Stedelijke badinrichting en (voormalige) douane. De stedelijke badinrichting van Mechelen, gebouwd in combinatie met een stapelhuis, werd tussen Dijle en Keerdok ingeplant; zoals gebruikelijk waren er naast de zwemafdeling, ook baden (eerste klasse), douches (tweede klasse) en woongelegenheid voorzien.

De plannen voor de oprichting van een zwemdok dateerden reeds van 1897; bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog werden ze hernomen om de talrijke werklozen voor deportatie naar Duitsland te behoeden. De stad stelde de bouwgrond ter beschikking, staat en provincie bekostigden de werken; een private maatschappij trad op als bouwheer met A. Van Haesendonck als architect. De werken, die begin 1916 aanvingen, werden uitgevoerd met meer arbeiders dan strikt genomen noodzakelijk was en in een tempo evenredig met de duur van de oorlog; de afwerking was bijzonder verzorgd.

In 1923 werd het zwembad door de stad aangekocht en op 6 juli 1924 officieel geopend. Verbouwingen in de jaren 1954 en 1970: de zwemkom, aanvankelijk geflankeerd door twee etages kleedhokjes en overdekt door metalen spanten en glas, werd van een nieuwe bedaking voorzien; de kleedcabines werden buiten de hal gebracht; inkom en machinekamer werden aangepast.

Imposant complex in eclectische, overwegend neo-Vlaamserenaissance-stijl van 1916 en volgende. Soliede bakstenen constructie met uitzondering van machinekamer en stapelhuis die opgetrokken zijn in beton. Het rechthoekig grondplan vertoont een centrale zwemkom met links en rechts openbare baden (eerstgenoemde zijn niet meer als dusdanig in gebruik), geflankeerd door vier vleugels, respectievelijk inkom en administratief gedeelte ten oosten, berging en machinekamer ten noorden, publieke stortbaden ten westen, en voormalig douane- en accijnzengebouw ten zuiden. Afgeronde hoekpartijen met onder meer woongelegenheid voor beheerder, conciërge en bewakers, vormen de overgang tussen de verschillende vleugels.

Combinatie van verankerde lijst- en topgevels van bak- en natuursteen (arduin), gemarkeerd door speklagen, een beheerste ornamentiek (onder meer art-nouveaugetinte sierankers) en diverse muuropeningen onder speels gevarieerde leien bedaking met talrijke dakkapellen.

Beschilderde oostvleugel van dertien traveeën, één bouwlaag en aan weerszijden iets lagere aanbouwsels van twee traveeën, gedateerd 1915 door middel van sierankers; centrale tuitvormig verhoogde inkompartij, bekroond met slanke vierkante toren onder peervormige spits.

Noordvleugel met in neotraditionele stijl uitgewerkt gedeelte gedateerd 1916 (sierankers), gevolgd door de als industrieel complex opgevatte machinekamer met hoge betonnen ramen, bovenlicht van glas en metaal en een hoge, bakstenen schoorsteen op de hoek.

Westvleugel van twaalf traveeën en drie bouwlagen gedateerd 1917 (sierankers), eveneens met semi-industrieel karakter, zie betonnen en ijzeren ramen; tussen vijfde en zesde en zevende en achtste travee toegang tot stortbaden respectievelijk voor vrouwen en mannen, zie lateien, naast arduinen gevelplaten met moraliserende opschriften als "Door reinheid kunnen armen, rijken met dezelfde schoonheid prijken" en "Orde, reinheid en beleefdheid zijn een kroon voor elken leeftijd"; de in- en uitgezwenkte zuidzijgevel is een vrij geïnterpreteerde kopie van de zogenaamde Spaanse gevel van de vroegere Lakenhal op de Grote Markt.

Zuidvleugel, opgetrokken als stapelhuis en gedateerd 23/3/1916, 1919 en 4/10/1915, (zie arduinen gevelplaten); symmetrisch uitgewerkt gevelfront van vijftien traveeën en twee bouwlagen geflankeerd door iets lagere zijpartijen en voorafgegaan door een loskade; drie risalietvormende laadschachten met trapgevel doorbreken de horizontale structuur evenals zeven poorten, luiken en een groot aantal kleine betraliede vensters. Het douane-depot, dat tot circa 1985 als dusdanig dienst deed, biedt nu een onderkomen aan verschillende verenigingen.

Interieur: zwemkom met één rechte en één afgeronde kant, arduinen boord met spuwbakjes, dito trappen, omlopend fries in faience en gekleurde banden op de zijwanden en de bodem, die het ritme van de dragende elementen in de constructie weergeven; smalle wand van de zwemhal met neoclassicistische, natuurstenen nis en zitbank, waarin een niet gesigneerd bronzen beeld van een redder.

De gangen links en rechts van de zwemhal, met art-nouveaudeuren, bovenlichten met gekleurd glas in gesculpteerde neorenaissance-kaders, originele tegelvloeren en faience; enkele oorspronkelijke badcabines met gemailleerde ligbaden bekleed met goudgele of groene granitoplaten; nog aanwezige centrale kast van het "alarmsysteem" ten behoeve van de opzichter.

Volledig bewaarde inrichting van de douchezaal met oorspronkelijke cabines, faiencebekleding, koperen klerenhaken en banken. Machinezaal met oorspronkelijke betonnen binnenconstructie.

Originele dakgebinten; de grote sportzaal met merkwaardige stijlenkap op bewerkte arduinen consoles. Kelder met bewaarde tweekamerwoningen, die na de Tweede Wereldoorlog als huisvesting voor dakloze gezinnen werden gebruikt; opvallend ook zijn de talrijke korfbogige, kelderdeuren versierd met briefpanelen en kunstig beslag.