Persoon

Loncke, Frans Xavier Frederik ("Frederik")

ID
8152
URI
https://id.erfgoed.net/personen/8152

Beschrijving

Frans Xavier Frederik Loncke (in de omgang "Frederik"), zoon van orgelbouwer Pieter-Albert Loncke te Hoogstade, ging tot zijn 14 jaar naar school in Lo en vervolgens naar de normaalschool in Torhout waar hij voor koster-onderwijzer studeerde. Aansluitend zou hij zijn vader, die met gezondheidsproblemen kampte, moeten assisteren, doch van 1879 tot 1884 was er laagconjunctuur in Vlaanderen (periode van de schoolstrijd) en dus schaarste van werk in de orgelbouw. Frederik emigreerde daardoor naar Frans-Vlaanderen, waar hij in Ekelsbeke (Esquelbecq, Fr.) koster-organist werd en wellicht ook orgels onderhield of herstelde. Wanneer er opnieuw voldoende werk in België was ging hij bij zijn vader werken. Pieter Loncke ging in 1889 met rust; Frederik zette dan het atelier verder, niet meer in Hoogstade maar in Alveringem. In 1900 bracht hij het bedrijf over naar Esen (in Esen was er immers een spoorwegstation, wat voor de mobiliteit van toenmalige orgelmakers essentiëel was). Frederik had in 1911 net over de grens, in Hondschoote, een huis met opslagruimte gehuurd, waar twee van zijn jonge kinderen gingen wonen : de onderdelen van in Esen (België) vervaardigde orgels - bestemd voor Frankrijk - werden naar daar gebracht en vervolgens in Franse kerken tot "orgel" geassembleerd, dit om de zware invoerrechten te ontwijken. In 1914, bij de slag om de IJzer, ging het ganse atelier alsook het familiearchief verloren, en vluchtte Frederik met zijn gezin naar Hondschoote. Na de rampzalige periode van de eerste wereldoorlog, kwam het bedrijf rond 1921 terug goed op de been, grotendeels met de wederopbouw der kerken, doch wegens gezondheidsredenen liet Frederik in 1924 de zaak over aan zijn zonen Jozef en Pieter. De meeste van zijn orgels voorzag hij van pneumatische tractuur of van een Barkermachine. Een twintigtal orgels op zijn naam zijn bekend, en zijn te situeren in het zelfde werkgebied als van zijn vader. Zijn broer Alois werkte kortstondig (slechts tot in 1879) mee in het ouderlijk atelier. In het archief te Aartrijke worden de namen van twee van Frederik's werklieden genoemd, nl. Camille Dumon en Jules Lemahieu. Frederik Loncke was ook bekend wegens zijn grote belezenheid, als verantwoordelijk medestichter (nog tijdens zijn studententijd!) van het tijdschrift "De Ware Vlaming", als auteur van kleine toneelwerken en componist van volksliedjes die opgevoerd werden door de rederijkerskamers van Frans-Vlaanderen (waar men vocht voor het voortbestaan van het Vlaams) en van de Westhoek. Van de "Rederijkerskamer Sint-Barbara" was hij "hoofdman"; verder was hij bevriend met de kunstschilder Van Lerberghe met wie hij academie liep in Diksmuide en met de toen vermaarde orgelvirtuoos Léandre Vilain uit Oostende. Ook Frederik zelf was een goed organist en improvisator.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Erfgoedobjecten

Uitvoerder van

Orgel kerk Onze-Lieve-Vrouw

Dadizele (Moorslede)
In de oude kerk werd in 1726 een nieuw orgel gebouwd door Antoine Gobert (Rijsel). Dit orgel werd rond 1880 overgeplaatst naar de nieuwe kerk omdat er geen middelen waren om een nieuw te kopen. In 1901 werd een "nieuw" orgel geplaatst door Frederik Loncke (Hoogstade); vermoedelijk gaat het om een renovatie van het oude orgel. Het werd vernield in WO I. In 1924 werd een nieuw orgel geleverd door Jules Anneessens (Menen). Het werd rond 1990 totaal omgebouwd door firma Loncke (Zarren).


Orgel kerk Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaart (Wulveringem)

Wulveringemstraat (Veurne)
De auteur van het oorspronkelijk orgel is onbekend, mogelijk was het J.-J. Van der Haeghen (Rijsel); het bouwjaar is te schatten rond 1780. Binnenin de orgelkast was een naaminscriptie te vinden, verwijzend naar J.-Fr. Guilmant (1752-1811) uit Saint-Omer. In 1972 totale renovatie door Loncke en Zonen.


Orgel kerk Sint-Amandus

Marktplaats 2 (Hooglede)
Het oorspronkelijk orgel was een werk van Pieter Loncke (Hoogstade) en zoon Frederik, gebouwd in 1886-1887. Het instrument werd zo goed als helemaal vernield in de Eerste Wereldoorlog. In 1924 bouwden Jos. en Pieter Loncke (Esen) een nieuw orgel, met recuperatie van het nog bruikbare pijpwerk. Na nieuwe schade in de Tweede Wereldoorlog (1941) werd het orgel door Jos. Loncke verbouwd, in open opstelling. In 1994 nieuw orgel door Loncke Orgelbouw bvba (Zarren), met hergebruik van een hoeveelheid pijpwerk.


Orgel kerk Sint-Audomarus

Alveringem (Alveringem)
Bouwers van het oorspronkelijk orgel zijn Pieter van Peteghem en zoon Lambert-Benoît (Gent); het bouwjaar is te situeren tussen 1769 en 1786. Verbouwingswerken vonden plaats in 1897, door Frederik Loncke, die toen in Alveringem woonde. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd het pijpwerk gedemonteerd door de orgelbouwers Frans Vos (Zichem) en Emile Mezière (Herstal); het werd geborgen in Frankrijk en na de oorlog teruggebracht. In 1922 vraagt de pastoor aan orgelbouwer E.Kerkhoff (Brussel) of hij het gedemonteerde pijpwerk wil terugplaatsen. Het is niet bekend of Kerkhoff dit werk effectief uitgevoerd heeft. Totale ombouw van het instrument 1957-58, door Jos. Loncke en Zonen (Esen). Laatste revisie door Loncke Orgelbouw bvba (Zarren) in 1989.


Orgel kerk Sint-Audomarus

Dorpsstraat 3_2 (De Panne)
In oorsprong een orgel van Pierre (jr) van Peteghem (Gent), gebouwd ergens tussen 1823 en 1846. Totaal omgebouwd door Frederik Loncke (Esen) in 1901.


Orgel kerk Sint-Audomarus

Booitshoeke (Veurne)
De bouwer van het orgel is Charles-Louis van Houtte (Waregem), in 1847. Van Houtte heeft bij deze constructie meerdere elementen gerecupereerd van een 18de-eeuws orgel; de herkomst van dit oudere instrument is niet bekend. Een onderhoudsbeurt geschiedde in 1909, door Frederik Loncke (Esen). Na schade in WO I werd het orgel hersteld door Jules Anneessens (Menen) in 1924. Een herstelling (opnieuw na oorlogsschade) werd uitgevoerd door Jos en Pieter Loncke (Esen) in 1945. Een algehele restauratie werd uitgevoerd door Etienne De Munck (Hamme O.-Vl.) in 1983-84.


Orgel kerk Sint-Blasius

Andreas Verbrigghestraat (Poperinge)
Van het orgel dat in 1789 door de Rijselse orgelmaker J.J. vander Haeghen gebouwd werd, rest heden enkel de orgelkast. Het binnenwerk werd vernield in 1794 door plunderende Franse benden. Vanaf dat tijdstip tot 1903 zijn geen geschiedkundige gegevens meer voorhanden. Het is niet uit te sluiten dat de kerk heel die tijd zonder orgel gebleven is. In 1903 werd een instrument uit de kerk van Sint-Jan-de-Doper in Duinkerke (F-Dunkerque) in de lege orgelkast van Krombeke overgeplaatst door Frederik Loncke (Esen).


Orgel kerk Sint-Laurentius

Ramskapellestraat 61A (Nieuwpoort)
Het orgel dat samen met de kerk werd vernield in 1914 was een werk van Petrus Albertus Loncke uit Hoogstade. Het dateerde mogelijk van kort na de bouw van de nieuwe kerk in 1863-64. Het was in het begin van de 20ste eeuw (na 1905?) hersteld door Frederik Loncke uit Esen. Het huidig orgel is van Frans Vos (Zichem), uit 1925. Sedert 1990 in gedemonteerde toestand bewaard.


Orgel kerk Sint-Laurentius

Baron van der Bruggenlaan 18 (Wielsbeke)
In 1963 werd een nieuw orgel geplaatst door de firma Jos. Loncke en Zonen (Esen).


Orgel kerk Sint-Martinus

Westvleterendorp (Vleteren)
Orgel door Frederik Ureel (Poperinge), uit 1871-1873. Licht gewijzigd door Frans Vos (Zichem) in 1928. In 2009 werd een restauratie aangevat; deze werken werden voltooid in januari 2011.


Orgel kerk Sint-Niklaas

Sint-Niklaasplaats (Veurne)
Het instrument, van Fr. Loncke, en de orgelkast, van Al. Desaever, dateren van 1897-98. Het orgel werd tijdens de Eerste Wereldoorlog gedemonteerd en nadien heropgebouwd door Fr. Vos. Dezelfde orgelbouwer voerde in 1932-33 herstellingwerken en wijzigingen uit. Na beschadiging in de Tweede Wereldoorlog, volgde een herstelling uitgevoerd door Jos. Loncke in 1943.


Orgel kerk Sint-Pharaïldis

Sint-Veerleplein 11 (Diksmuide)
De werklijst van Petrus Albertus Loncke vermeldt een werk in Oostkerke, te situeren in de 2de helft van de 19de eeuw. Er wordt niet gespecificeerd of het een nieuwbouw betrof ofwel een renovatie. Dit orgel is geheel of minstens grotendeels vernield in de Eerste Wereldoorlog. Het huidig orgel is gebouwd door Frederik Loncke en zonen in 1923, met gebruikmaking van enkele oudere elementen.


Orgel parochiekerk Sint-Amandus

Bellegemplaats (Kortrijk)
Het huidige orgel werd gebouwd door H. Loret in 1855. Tot 1860 is het Loret zelf die het orgel onderhoudt; daarna wordt klein onderhoudswerk verricht door de lokale organist.


Orgel parochiekerk Sint-Catharina

Sint-Katrienplein (Kuurne)
Er zijn geen aanwijzingen dat er vóór 1907 een orgel aanwezig was. Het huidige orgel was in origine een werk van Pieter Hubertus Anneessens (Ninove), in 1864 gebouwd voor de kerk van Houdeng-Goegnies (provincie Henegouwen); het werd in 1907 door Frans Loncke (Esen) overgeplaatst naar Sint-Katharina-Kapelle.



Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Loncke [online], https://id.erfgoed.net/personen/8152 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.