erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Pieter en Pauwel

bouwkundig element
ID
14591
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/14591

Juridische gevolgen

Beschrijving

Gelegen in de dorpskern en omgeven door een graspleintje en parkeerplaatsen (vroeger kerkhof?). Laatgotische kruiskerk, westtoren met 15de-eeuwse onderbouw, koor van 1646-49, kruisbeuk en schip uit het derde kwart van de 17de eeuw, restauratiewerken tijdens de eerste helft van de 19de eeuw; 1978 en volgende gerestaureerd naar ontwerp van architect Josef Louis Stynen.

Driebeukige kruiskerk met vierkante westtoren onder leien spits, schip van drie traveeën, transept van één travee en koor met één rechte travee en een driezijdige sluiting. In kooroksels vierkante sacristie en bergplaats, tegen de zuidelijke zijbeuk lage doopkapel vermoedelijk in het vierde kwart van de 17de eeuw gebouwd als grafkapel, doopkapel sinds 1840. Bakstenen kerk onder leien bedaking met gebruik van natuursteen voor de doorlopende kordons, hoekstenen, negblokken en de venstertraceringen.

Vierkante westtoren hersteld in 1900-01 naar ontwerp van Louis Gife; vier geledingen met zandstenen geprofileerde korfboogpoort en neogotisch tweelicht respectievelijk in plaats van een rondboogdeur en een rondboogvenster (zie plan van 1900 van Louis Gife); verder rechthoekig luik en spitsboogvormige galmgaten. Traptoren aan noordzijde. Schip en koor gemarkeerd door steunberen, doorlopende waterlijst ter hoogte van de vensterdorpels; gotische tweelichten, gedicht in koorsluiting. Grote gotische drielichten in de rechte transeptsluitingen met vlechtingen. Noordelijk transept met ruitmotief van gesinterde steen. Latere sacristie (zuidzijde) met segmentboogvenster in een hardstenen omlijsting. Calvarie onder houten baldakijn tegen de blinde koorsluiting.

Interieur. De classicistische binneninrichting dateert mogelijk van 1826 (zie ster in koorgewelf). Bepleisterde kerk met spitsbogen op zuilen met polygonale sokkel en vierkant dekblad; tongewelf met sobere panelen (stucwerk) op een gekorniste kroonlijst en consoles. Transept: kruisgewelf met in gewelfsleutel allegorische voorstelling van de Heilige Geest (Duif in stralenkrans).

Mobilair. Schilderijen van de Vlaamse School uit 16de, 17de en 18de eeuw. Heiligenbeelden uit 17de, 18de en 19de eeuw; onder meer Calvariebeelden van laat-16de eeuw of vroeg-17de eeuw. Altaren en biechtstoelen in barokstijl van 17de en 18de eeuw. Eiken lambrisering van 1837. Preekstoel met kuip van begin 17de eeuw. Orgel uit begin 18de eeuw, gewijzigd in 1795, 1849 en het derde kwart van de 20ste eeuw. Eiken orgelkast in barokstijl (1740?); hoge voet ingewerkt in balustrade waarop medaillon met musicerende Sint-Cecilia, gebogen kroonlijsten boven de frontpijpen, bekroond met een lier en vlampotten.

In de toren: zeldzame bronzen hoofdklok zogenaamd Maria van 1309, waarschijnlijk de oudste klok van West-Europa.

  • Provinciaal Archief Antwerpen, Kerken, Pulle, Sint-Petrus en Paulus, dossier 2.
  • FAUCONNIER A. & ROOSE P., Het Historisch orgel in Vlaanderen, Dl. III a: Antwerpen- arr. Antwerpen, Brussel, 1983, p. 701-707.
  • LEONARD E., De Sint Pieters en Pauluskerk te Pulle, in Noordgouw, XIII, 1973, 3-4, p. 121-159.
  • S.N., Pulle bezit oudste klokje van West-Europa, in Gazet van Antwerpen, 30 maart 1982, p. 18.

Bron: PLOMTEUX G., STEYAERT R. & WYLLEMAN L. 1985: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 10n3 (Ru-Z), Brussel - Gent.
Auteurs: Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Pieter en Pauwel [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/14591 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.