erfgoedobject

Brouwerij Den Engel en brouwerswoning

bouwkundig element
ID
210271
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/210271

Juridische gevolgen

Beschrijving

Brouwerswoning met rechts bijhorende brouwerij en brouwerij-erf, zogenaamd brouwerij "Den Engel" of brouwerij Sys. Aan de straat gelegen woonhuis met dubbelhuisopstand van vier traveeën en twee bouwlagen + verhoogde begane grond onder zadeldak (blauwe geglazuurde pannen).

Historiek

Het geheel is volgens het kadaster fasegewijs tot stand gekomen. Het woonhuis en de brouwerij worden omstreeks 1878 gebouwd in opdracht van Eduardus Vanhonsebrouck-Paret, brouwer uit Ichtegem. Dit zou het eerste huis op het gehucht "Vossehoek" in de Engelstraat geweest zijn. In 1880 volgt een vergroting van de brouwerij met een dwars volume (dit is de nog bewaarde mouterij). In 1895 koopt Henri Sys de brouwerij van de familie Vanhonsebrouck. In 1907 wordt het hoofdvolume aan de straat uitgebreid met een brede linker travee met erker (oorspronkelijk bekroond met klokgeveltje, niet bewaard); hierbij wordt het burgerhuis met de achterliggende bijgebouwen verbonden. In 1907 wordt ook de schuur op het achtererf gebouwd. Tijdens de Eerste Wereldoorlog verwijdert de Duitse bezetter de brouwketels, na de oorlog worden er nieuwe ketels geplaatst. In 1932 volgt opnieuw een uitbreiding met enkele vrijstaande gebouwtjes, onder meer de flessenwasserij. Vanaf 1935 wordt er niet meer gebrouwen en enkel nog gebotteld.

Beschrijving

De woning van drie traveeën is uitgebreid met een bredere linker travee (1907) zie bouwnaad. Donkerrode bakstenen lijstgevel opengewerkt met rechthoekige muuropeningen voorzien van afgeronde bovenhoeken, blauwhardstenen onderdorpels. Linker travee voorzien van een fraai uitgewerkte houten erkeruitbouw op de verdieping met benadrukte kroonlijst voorzien van onder meer een houten tandlijst, uitgewerkte rolluikbakken en op de hoeken pilasters. Behouden schrijnwerk met T-indeling, luiken, links van deur voetenschraper.

Bewaarde interieurindeling en -elementen: bewaard stucwerk van de plafonds, bewaarde enfilades, schouwen met tegelinvulling van de schouwmond, lambriseringen, beglaasde deuren met geëtst glas, cementtegelvloeren

Brouwerijgebouwen volgens het kadaster fasegewijs tot stand gekomen. Aan de straat gelegen, rechts vrijstaand volume (brouwzaal) van zes traveeën en twee en een halve bouwlagen + verhoogde begane grond onder zadeldak (blauwe geglazuurde pannen). Aanvankelijk telde dit volume slechts twee bouwlagen zie oude foto (verhoging na toevoeging erkertravee in 1907, sporen van lager zadeldak in de rechter zijgevel). Donkerrode verankerde bakstenen lijstgevel geritmeerd door rechthoekige muuropeningen met afgeronde bovenhoeken afgewisseld met blindnissen, de onderdorpels zijn voorzien van grijze terracottategels. Centraal op de verdieping laadluik met katrolsysteem, uitgewerkt windbord op korbelen. De verankering tussen de eerste en tweede bouwlaag wijst op de aanwezigheid van de brouwketels. Bewaard houtwerk met kleine roedeverdeling en een tweetal verluchtingsluiken. Vrijstaande rechter zijgevel met hoge vierkante schoorsteen; een invulling met recentere baksteen en heeft naar verluidt te maken met de verwijdering van de brouwketels door de Duitse bezetter tijdens de Eerste Wereldoorlog. Na de Eerste Wereldoorlog zijn er nieuwe ketels geplaatst, waarvan er nog twee bewaard zijn. Ook een machinekamer met houten wanden is bewaard.

Toegang tot het achterliggend brouwerij-erf via haaks laag gebouw met poort, loodrecht op het hoofdvolume aan de straat ingeplant (moutzolder en ast). Verankerde rode baksteenbouw onder zadeldak (grijze Vlaamse pannen). Hoge rechthoekige poortdoorrit, rechts van de poort twee rijen licht getoogde kleine venstertjes onder strek. Rechts in de poortdoorrit deuren met bewaard hang- en sluitwerk, enerzijds kelder met troggewelven voor het bewaren van bier en anderzijds toegang tot de moutzolder en de ast (de 'zot' of het verluchtingssysteem is wellicht reeds voor de Tweede Wereldoorlog verwijderd). De moutzolder met eenvoudig gebint en de ast met roostervloer zijn bewaard.

Aan de erfzijde is tegen de mouterij een flessenwasserij onder plat dak aangebouwd, van circa 1932, dichtgemetselde korfboogvensters.

Op het achtererf aan de zuidzijde, stalling: rode baksteenbouw onder zadeldak (grijze Vlaamse pannen), licht getoogde muuropeningen onder strek, schuifpoort, rechts vermoedelijk oorspronkelijk wagenhuis zie houten beplanking boven de poort.

Rechts aansluitend schuurtje onder hoger zadeldak (grijze Vlaamse pannen). Hoge schuurpoort geflankeerd door getoogde deurtjes.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Ichtegem, 1878/8, 1881/1, 1885/4, 1901/5, 1907/3, 1932/5.
  • HOSTEN W., Ichtegem, dorp van Fransmans en Flandriens: Deel 1, Aartrijke, 1993, p. 68.

Bron: GILTÉ S. & VANNESTE P. met medewerking van BAERT S., BOONE B. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ichtegem, Deelgemeenten Bekegem en Eernegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL48, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol; Gilté, Stefanie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Brouwerij Den Engel en brouwerswoning [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/210271 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.