erfgoedobject

Hotel Meeûs, heden Vredegerecht

bouwkundig element
ID
10932
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/10932

Juridische gevolgen

Beschrijving

Herenhuis in eclectische stijl, de bewaarde rechterhelft van een geheel van twee gekoppelde hotels, naar een ontwerp door de architecten Jean Baptiste en Emile Vereecken uit 1898. Opdrachtgever was de jeneverstoker Jules Meeûs (1843-1909), echtgenoot van barones Emma de Vicq de Cumptich (1839-1917). Hij was zijn grootvader Jean Meeùs (1784-1849) en zijn vader Ferdinand Meeùs (1814-1890) opgevolgd aan het hoofd van stokerij Het Anker, een bedrijf dat opklom tot in 1753 en werd ontbonden in 1904. Vader en zoon Vereecken verbouwden in 1897 ook de stokerij aan de Oudeleeuwenrui. De voormalige koetsierswoning, koethuis en paardenstallen bevinden zich aan de Kardinaal Mercierlei. Een latere eigenaar was Karel Van Nuyen (1864-1951), bestendigd afgevaardigde van de provincie Antwerpen van 1920 tot 1925. Hij liet door de kunstschilder Jos Ratinckx muurschilderingen aanbrengen in het interieur, met taferelen uit de geschiedenis van Berchem. Het hotel werd in 1930 aangekocht door de gemeente Berchem, die er de gemeentelijke administratie in onderbracht. Sinds 1950 is hier het Vredegerecht van het 8ste Kanton van Antwerpen gevestigd. Het identieke linker pand van het ensemble verdween al in 1926 onder de slopershamer, voor de bouw van een handelspand en een appartementsgebouw met bioscoop.

Het hotel Meeûs behoort tot het latere oeuvre van Jean Baptiste Vereecken, die van 1893 tot 1906 met zijn zoon Emile geassocieerd was. Vanaf midden jaren 1860 bouwde hij een succesvolle carrière uit in dienst van de belangrijkste Antwerpse makelaars- en bankiersfamilies, zoals Havenith, Grisar, Pecher, Bunge, Meeûs, Kreglinger, Good en Nottebohm. Vader Vereecken ontwierp talrijke voorname herenhuizen op de meest prestigieuze locaties van Antwerpen en Berchem zoals het Stadspark en het Prins Albertpark, naast grote aantallen burgerhuizen in nieuwe wijken als het Zuid, onder meer ook voor eigen rekening. Daarbij bleef hij trouw aan een conventioneel eclecticisme van neoclassicistische inspiratie. Vanaf midden jaren 1890 evolueerde de architectuurproductie van het bureau Vereecken, mogelijk onder invloed van zoon Emile, naar het rijker geornamenteerde neorenaissance- of neobarokidioom. Representatieve voorbeelden uit de beginjaren van de samenwerking tussen vader en zoon Vereecken zijn het hotel Vandevelde op de hoek van Louiza-Marialei en Rubenslei, hotel Pungs in de Beeldhouwersstraat, en het monumentale ensemble woon- en handelspanden in opdracht van Ernest Paul Grisar en Albert Kreglinger in de Leysstraat. Vanaf 1906 zette Emile Vereecken de praktijk in eigen naam tot midden jaren 1920 voort, met herenhuizen, bank- en kantoorgebouwen in beaux-artsstijl.

Oorspronkelijk symmetrisch complex van twee volgens spiegelbeeld gekoppelde hotels in half open bebouwing, met inkomportaal in de zijgevel. Drie traveeën en twee bouwlagen, voormalig mansardedak vervangen door plat dak. Lijstgevels van bak- en natuursteen met horizontaal belijnende plint, speklagen, balustrades, verticale markering met pilasters. Zijingang, oorspronkelijk afgesloten met ijzeren hek tussen arduinen pijlers; rechthoekige deur onder zware kroonlijst en fronton, waarboven groot rondboogvenster van trapzaal; vernieuwde ramen.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 956#837 en 956#751.
  • Kadaster Antwerpen, Mututatieregisters Berchem, schetsen 1894/49.
  • KURGAN-VAN HENTENRIJK G., JAUMAIN S. & MONTENS V. (red.) 1996: Dictionnaire des patrons en belgique. Les hommes, les entreprises, les réseaux, Brussel, 458-459.

Auteurs: Plomteux, Greet; Steyaert, Rita; Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hotel Meeûs, heden Vredegerecht [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/10932 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.