erfgoedobject

Woning Baré

bouwkundig element
ID
11646
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/11646

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Woning Baré
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Modernistisch burgerhuis gebouwd in opdracht van de heer G. Baré, naar een ontwerp door de architecten Renaat Braem en Marcel Segers uit 1936, volgens de bouwaanvraag opgetrokken in 1937. De woning Baré is één van de slechts zeven bouwprojecten voor individuele woningen, die Braem en Segers tijdens de jaren 1930 zouden weten te realiseren. Nog tijdens hun architectuurstudies, vanaf 1931-1932 zetten beiden een gezamenlijke architectuurpraktijk op, die zou stand houden tot het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Braem rondde in deze periode zijn stage bij Le Corbusier af, Segers voerde opdrachten uit voor de aannemer bouwpromotor François Amelinckx. Hun meest opgemerkte project was de in 1938 met de Prijs Van de Ven bekroonde woning Janssens in Deurne, een prototype van eigentijds functioneel wonen volgens het principe van de 'machine à habiter'.

De rijwoning met een gevelbreedte van zo'n tien meter ligt parallel met de straat. Het brede maar ondiepe terrein, waarschijnlijk een samenvoeging van twee percelen, bevindt zich in de scherpe hoek van het bouwblok. In de opengewerkte centrale hal neemt de halfronde wenteltrap een prominente plaats in. Op de verhoogde benedenverdieping ligt links vooraan het conventionele ontvangstvertrek en rechts vooraan de informelere woonkamer, met een halfronde cosy corner in breuksteen. Beide vertrekken laten licht door in de hal door middel van binnenlichten. Achteraan hebben de eetkamer en de keuken uitzicht op de kleine tuin, die in het noordoosten ligt. Op de eerste verdieping bevinden zich drie slaapkamers, waarvan één voor inwonend personeel, en een badkamer met linnenkamer. Alleen de slaapkamer van de kinderen geeft uit op het balkon. In de kelder zijn de gebruikelijke nutsfuncties gegroepeerd: een waskamer, kolenkamer, voorraadkamer, opslagplaats voor hout en een ruime berging. Zowel het gedetailleerde ontwerp van de tuin als aanwijzingen voor het interieur (de plaats voor planten boven de ingang, de grote vensterbank in de eethoek en de ruimte die van de keuken wordt afgesplitst voor het bergen van tuingerei) wijzen op het belang van groen voor dit gezin. Een tekening van de zithoek in de woonkamer suggereert pastelkleuren voor het interieur: blauw, roze en groen.

Een variant van het ontwerp plaatst het trappenhuis in de hoek links vooraan. Keuken, eetkamer en woonkamer liggen nu bijna op een rij, wat zeker het geval is voor de drie slaapkamers op de eerste verdieping, met de badkamer helemaal aan het einde van de gang. Het definitieve plan geeft duidelijk blijk van meer inspiratie, mogelijk ingegeven tijdens de stage van Renaat Braem bij Le Corbusier in Parijs in deze periode. Een andere ontwerptekening, vermoedelijk de vroegste versie van de plattegrond, toont een opvallend andere indeling van de ruimte. Ze is bijna identiek aan het ontwerp van de woning van Arthur Himschoot in Deurne en is bedoeld voor een veel smaller perceel. De ontvangstkamer ligt er vooraan, de woonkamer achteraan en beide hebben gemakkelijk toegang tot de centraal gelegen keuken.

De voorgevel van de woning Baré heeft twee rijen bandramen, enkel doorbroken ter hoogte van het balkon. De voordeur is tamelijk onopvallend en wordt naar gewoonte geflankeerd door ronde glasstenen, op de plaats waar het toilet zich bevindt. In een eerdere versie was het raam van de woonkamer veel groter en was er niet in een balkon voorzien. De voorgevel was oorspronkelijk wit bepleisterd maar werd na oorlogsschade bekleed met groengrijze marmerstrippen. De constructie van het balkon in gewapend beton zorgde aanvankelijk voor problemen. Door een foute berekening van de bewapening dreigde de plaat van de gevel af te scheuren. Na herberekening werd ze afgebroken en vervangen.

In 1941 maakt deze woning deel uit van een tentoonstelling van de Kring voor Bouwkunde in Antwerpen. Kunstcriticus Edward Léonard uit in Bouwkunst en Wederopbouw zijn waardering voor het ontwerp, meer bepaald voor de ruimtewerking tussen hal, ontvangstvertrek en woonkamer en voor "de regelmaat, de nuchtere eerlijkheid en de klassieke eenheid" van de gevel. Wel vindt hij dat het zware balkon en de gordijnen de compositie van de gevel verstoren. Ook de "tuinstenen" van de cosy corner vindt hij minder geslaagd, omdat zoiets, vooral in de winter, volgens hem kil aandoet.

  • Archives d'Architecture Moderne, Archief Renaat Braem, Dossiernummer 16.
  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 238#4789.
  • Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed, Archief Renaat Braem, 329.
  • LEONARD E. 1941: Over de Tentoonstelling van den 'Kring voor Bouwkunde' te Antwerpen (22 februari - 9 maart 1941), Bouwkunst en Wederopbouw 1.3, 67-74.
  • S.N. 1939: Deux maisons près d'Anvers, L'Architecture d'Aujourd'hui 10.2, 8.

Bron: Braeken J. (ed.) 2010: Renaat Braem 1910-2001. Architect, Relicta Monografieën 6. Archeologie, Monumenten en Landschapsonderzoek in Vlaanderen, Brussel.
Auteurs: Van Regenmortel, Eva; Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Woning Baré [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/11646 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.