een vijftal projecten, onder meer het ovale woonhof De Cirk aan de Zebrastraat (1908) en de rij maisonnettes aan de Rooigemlaan (1913). Ondanks beperkte middelen wist hij door een speelse vormgeving en een polychroom materiaalgebruik monotonie te vermijden.

Tekst overgenomen uit:

  • VAN LOO A. 2003: Repertorium van de architectuur in België van 1830 tot heden, Antwerpen, Mercatorfonds, 584-585.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Erfgoedobjecten

Ontwerper van

Andriesschool

Antonius Triestlaan 10 (Gent)
Schoolgebouw op H-vormig grondplan in neo-Vlaamse-renaissancestijl naar ontwerp van Charles Van Rysselberghe, gedateerd anno 1882, ommuurde tuin met grote plataan. Rechthoekige vleugel met lijstgevel geflankeerd door twee haakse hoekrisalieten met topgevel, afgedekt met zadeldaken met houten dakkapelletjes. Bakstenen gevels verwerkt met arduin voor hoekblokken, banden, bossage en decoratieve elementen.


Brandweerkazerne

Academiestraat 4-6, 4A-B (Gent)
Voorheen betalende meisjesschool en kostschool, vanaf 1891 omgevormd tot brandweerkazerne. Roodbakstenen schoolgebouw in neoromaanse stijl, opgetrokken in 1870-1871 op een H-vormig plattegrond naar ontwerp van ingenieur-directeur van de stadswerken J. Hofman. In 1881 volgden aanpassingswerken aan de binneninrichting en een verlenging van de rechterachtervleugel naar ontwerp van architect Ch. Van Rysselberghe. Brede achterin gelegen voorgevel met vijf traveeën en twee bouwlagen. Twee vooruitspringende zijvleugels van drie traveeën breed en diep onder een schilddak.


Brandweerkazerne en zestien personeelswoningen

Londenstraat 96-126 (Gent)
Brandweerkazerne met zestien bijhorende woningen voor het brandweerpersoneel, gebouwd in 1901-1902 naar ontwerp van architect Ch. Van Rysselberghe. Aan de straat telkens vier huizen aan weerszijden van de centrale doorrit met burelen en garage voor de brandweerwagens, en acht in binnenblok opgetrokken huizen, vijf rechts en drie links van het binnenplein. Bak- en natuurstenen gebouw in neotraditionele stijl met het uitzicht van een fort.


Burgerhuis ontworpen door Ch. Van Rysselberghe

Belfortstraat 18, 18A-G (Gent)
Eclectisch diephuis van drie traveeën en drie bouwlagen met zadeldak, uit de eerste kwart van de 20ste eeuw, naar ontwerp van architect Ch. Van Rysselberghe. Verticaliserende gevel van natuursteen, begrensd door vlakke kolossale pilasters afgedekt met obelisken die de gebogen geveltop flankeren.


Ch. de Kerchove Instituut

Bagattenstraat 155, Pollepelstraat 15-17 (Gent)
Stadsschool, aanvankelijk ontworpen door stadsarchitect Ch. Van Rysselberghe in 1880-81. Grotendeels bewaard achtergebouw, namelijk de oorspronkelijke school, met een merkwaardige overdekte speelplaats met metalen spant.


Directeurswoning en stadsschool

Jan-Baptist Guinardstraat 23 (Gent)
Voormalige woning van de directeur en stadsschool, in 1889 ontworpen door stadsarchitect Ch. Van Rysselberghe. Bepleisterd enkelhuis met vrij klassieke ordonnantie, met drie bouwlagen en drie traveeën. Neoclassicistisch schoolgebouw met zes traveeën brede voorgevel met twee bouwlagen.


Gevelwand van twintig eengezinswoningen

Roggestraat 46-84 (Gent)
Gevelwand van twee bouwlagen. Eengezinswoningen in spiegelbeeldschema gebouwd door de "Gentsche Maatschappij der Werkerswoningen" in 1914-15 naar ontwerp van Ch. Van Rysselberghe door aannemer C. Muyncke, zie gevelsteen.


Grote- en Achtersikkel

Hoogpoort 64 (Gent)
Voormalig middeleeuws steen zogenaamd naar de patriciërsfamilie Van der Zickelen. Ingrijpende restauratie tussen 1900 en 1908 door architect Van Hamme en ingericht als muziekconservatorium naar ontwerp van stadsarchitect Ch. Van Rysselberghe met nieuwe vleugels in een aansluitende stijl aan de Biezekapelstraat. De Grote Sikkel omvat twee trapgevels van 1481, bij de restauratie gereconstrueerd in Doornikse kalksteen. Gelijkaardige zijgevel van zes traveeën in de Biezekapelstraat en achtertrapgevel. Aan Hoogpoort sluit de vroegere "Zael" aan, voorzien van een lijstgevel van zes traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak. De Achtersikkel omvat verscheidene gebouwen, voornamelijk te dateren van eerste helft 14de eeuw tot 16de eeuw, en uit verschillende materialen opgetrokken, ingeplant rondom een open pleintje, van de Biezekapelstraat afgesloten door een ijzeren hek. Deze gebouwen omvatten onder meer een bakstenen en kalkzandstenen toren, een oostvleugel met arcaden en een gotische kapel.


Hoekhuis ontworpen door Ch. Van Rysselberghe

Belfortstraat 24, 24A-F (Gent)
Eclectisch hoekhuis van drie bouwlagen onder mansardedak met dakkapellen, uit de eerste kwart van de 20ste eeuw. Openbaar gebouw (stadsbestuur) naar ontwerp van Ch. Van Rysselberghe. Twee gele bakstenen lijstgevels van vier en drie traveeën gescheiden door een hogere afgeronde hoektravee opgetrokken uit natuursteen.


Hoofdgebouw van stadsschool ontworpen door Ch. Van Rysselberghe

Désiré Van Monckhovenstraat 34 (Gent)
Hoofdgebouw van de stadsschool, op de gevel gedateerd 1891 en naar ontwerp van stadsarchitect Ch. Van Rysselberghe gebouwd. Vrij eclectische beschilderde bakstenen voorgevel op breukstenen plint.


Ingang stedelijke jongensschool

Drongensesteenweg 146, 146A (Gent)
Toegangsgebouw van een typische stadsschool, aanvankelijk een uitbreiding van de voormalige stedelijke jongensschool in de Geitstraat, daterend van 1891. Het neoclassicistische gebouw van één bouwlaag dateert van 1911 en is een ontwerp van stadsarchitect Ch. Van Rysselberghe.


Kazerne Hoofdwacht, later Handelsbeurs

Kouter 29 (Gent)
Het gebouw, bedoeld voor het onderbrengen van de keizerlijke wachttroepen, werd opgetrokken in 1738-39 onder leiding van Bernard de Wilde, nadien onder David 't Kindt. Na aankoop in 1899 van het rechts aanpalend huis met voorgevel uit 1874-75, werden door stadsarchitect Van Rysselberghe plannen gemaakt om beide gebouwen te verbinden en herinrichten tot nieuwe Handelsbeurs.


Koninklijke Opera en Posterijen

Koophandelsplein 21-22, Schouwburgstraat 3-7 (Gent)
De Koninklijke Opera werd in 1837-40 door architect Louis Roelandt gebouwd waar vroeger de Sint-Sebastiaansgile zetelde. Het neoclassicistisch complex werd aan de zijde van het Koophandelsplein in 1910-13 uitgebreid met post-telegraafkantoor en vredegerecht onder leiding van Charles Van Rysselberghe.


Kosteloze stadsschool der zonder naem niet zonder hert

Sint-Machariusstraat 1 (Gent)
Neogotisch schoolgebouw ontworpen door stadsarchitect A. Pauli, gevel gedateerd met begin- en eindjaar van de bouwcampagne: MDCCCLIX-MDCCCLXI. Het rechthoekig grondplan ontvouwt twee parallelle rechthoekige vleugels met ertussenin de woning van de hoofdonderwijzer en de hoofdingang. De klasgevels uitziend op de binnenplaats werden onder leiding van Ch. Van Rysselberghe veranderd in 1893.


Lagere stadsschool voor jongens

Jozef II-straat 28 (Gent)
Aanvankelijk lagere stadsschool voor jongens, gebouwd in 1897-1900 naar ontwerp van Ch. Van Rysselberghe in typische neoclassicerende stijl, vergroot in 1906. Bakstenen lijstgevel van drie traveeën en één bouwlaag.


Lakenhal

Botermarkt 17-18, 17A, 18A, Sint-Baafsplein 2A (Gent)
Ter vervanging van de oude Lakenhal op de Hoogpoort tegenover het stadhuis, werd in 1425 begonnen met de bouw van een nieuwe Lakenhal aanleunend tegen de oostzijde van het Belfort. Handelsgebouw in Brabantse gotische stijl naar ontwerp van Simon Van Assche. In 1445 waren zeven traveeën van het elf traveeën lange ontwerp uitgevoerd. In 1903 werden vier traveeën toegevoegd aan de noordzijde en was het oorspronkelijke 15de-eeuws ontwerp voltooid.


Museum voor Schone Kunsten

Fernand Scribedreef 1, Hofbouwlaan 28-29 (Gent)
Het Museum voor Schone Kunsten werd als museumgebouw opgetrokken van 1898 tot 1904 en is ontworpen door stadsarchitect Charles Van Rysselberghe in een voor die tijd gangbare neoclassicistische stijl met Hellinistisch geïnspireerde voorgevel met klassieke zuilenstelling en attiek. In het vooruitzicht van de Wereldtentoonstelling te Gent in 1913 werd in 1911 reeds een uitbreiding voorzien naar de oorspronkelijke plannen van Van Rysselberghe met twee dwarsvleugels met halfcirkelvormige aanbouwsels en een vleugel aan de Hofbouwlaan.


Muziekkiosk

Louis Hanssensdreef (Gent)
Muziekkiosk, gelegen in het noordelijk deel van het Citadelpark omgeven door bloemenperken en een krans van aan elkaar gegroeide linden. Fraaie gietijzeren constructie op achthoekige plattegrond onder leiding van stadsarchitect Ch. Van Rysselberghe in 1885.


Neoclassicistisch poortgebouw van stadsschool

Molenaarsstraat 23-31 (Gent)
De smalle ingang tot de voormalige stadsschool werd vernieuwd en voorzien van een nieuwe straatgevel in 1912-1913 naar ontwerp van architect Ch. Van Rysselberghe. Klein neoclassicistisch poortgebouw met opschrift Stadsschool.


Nijverheidsschool en lagere school uit 1857-1912

Lindenlei 38 (Gent)
Op deze site, waar sinds midden 15de eeuw een klooster gevestigd was, werd in 1827 de Nijverheidsschool opgericht en in 1867 een stadsschool voor meisjes. Beide instituten kregen gebouwen in Rundbogenstil naar ontwerp van Adolphe Pauli en zijn opvolgers als stadsarchitect.


Politiekantoor ontworpen door Ch. Van Rysselberghe

Jan-Baptist Guinardstraat 34, 32A (Gent)
Voormalig politiecommissariaat, van 1881 naar ontwerp van stadsarchitect Ch. Van Rysselberghe. Vijf traveeën brede lijstgevel met sterk horizontaliserende registerindeling.


Poortgebouwen stadsschool

Frans van Ryhovelaan 191, Lavendelstraat (Gent)
Vestibule van stadsschool, opgericht in 1904 naar ontwerp van Ch. Van Rysselberghe. Bepleisterd geveltje met inzwenkende gevellijn op arduinen plint en afgedekt met pseudo-mansardedak. Achteruitgang in de Lavendelstraat, uitgevoerd in baksteen verwerkt met hardsteen.


Schoolgebouw

Bommelstraat 24 (Gent)
Voormalige stadsschool, met bewaarde turnzaal en gaanderij, volgens kadastergegevens van 1906.


Schoolgebouw

Barrestraat (Gent)
Schoolgebouw in een neoclassicistische stijl van 1889 naar ontwerp van architect Ch. Van Rysselberghe. Bakstenen gebouw van vier brede traveeën en twee bouwlagen onder een plat dak.


Schoolgebouw met onderwijzerswoning

Kramersplein 23 (Gent)
Eenlaags schoolgebouw met onderwijzerswoning opgetrokken naar ontwerp van stadsarchitect A. Pauli van 1858 tot 1861.


Sint-Baafsabdij

Spanjaardstraat 10 (Gent)
Voormalig Gandaklooster, vanaf 864 Sint-Baafsabdij genoemd naar de Heilige Bavo. Heropbouw vanaf 940, maar grootste bouwcampagne in tweede helft 12de eeuw. Gedeeltelijk gesloopt in 1540 voor bouw Spanjaardkasteel. Tot circa 1830 kazerne, nadien ontmanteling en afbraak van de citadel: herontdekking van de oude abdij en besluit tot conservatie van de ruïnes, sinds 1882 Museum voor Stenen Voorwerpen. De inplanting der abdijgebouwen volgt grotendeels het eenvoudige grondplan van een benedictijnerabdij uit de vroege middeleeuwen. De gebouwen zijn grotendeels uitgevoerd in Doornikse steen, en met uitzondering van de gerestaureerde noordvleugel grotendeels in puin of verdwenen.


Sociaal appartementsgebouw ontworpen door Ch. Van Rysselberghe

Biezenstuk 103-123, Rooigemlaan 350-378 (Gent)
Complex met 42 appartementen, in 1912-1913 gerealiseerd door de sociale huisvestingsmaatschappij Gentse Maatschappij der Werkerswoningen naar ontwerp van stadsarchitect Charles Van Rysselberghe. In 1994 werd de achterbouw ingrijpend verbouwd door architect Johan Raman.


Sociale huisvesting De Cirk

Zebrastraat 12-34 (Gent)
Complex van sociale huizen en appartementen, in 1908 gerealiseerd in opdracht van de Gentse Maatschappij der Werkerswoningen naar ontwerp van stadsarchitect Charles Van Rysselberghe. In 1930 werd een vierde bouwlaag met appartementen toegevoegd naar ontwerp van Oscar Van de Voorde.


Sociale woningbouw

Roggestraat 118 (Gent)
Sociale woningbouw verwezenlijkt door de Gentsche Maatschappij der Werkerswoningen op grond van La Nouvelle Orléans. Twaalf appartementen van Ch. Van Rysselberghe van 1914, volgens gevelsteen met aannemer S. De Taeye en Compagnie. Gevelwand met zes puntgevels identiek aan deze van Rooigemlaan nummer 350-378 en Zonnebloemstraat.


Sociale woningbouw ontworpen door Charles Van Rysselberghe

Bellefleurstraat 12-94 (Gent)
Straatwand met 42 sociale appartementen, in 1911-1912 gerealiseerd door de Gentse Maatschappij der Werkerswoningen, sinds 1958 Gentse Maatschappij voor de Huisvesting, naar ontwerp van stadsarchitect Charles Van Rysselberghe. De gevel is opgetrokken in gele baksteen met rode speklagen en vertoont een symmetrische opstand geritmeerd door een spiegelbeeldschema.


Stadhuis Gent

Botermarkt 1 (Gent)
Het stadhuis bestaat uit een vierzijdig complex van gebouwen. Van de oudste schepenhuizen resteert enkel een middeleeuwse kelder. Het oudste, bovengronds bewaarde gedeelte ligt midden in het stadhuiscomplex: een rechthoekig gebouw in Ledesteen, opgericht voor de schepenen van de keure vanaf 1482. Tussen 1519 en 1539 kwam het nieuwe schepenhuis van de keure tot stand, volgens de plannen van Rombout Keldermans en Dominicus de Waghemakere, nadien uitgebreid. In 1580-82 werd een volume met gevel in renaissancestijl aan de Hoogpoort opgericht naar ontwerp van meester Joos Rooman. Tussen 1595 en 1618 werd aan de Botermarkt een nieuw schepenhuis van gedele in renaissancestijl opgetrokken. De conciërgewoning op de hoek van de Hoogpoort en Stadhuissteeg dateert van 1700-1701. De voormalige armenkamer aan de Poeljemarkt dateert van midden 18de eeuw. In 1880-1881 verrees langs de zijde van de Poeljemarkt een nieuw tussengedeelte, naar ontwerp van stadsarchitect Ch. van Rysselberghe.


Stadsschool

Ijskelderstraat 29 (Gent)
Oorspronkelijk lagere jongensschool opgericht in 1886 naar ontwerp van stadsarchitect Ch. Van Rysselberghe. Reeds vergroot in 1893. Aan de straatkant typisch voorportaal met bepleisterde neoclassicerende gevel.


Stadsschool

Wasstraat 120 (Gent)
Stadsschool met peutertuin, kindertuin en lagere school, waarbij de wit bepleisterde, neoclassicistisch getinte dwarsvleugel in 1913 toegevoegd werd naar ontwerp van architect Charles Van Rysselberghe uit 1912 aan de oorspronkelijke schoolgebouwen van 1883, waaronder een bewaarde toegang aan Nieuwhof.


Stadsschool

Slinke Molenstraat 26 (Gent)
Stadsschool uit gele baksteen opgetrokken in 1913 naar ontwerp van stadsarchitect Ch. Van Rysselberghe. Voorportaal aan de straatkant in neo-renaissancestijl.


Stadsschool en stedelijke kindertuin

Kaprijkestraat 12 (Gent)
Schoolgebouw in neo-Vlaamse-renaissancestijl daterend van 1887-88, naar ontwerp van Ch. Van Rysselberghe. Lijstgevel van twee bouwlagen opgetrokken uit baksteen en Franse kalkzandsteen, qua stijl geïnspireerd op de Italianiserende renaissancerichting.


Stadsschool ontworpen door Ch. Van Rysselberghe

Jakob Jordaensstraat 19, Karel Van Hulthemstraat 45 (Gent)
Stadsschool met T-vormige plattegrond, volgens archiefstukken naar ontwerp van architect Ch. Van Rysselberghe gebouwd in 1887-1888. Halfcirkelvormig speelplein afgezet met een overdekte galerij. Daartegen aangebouwde voormalige woning van de directrice met gevel uitziend op de Jakob Jordaensstraat. Bepleisterde en witgeschilderde neoclassicistische lijstgevel van drie bouwlagen en nu zes traveeën.


Stedelijke lagere hoofdschool voor meisjes met kindertuin

Hippoliet Lammensstraat 10 (Gent)
Stedelijke lagere hoofdschool voor meisjes met kindertuin. Eenlaags breedhuis in neotraditionele stijl, naar ontwerp van architect Ch. Van Rysselberghe. Gedateerd 1914 door middel van cartouches. Bak- en natuurstenen lijstgevel van negen traveeën, met schilddak. Licht uitspringende rechter deurtravee met deur in neobarokke omlijsting en drie linker traveeën gemarkeerd door een getrapt dakvenster.


Stedelijke Lagere School voor Jongens en Kindertuin

Acaciastraat 11 (Gent)
Baksteenbouw van twee traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak naar ontwerp van stadsarchitect Ch. Van Rysselberghe, gedateerd op cartouches 1897. Neogotisch schoolgebouw met enkelhuisopstand op plint van imitatiebossage.


Stedelijke Lagere School voor Meisjes en Kindertuin

Acaciastraat 29 (Gent)
Gelijkaardige bak- en hardsteenbouw in neogotische stijl als de naburige voormalige jongensschool, gedateerd 1898, eveneens naar ontwerp van Van Rysselberghe.


Stedelijke Meisjesschool

Klein Raamhof 8 (Gent)
Het neoclassicistisch schoolgebouw aan Klein Raamhof werd in 1900 gebouwd als meisjesschool en bewaarschool, naar ontwerp van Charles Van Rysselberghe. Het bakstenen gebouw telt negen traveeën en twee bouwlagen onder een laaghellend zadeldak.


Vestibule van de gemeenteschool

Tarbotstraat 43 (Gent)
Vestibule van vroegere gemeenteschool voor meisjes van circa 1910. Gebouw van één verdieping en drie traveeën, onder zadeldak volgens archiefstukken van 1911 naar ontwerp van stadsarchitect Ch. Van Rysselberghe.


Wulfaert Vilainsteen en Hof van Schardau

Onderstraat 10 (Gent)
Het Hof van Schardau is een gotisch steen, volgens archiefstukken gebouwd circa 1540 door F. Van der Gracht. Einde 16de eeuw klooster der Rijke Claren, in 1623, samen met het zogenaamde Wulfaert Vilainsteen door de schepenen gekocht en ingericht als weeshuis voor meisjes zogenaamd Blauwe Meiskensschool. Circa 1902 werd de 18de-eeuwse Blauwe Meiskensschool afgebroken en in 1902 vervangen door het huidige schoolgebouw naar ontwerp van stadsarchitect Charles Van Rysselberghe.


Thema's

Ontwerper van

Bellefleurstraat

Jacob van Maerlantstraat

Koningin Astridlaan

Lostraat

Sociaal appartementsgebouw van 1912

Zonnebloemstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Van Rysselberghe [online], https://id.erfgoed.net/personen/5500 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.