erfgoedobject

Oorlogsgedenkteken Eerste Wereldoorlog

bouwkundig element
ID
212442
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/212442

Juridische gevolgen

Beschrijving

Het oorlogsgedenkteken van de hand van Aloïs De Beule werd in 1925 aan de parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart geplaatst.

Historiek

Aanvankelijk geplaatst aan de parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart, nu verplaatst naar de hoek van de straat en gedraaid kijkend naar de kerk.

Onthulling van het gedenkteken in 1925 als nagedachtenis van de oorlogsslachtoffers 1914–1918.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden door de Duitsers in Ertvelde en Kluizen bunkers gebouwd deel uitmakend van de 'Hollandstellung', een versterkte linie ter verdediging van de landsgrens ten noorden van Gent en van de Scheldemonding. Nog 34 van deze bunkers bleven bewaard (1971) in Ertvelde.

Door de ligging aan het kanaal Gent-Terneuzen hadden Evergem, Ertvelde en de door Gent geannexeerde kanaalzone vooral zwaar te lijden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op 10 mei 1940 had de eerste luchtaanval plaats op het bedrijf Purfina in Rieme. De kerktorens van Doornzele, Kluizen, Rieme en Ertvelde werden opgeblazen. Tijdens de bombardementen in de meidagen van 1944 vernielde de Amerikaanse luchtmacht de Duitse benzinevoorraden in de industriezone van Rieme en werd een groot deel van de parochie vernield.

Beschrijving

Beeldhouwwerk van de hand van beeldhouwer De Beule. Bovenop een hoge geblokte arduinen sokkel, die op een driedelig voetstuk van treden staat, bevindt zich een levensgrote bronzen beeldengroep. Een Mariafiguur of vredesmaagd, gedrapeerd en met hoofddoek, houdt in haar armen vast een ineengezakte, overleden soldaat, die een sereen gelaat vertoont. Aan de voeten ligt een gevallen helm. Op de sokkel staan de namen van de gesneuvelden en slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog.

Aan de voet van de sokkel een in brons uitgewerkt stilleven van een lauwerkrans met groot palmblad, daaronder een klaroen, een soldatenhoed, een soldatentas, een degen, omhuld door een rozenkrans.

De palm wordt vaak gebruikt bij graven van militairen die zich voor hun land opofferden en die op die manier delen in de eeuwige glorie. De altijd groene plant laurier is het symbool van de onsterfelijkheid. Laurier was in de oudheid een overwinningsteken, zowel op geestelijk als op militair vlak.

Ook de religieuze thematiek is alomtegenwoordig. De rode roos als symbool van liefde en voor het martelaarschap.

Op de voorzijde van de sokkel (sterk verweerde) tekst: HELDEN/ (namen).

Op de achterzijde van de sokkel: 1925/ ONDER HET BESTUUR DER HEEREN/ (naam) BURGEMEESTER/ (2 namen) SCHEPENEN/ (naam) GEMEENTESECRETARIS.

Op het voetstuk zijn in het arduin de woorden 'VOOR GOD EN VADERLAND' gegrift.

  • DE WILDE E.I. 1994: Aloïs De Beule, beeldend vormgever realist doorheen stijlen (1861-1935), onuitgegeven licentiaatsverhandeling Universiteit Gent.
  • DE WILDE E.I. 1994: Aloïs De Beule, tussen neogotiek en realisme in: VAN CLEVEN J. (red.) Neogotiek in België, Tielt, 157-159.
  • LANCLUS K. & VERBEECK M. 1993: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Evergem - Lochristi, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen, 12N4, Brussel - Turnhout.
  • MARX M. & ENGELEN C. 2000: Alois De Beule, Beeldhouwkunst in België vanaf 1830, deel 1, 334.

Bron: Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier DO002348, Oorlogsmonumenten in Oost-Vlaanderen.
Auteurs: Van Branden, Gudrun
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Oorlogsgedenkteken Eerste Wereldoorlog [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/212442 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.