erfgoedobject

Burgerhuis Hendrickx

bouwkundig element
ID
12144
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/12144

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Burgerhuis Hendrickx
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Art-nouveaugetint enkelhuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (nok parallel aan de straat, mechanische pannen), gebouwd circa 1909 naar ontwerp van J. Verschoren.

Bakstenen lijstgevel met knipvoegen op arduinen plint; verwerking van arduin voor muurbanden, dorpels, kordonvormende lijsten, kraagstenen,... Verspringende gevelvlakken; decoratieve gevelbeëindiging met blinde boogvelden, in linker travee eindigend op decoratieve kraagsteen, in rechter travee ingevuld met sgraffito; houten kroonlijst op modillons en consoles.

Typische muuropeningen in hoefijzervorm met authentiek gebogen houtwerk, sierlijk uitgehouwen hoekblok en dorpels met drup; houten vleugeldeur met bovenlicht, decoratieve makelaar, typisch vloeiende lijn in ijzerwerk en koperen handgrepen.

Interieur met "klassieke" indeling: gang naast gebruikelijke 19de-eeuwse enfilade van twee woonvertrekken met achteraan veranda; aanbouw van twee bouwlagen met "cabinet", keuken, diensttrap, "moos" en twee kleine kamers op de bovenverdieping.

  • Stadsarchief Turnhout, Bouwaanvragen, 1909, dossier 74.
  • DE BONT Y. 1995: 100 jaar wonen in Turnhout, Architectuur van 1895 tot 1995, Zellik, 112.

Bron: DE SADELEER S. & PLOMTEUX G. 1997: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Turnhout, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Plomteux, Greet; De Sadeleer, Sibylle
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Uit archiefonderzoek is gebleken dat de polychrome sgraffito-decoraties in art nouveau ontworpen zijn door de Brusselse decorateur-entrepreneur Paul Cauchie en werden uitgevoerd door zijn atelier. In de publiciteitsbrochures van Atelier Paul Cauchie, uitgegeven vóór de Eerste Wereldoorlog staat vermeld “17, rue Mermans” (anno 2020 nummer 23).

Het paneel bevindt zich in de fries van de rechtse traveeën en wordt gescheiden door twee consoles. De sgraffito heeft echter geen typische Cauchie-signatuur. De afbeelding toont centraal een witte zwaan in zijaanzicht op een vijver met daarachter de zon omgeven met zonnestralen. Links en rechts zwemmen nog enkele zwanen. De vogels zijn omgeven door gestileerde rozen. Anno 2020 zijn de kleuren over het gehele paneel sterk vervaagd. De achtergrond heeft nog een groenblauwe schijn, en sommige rozen hebben een zachte rode kleur. De typische omkadering van het geheel met meerdere lijnen is wel zichtbaar.

Het burgerhuis werd gebouwd in opdracht van August Hendrickx. Het bouwdossier, bewaard in het Stadsarchief Turnhout, omvat een gedetailleerde geveltekening naar ontwerp van architect Jos Verschoren waarbij een sgraffito reeds werd ingetekend in het fries. De zonsopgang is herkenbaar, net als twee zwanen.

  • Archief Cauchiehuis Brussel, Publiciteitsfolder van Paul Cauchie, s.d.
  • Stadsarchief Turnhout, Bouwdossiers, #1909/4537.
  • ARIJS H. 2016: De Cauchie-stijl: een kunsthistorische analyse van de Brusselse sgraffiti van het Cauchie-atelier, Bulletin van het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium, 34/2013-2015, Brussel, 227-272.
  • ARIJS H. 2011: Paul Cauchie (1875-1952): tussen feit en fictie, onuitgegeven masterproef, Vrije Universiteit Brussel, bijlage 4: prospectus, 14-25.
  • VAN RAVESTYN A. 2018: Decoratieve elementen in Turnhoutse gevels, 1890-1940, tegeltableaus en sgraffiti in bebouwd erfgoed tijdens de Art nouveau en het Interbellum, onuitgegeven masterproef, Universiteit Antwerpen, 99-102.
  • SEGERS F. 2004: Art nouveau in Turnhout, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, Universiteit Gent.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis Hendrickx [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/12144 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.