Hoofdkerk van Lokeren, staande ten zuidoosten van het marktplein. Ten noorden geasfalteerd kerkplein met bomen; ten zuiden klein plantsoen met beschermd "Ryngautmonument" van 1778.

Historiek

Het oudste document betreffende de kerk klimt op tot 1139. Deze kruiskerk met vieringtoren wordt in 1584 door krijgsgeweld grotendeels verwoest en van 1585 tot 1621 heropgebouwd met toevoeging van een zuidelijke zijbeuk en twee zijkoren. Te klein geworden, bouwt men in 1670 een noordelijke zijbeuk, een nieuwe noordelijke transeptarm en verlengt men het koor in 1688 met één travee; de gotische venstertraceringen worden verwijderd, de spitse scheibogen vervangen door halfronde en het hele schip overwelfd. Een zware brand op 17 juni 1719 had belangrijke verbouwingen tot gevolg onder leiding van J. de Meyer en P. de Smet uit Gent: de vieringtoren werd vervangen door een voorgeveltoren, de benedenkerk werd met drie traveeën verlengd en de middenbeuk en het transept verhoogd. De werken waren voltooid in 1725. In de 19de eeuw werden een sacristie en een bergplaats toegevoegd.

Beschrijving

De plattegrond ontvouwt een driebeukige kruiskerk met westtoren en ten oosten polygonaal hoofdkoor met flankerende zijkoren; sacristie en bergplaats in de oksels van de koren. Pseudobasilicale barokkerk, volledig bekleed met kalkzandsteen. Voorgevel met vierkante toren van vijf geledingen, gescheiden door gekorniste waterlijsten; de bovenste geleding is achtkantig en bekroond door een koepeldak. Krachtige verticale accenten door de dubbele hoekpilasters en de spiegels met rondboogvensters, nissen of galmgaten, in elke gevelwand per twee gegroepeerd. Benedenkerk van zeven traveeën met ruime segmentboogvensters in vlakke omlijsting (eerste drie traveeën); markerende steunberen. Analoge behandeling van kruisbeuk en bovenkerk.

Interieur

Het interieur is overkluisd door kruisribgewelven tussen gordelbogen met cassetten. Beuken van elkaar gescheiden door halfronde scheibogen op zuilen met achtkantige sokkel en lijstkapiteel; pijlers met Korinthische kapitelen op de viering.

Mobilair

Schilderij: "Besnijdenis" (1779, P.J. Verhaghen, Leuven).

Meubilair: doopvont (arduin, gotisch); zogenaamd "Grote biechtstoel" (+ 1655, mogelijk Adriaan de Vree); Onze-Lieve-Vrouwealtaar en Sint-Laurentiusaltaar (mogelijk 17de eeuws); doksaal (1711, Kerricx); deur doopkapel (eerste kwart van de 18de eeuw, G.I. Kerricx); preekstoel (1736, Theodoor Verhagen, Mechelen); communiebank (1859, P.C. de Pretere, Antwerpen); Sint-Barbara-en Jezusaltaar (1863 en 1866, J. de Cuyper, Antwerpen); koorgestoelte (1875, Verwimpt, Antwerpen).