erfgoedobject

Vlasfabriek

bouwkundig element
ID
205156
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/205156

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd cultuurhistorisch landschap Vlasfabriek
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Vlasfabriek
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • omvat de aanduiding als beschermd monument Vlasfabriek: gevels van binnenkoer
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Voormalige vlasfabriek uit de eerste helft van de 19de eeuw, thans deels ingenomen door de Stedelijke Academie voor Beeldende Vorming, Muziek en Woord. De gevels van de binnenkoer van de voormalige vlasfabriek zijn beschermd als monument bij K.B. van 06/07/1976, de gebouwen van de voormalige vlasfabriek als landschap, eveneens bij K.B. van 06/07/1976.

Historiek

19de eeuw. Het primitief kadasterplan (circa 1835) geeft op de plaats van de voormalige vlasfabriek een pleinbeluik weer. Het beluik is eigendom van metselaere Pieter Rosseel en gaat vermoedelijk terug tot de 18de eeuw. Het geheel is afgescheiden van de openbare weg door een randbebouwing van grotere huizen of voorhuizen met daarachter een tiental kleine huizen, twee magazijnen rondom een centrale binnenkoer en één centraal op de binnenkoer. Het beluik is toegankelijk vanaf de straat door een overbouwde poort en achteraan is er een centrale doorgang naar een grote tuin.

Circa 1846 verdwijnt het pleinbeluikje. De woning aan de straatzijde (huidige nummer 33) en het beluikhuisje erachter (op het kadasteruittreksel aangeduid met 618) worden aangepast en het voormalige beluikhuisje wordt gevoegd bij nummer 33. Vermoedelijk krijgen de woningen aan straatzijde dan het huidige uitzicht. Nummer 37 wordt in opdracht van koopman Pieter Rosseel verbouwd tot een huis, gebouw en plaets. Het centraal op de binnenkoer gelegen magazijn wordt afgebroken. In de jaren 1860 is nummer 37 eigendom van steenbakker Richard Rosseel, wiens erfgenamen ten laatste in 1899 een deel van het bijgebouw achter het woonhuis omvormen tot stal.

20ste eeuw. Circa 1900 wordt in de twee linkertraveëen van nummer 33 café "Rubens" ondergebracht zie oudere foto's. Het woonhuis en de achterliggende magazijnen van nummer 37 komen circa 1924 in handen van de vlashandelaarfamilie Decavele. In 1930 laat Gustaaf Decavele achter de bestaande bebouwing een magazijn optrekken, aan de kant van de huidige Ballingenweg. In 1939 wordt naar aanleiding van het overlijden van Gustaaf Decavele het eigendom verdeeld onder vlashandelaar Richard Decavele en de weduwe van Gustaaf Decavele. De familie Decavele blijft zeker tot in 1957 eigenaar.

Circa 1975 worden de nummers 33-35 in opdracht van de stad verenigd en circa 1981 voegt de stad het magazijn van 1930 achteraan de vlasfabriek bij het stadhuis (zie nummer 29). De vlasfabriek zelf en het woonhuis aan de straatkant worden op dat ogenblik herbestemd als Stedelijke Academie voor Beeldende Vorming, Muziek en Woord. Thans zijn er plannen om die school op termijn te verhuizen en een deel van de stadsdiensten in de gebouwen van de voormalige vlasfabriek onder te brengen.

Beschrijving

Nummers 33-35, classicistisch breedhuis van vier traveeën en twee bouwlagen onder een zadeldak met lichte knik, afgedekt met rode Vlaamse pannen. Baksteenbouw, aan straatzijde afgewerkt met een bepleisterde en wit beschilderde lijstgevel. Rechthoekige openingen, op de begane grond herschikt zie circa 1900 met uiterst links puivenster zie oudere foto.

Nummer 37, neoclassicistische burgerwoning getypeerd door het voorkomen van geprofileerde vensteromlijstingen, de als kordons doorgetrokken lekdrempels op de verdieping en de houten kroonlijst op versierde modillons en tandlijst. De sobere, rechthoekige poort leidt naar een gekasseide binnenkoer achter de nummers 33-35 en 37. Opmerkelijke laatclassicistisch uitgewerkte binnengevels, die getuigen van de welstand van de vroegere nijveraars. Wit beschilderde baksteenbouw met zwart beschilderde plint. Rondboogvormige vensteromlijstingen en dito poorten, pilasters en doorlopende waterlijsten.

  • Archief Ruimtelijke Ordening West-Vlaanderen, Onroerend Erfgoed, Archiefnummer W/00295.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Harelbeke, 1846/2, 1901/8, 1930/31, 1975/18, 1981/36, 1983/17.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 212: Kadastrale legger, Harelbeke, artikels 263, 618, 1878 en 2823.
  • Bezienswaardigheden Harelbeke, onuitgegeven brochure van de Informatiedienst Harelbeke, nummer 5.
  • CAUWE R., Harelbeke in oude prentkaarten waarin ook enkele afbeeldingen van Stasegem, Zaltbommel, 1972, nummer 34.
  • CORNILLY J., Monumentaal West-Vlaanderen. Beschermde monumenten en landschappen in de provincie West-Vlaanderen, Brugge, 2001, p. 49.
  • Harelbeke grafelijke stad, Harelbeke, 2003, p. 165-166.
  • MATTON A., S.A.B.V., in Harelbeke Open Monumentendag, 15 september 1991, Harelbeke, 1991.
  • OPSOMER J., BAERT W., e.a., Brouwerijen en herbergen, Harelbeke-Stasegem, in De Roede van Harelbeke (De Leiegouw), nummer 24, Harelbeke, 2005, p. 161.
  • Uit eigen streek: Een dorp in de West, Harelbeke, De stad der Forestiers, in Curiosa, volume 38, nummer 376, 2000, p. 15.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Harelbeke, Deel I: Stad Harelbeke, Deel II: Deelgemeenten Bavikhove en Hulste, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL42, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Vlasfabriek [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/205156 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.