erfgoedobject

Stadspark Sint-Donatus

bouwkundig element
ID
201074
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/201074

Juridische gevolgen

Beschrijving

Het stadspark Sint-Donatus heeft een oppervlakte van circa 2,4 hectare, gelegen tussen de Tiense-, de Vlamingen-, de Naamse- en de Charles Deberiotstraat, en werd aangelegd tussen 1869 en 1875, naar het winnende wedstrijdontwerp van Jaques Rosseels en Julien Goyers en later verder uitgewerkt door L. Fuchs. Tot het park behoren een muziekkiosk uit 1898, de restanten van de eerste stadsomwalling (een muurfragment langs het oostelijke deel van het park en een torenfragment, centraal gelegen in het park) en de toegangspoort van het voormalige Van de Wynckelecollege.

Muziekkiosk

In het westelijke deel van het stadspark werd in 1898 een halfronde muziekkiosk in gietijzer en hout gebouwd, naar ontwerp van stadsarchitect Eugène Frische (1850-1919). Deze werd in het plan van Rosseels voorzien op een heuvel in het park en verving een oudere Chinese kiosk uit 1835 waarvan de akoestische eigenschappen niet voldeden. De kiosk werd in 1898 ingehuldigd met een uitvoering door de Société royale de l'Academie de musique.

Muurfragment en torenfragment eerste stadsomwalling

In het ontwerp van het stadspark werden een muurfragment en twee torens van de eerste stadsomwalling opgenomen. Het muurfragment is circa 135 meter lang, het langste bewaarde deel van de ommuring, en circa drie meter hoog. Aan de oorspronkelijke stadszijde hebben enkele eigenaars van de aangrenzende percelen de muur in de loop van de tijd met bakstenen verhoogd. Het fragment begint kortbij de Tiensestraat, aan het begin van het voormalige Gildenhof - de voormalige grachten van de omwalling -, en volgt deze dreef tot het eigenlijke park.

Een torenfragment van circa acht meter hoogte sluit aan bij deze muur. Zoals de andere torens van de stadsomwalling vertoont deze een U-vormige plattegrond, aan de veldzijde halfrond en aan de stadszijde rechthoekig. Aan de oorspronkelijke veldzijde (kant van het park) is de toren opgetrokken op een bredere onderbouw, met afschuining. Voor de bouw werd gebruik gemaakt van witte kalkzandsteen (uit de groeven van Diegem of Zaventem) en bruine ijzerzandsteen voor de speklagen. Sinds 1727 bestaat de oorspronkelijke open stadszijde uit baksteen. De toenmalige eigenaar Ant. Brenaert sloopt het torengedeelte in zijn tuin en bouwt dit vervolgens herop.

In het ontwerp van het stadspark werd de ruïne van een vrijstaand torenfragment opgenomen als folly in de omgeving van de vijver. De toren staat op de rand van het grote grasveld en naast de weg langs de vijver. Hij staat op een eigen verhoging waarvan het niveau van de voormalige veldzijde (kant van de vijver) lager ligt dan de stadszijde. Aan de voet van de ronde toren vertrekt aan de zuidkant een trappartij die onder een booggewelf aan de westzijde doorloopt en in de toren verder loopt en toegang geeft tot de weergang. Het booggewelf behoort tot een lager muurgedeelte dat bij de westzijde van de toren aansluit.

Poort Van de Wynckelecollege

Het stadspark heeft haar hoofdingang aan de Tiensestraat, die sinds 1957 afgesloten is door het hardstenen toegangsportaal van het voormalig Van de Wynckelecollege. In dat jaar werd het college afgebroken; de poort (en de flankerende panelen), die reeds beschermd waren als monument bij Besluit van Secretaris-Generaal van 8 juli 1942, werden daarbij naar het stadspark overgebracht.

De classicistische poort wordt gevormd door een spiegelboogvormige doorgang tussen composietpilasters met verdiepte spiegels onder een gebogen fronton met rocaillevormige sluitsteen en blind boogveld.

  • Archief Onroerend Erfgoed Vlaams-Brabant, DB000497, Sint-Donatuspark, restauratiedossiers.
  • MONDELAERS L. & VERLOOVE C. i.s.m. VAN ROY D., VAN DAMME M. & MEULEMANS K. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed. Provincie Vlaams-Brabant. Leuven binnenstad. Herinventarisatie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen. VLB2 (onuitgegeven werkdocument).

Auteurs: Daemen, Caroline
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Eerste stadsomwalling

  • Is deel van
    Tiensestraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Stadspark Sint-Donatus [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/201074 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.