De Bergmolen is een stenen korenwindmolen van het type bovenkruier (bergmolen), gebouwd omstreeks 1840 en verhoogd in 1877. De molen bleef in gebruik tot 1959 en werd in 1995-1999 maalvaardig gerestaureerd. Andere namen voor deze molen verwijzen naar een toponiem (Heiblokmolen), de laatste beroepsmolenaar (Voetsmolen) of het bouwmateriaal (Stenen Molen).

Historiek

De huidige stenen bergmolen werd voorafgegaan door een standaardmolen die waarschijnlijk werd opgericht tussen 1775 en 1811. Op de Ferrariskaart van 1775 is deze molen immers nog niet aangeduid en in een kadastraal document van 1811 lezen we: "Le moulin à vent qui existe dans cette commune n'est occupé que pour les besoins des habitants, il consiste en une baraque en planches tournant sur un pivot, il est exploité par le propriétaire et comerativement aux autres moulins existants dans le voisinage, il sera évalué brut à la somme de f. 525 et nette de f. 350." Deze houten korenwindmolen verdween al voor 1834.

Op 18 oktober 1839 bekwam Petrus Meeussen-Vande Mierop, maalder op de watermolen van Viersel, van de Bestendige Deputatie van Antwerpen de toelating om op de Molenheide te Pulderbos een graanwindmolen op te richten, enkele honderden meters zuidwaarts van de verdwenen standaardmolen. Tot dan toe waren de inwoners van Pulderbos genoodzaakt hun graan naar de molens van de omliggende gemeenten te brengen. In 1840 richtte Petrus Meeussen zijn molen op. De molen werd drie jaar later in gebruik genomen en hersteld in 1853. In 1850 liet Meeussen ook een molenaarswoning bouwen die in 1870 werd verhoogd met een bouwlaag. In 1877 werd de molenromp verhoogd met anderhalve meter en werd een ijzeren askop geplaatst, en in 1935 werden de wieken nog verlengd. De molen was in gebruik tot 1959. Er werd wel nog verder gemalen met de mechanische maalderij die in 1926 werd opgericht ten noordoosten van de molen, naast de molenaarswoning.

Van 1995 tot 1999 werd de molen maalvaardig hersteld.

Beschrijving

De bovenkruier heeft een bakstenen, rond conische molenromp met segmentboogvormige muuropeningen. De kap is schuitvormig met een wolfsdak op beide keuveleinden en een bedekking met zwarte natuurleien. Het Oud-Vlaams opgehekte gevlucht heeft stalen gelaste roeden (fabricaat Peel, 1995) en een gietijzeren askop van het fabricaat Van Aerschot. Twee maalkoppels hebben Franse stenen van 1,4 meter doorsnede; het derde koppel zijn kunststenen van 1,5 meter diameter. Daarnaast omvat de inrichting een koekenbreker met riemschijf en een graanreiniger. De kap wordt op de wind gezet met een kruilier (Engels kruiwerk) en de molen heeft een vang met vangtrommel. Het luiwerk bestaat uit een intreklui.