Het gehucht 't Nelleken is gelegen in de buurt van het interfluvium tussen het Zenne- en Denderbekken. In tegenstelling tot andere gehuchten onder andere Tuitenberg en Eizeringen behield het landschap rond dit bijzondere gehucht er zijn agrarische authenticiteit namelijk een open landschap met overwegend akkerbouw. Door zijn donkerrode kleur, de hoge ligging ten overstaan van de omgeving en het open karakter van het omgevende landschap is de dries in de ruime omgeving visueel herkenbaar.

Het pleintje, omkaderd door lage dorpshuizen, vormt min of meer een heuveltje. Het bestaat momenteel uit een met bomen omgeven grasveld; zeven groene en bruine beuken die, gezien hun stamomtrek, vermoedelijk rond de Eerste Wereldoorlog werden aangeplant. Op een uithoek van de met beuken overlommerde dries, gevormd door de Oude Geraardsbergsestraat, de Moeilleweg en de Eizeringenstraat, staat een vrij grote kapel, toegewijd aan de Heilige Berlindis.

Historiek

De oorspronkelijke kern van het gehucht 't Nelleken, een concentratie van lage huisjes rondom het driezijdige, is ongeschonden bewaard. Het pleintje werd reeds zo afgebeeld op een kaart van de goederen van de parochie van Gaasbeek uit 1886.

De voornaamste functies van de dries stonden in relatie met het boerenbedrijf. Het was dikwijls een verzamelplaats voor het vee met de bedoeling het te voeren, te melken, te drenken en af te zonderen ter beveiliging van de gewassen op de omgevende bouwlanden. De dries speelde ook een rol in de alledaagse bedrijvigheid, in de onmiddellijke omgeving van de woning werd de dries gebruikt als bleekweide. Tijdens feesten en kermissen was de dries de ontmoetingsplaats bij uitstek.

Op een uithoek van de met beuken overlommerde dries, gevormd door de Oude Geraardsbergsestraat, de Moeilleweg en de Eizeringenstraat, staat een vrij grote kapel, toegewijd aan de Heilige Berlindis.

Sint-Berlindis (feestdag 3 februari) werd waarschijnlijk in het begin van de 10de eeuw in het nabijgelegen Meerbeke geboren. Volgens een hagiografie uit de 11de eeuw werd zij door haar vader onterfd en leefde ze als kloosterlinge te Moorsel en te Aalst. Na haar vaders dood keerde zij naar Meerbeke terug. Berlindis genoot devotie in Brabant en Zeeland. Zij werd aanvankelijk vereerd bij de bron ('mouille') in het dalhoofd van de Moeillebeek, een van de talrijke 'miraculeuze' bronnen die in de zandleem- en (vooral) de leemstreek voorkomen en waarop zich een of andere vorm van heiligenverering heeft geënt, die waarschijnlijk een voortzetting is van een voorchristelijke bronverering. Berlindis behoort dus tot de regionale volksheiligen die vooral in de buurt van Ninove grote populariteit genoot.

In de buurt van de dries vond in 1333 een gewapend treffen plaats tussen de soldaten van het hertogdom Brabant (Jan III) en het leger van het graafschap Vlaanderen (Lodewijk van Nevers). Deze confrontatie tussen beide legers, waarbij laatstgenoemde verslagen werd, kaderde in de langdurige vijandschap tussen beide machtsblokken. Vandaag spreekt men nog over 'de slag van 't Nelleken'.

Beschrijving

Grazig, driehoekig dorpspleintje (7,5 are), in oorsprong een 'dries', rond de Eerste Wereldoorlog beplant met gewone en bruine beuken. Het Nelleken – oorspronkelijk "ten Helleken" – is een gehucht van Sint-Kwintens-Lennik op de waterscheidingskam tussen de Dender en de Zenne. Het 'helleken' of 'holleken' in kwestie is het dalhoofd van de nabije Moeillebeek. Het driehoekige pleintje op het kruispunt van de Oude Geraardbergsebaan met enkele plaatselijke wegen vormt de kern van dit gehucht.

Het pleintje, omkaderd door lage dorpshuizen, vormt min of meer een heuveltje. Het bestaat momenteel uit een met bomen omgeven grasveld – tot voor kort negen, nu nog zeven groene en bruine beuken (Fagus sylvatica, F.s. 'Atropunicea') die, gezien hun stamomtrek (tot 3 meter), vermoedelijk rond de Eerste Wereldoorlog werden aangeplant. Het is één van de weinige dorps- of gehuchtpleinen die niet tot parkeerplaats werd gedegradeerd. De kruinen van deze bomen, op een hoogste punt van de regio (93 meter), zijn van ver zichtbaar.

Deze tekst is een samenvoeging van volgende twee teksten: