erfgoedobject

Geallieerde bunker

bouwkundig element
ID
213443
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213443

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Bunker
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Geallieerde bunker
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Bovengrondse betonnen militaire constructie tegen de westelijke zijde van de gebouwen van Wippe 8. Een gelijkaardige constructie is zo’n 100 meter in noordelijke richting terug te vinden, tegen een bijgebouw van Wippe 7. Het gehucht De Wippe ligt ca. 1 kilometer ten zuidwesten van het dorpscentrum van Woesten.

Historische beschrijving

Eén van twee gelijkaardige, vlakbij bij elkaar opgetrokken betonnen militaire posten uit de Eerste Wereldoorlog. De constructies zijn van geallieerde makelij en wellicht opgericht als hoofdkwartier of commandopost voor artillerie-eenheden.

Woesten ligt tijdens de oorlog op relatief veilige afstand van het front. Niettemin worden er stellingen uitgebouwd, waaronder een stelling rond het dorpscentrum van Woesten en een bretelle (schuine stelling) tussen het dorpscentrum van Woesten en Coppernollehoek, waar een aansluiting is met de stelling Oostvleteren – Coppernollehoek. Deze bretelle, die pas in de zomer van 1918 uitgebouwd wordt, loopt net ten zuidoosten van de baan Woesten – Poperinge. Uit documenten blijkt ook dat de Belgische legerleiding in de zomer van 1918 nog een loopgraaf plant tussen het rangeerstation van Ondank (zie verder) en de bretelle, die langs beide militaire posten passeert. Of deze loopgraaf effectief is aangelegd, is niet geweten.

Er heerst tijdens de oorlog een drukke militaire activiteit ter hoogte van De Wippe. Zeker ten westen van de baan Ieper-Veurne kunnen militaire activiteiten ontwikkeld worden, die typisch zijn voor een hinterland. Belangrijk hierbij is de geallieerde dubbele spoorlijn, die tijdens de oorlog wordt aangelegd en het front rond Poelkapelle – Passendale met Calais verbindt. Deze spoorlijn vormt één van de belangrijkste geallieerde aanvoerlijnen richting front voor het transport van mensen, materieel, munitie en bevoorrading. Langs deze spoorlijn wordt o.m. bij Ondank – net ten noorden van de bewaarde bunkers van De Wippe – het hoger vermelde rangeerstation uitgebouwd, met een bijhorend geniepark.

Tijdens de oorlog worden hier eveneens heel wat kampementen (met barakken) opgetrokken. Hier liggen reserve- en piketzones voor Franse, Belgische en Britse eenheden, dit naar gelang de oorlogsperiode. Op een Britse kaart van 18 juli 1918 is er onder meer sprake van De Wippe Camp bij het kruispunt van de baan Woesten – Poperinge en de Burgweg. Iets ten noorden van dit kampement, ter hoogte van de bewaarde militaire posten, ligt Box Camp. In de omgeving van De Wippe ligt ook een oefenterrein, waar zowel Franse als Britse (en mogelijk ook Belgische) eenheden onderworpen zijn aan oefeningen.

In de omgeving van De Wippe worden eveneens artillerie-eenheden opgesteld. Afgaande op de ligging en het grondplan van de betonnen constructies kan verondersteld worden dat beide betonnen constructies als hoofdkwartier of commandopost bedoeld zijn, wellicht ten behoeve van artillerie-eenheden. In juli 1918 zijn hier bijvoorbeeld de Etat-Majors van het Belgische Eerste Artillerieregiment en van de eerste groep batterijen van dit regiment gelegen.

Wie de bouwers van deze opvallende militaire posten bij De Wippe zijn, kon niet met zekerheid vastgesteld worden. Goed mogelijk dat de constructies opgetrokken zijn door Belgische eenheden in de lente/zomer van 1918, met gebruik van Brits cement (De Wippe ligt dan net tegen de grens tussen de Belgische en Britse sector). Opvallend is het feit dat bij de ene constructie (Wippe 7) meer aandacht besteed is aan de afwerking dan bij de andere constructie (Wippe 8). Dit kan er op wijzen dat er minder tijd was en dat er minder kwaliteitsvolle materialen ter beschikking waren om de constructie bij Wippe 7 te realiseren.

Beschrijving

Bovengrondse betonnen militaire constructie met rechthoekig grondplan en een hoogte van ongeveer 380cm. Het beton is gegoten tegen een houten bekisting. Er zijn ronde wapeningsijzers te zien. Het dak is vlak en heeft een dikte van meer dan één meter. De dakrand aan de noordelijke hoek is beschadigd.

Aan westelijke zijde zitten twee smalle, hoge deuropeningen, met ernaast telkens een vensteropening. De muuropeningen zijn bovenaan lichtjes steekboogvormig afgewerkt en bevatten meerdere uitsparingen. Links en rechts van de vensteropeningen zit telkens één kleine ronde opening. In de zijmuren zit telkens een kleine vierkante opening.

De tussenmuur tussen de twee binnenruimtes is naderhand deels afgebroken. Ook de binnenruimtes lijken volledig tegen een houten bekisting gegoten te zijn. Er zijn diverse uitsparingen en openingen te zien, waarin soms nog houtrestanten aanwezig zijn.

 

  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Collectie militaire stafkaarten, Woesten (Plan Directeur Armée Belge), 29/4/1918.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Fonds Eerste Legerdivisie, nr. 1317/116, Croquis des cantonnements actuels de 1 D.A., 5/7/1918.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Fonds Tweede Legerdivisie, doos 45, Map IV (2 D.A. en réserve d’Armée Août – Septembre 1918), plan Emplacements d’Artillerie (2 D.I., E.M., 1er Bon,), croquis N° 2, s.d.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Fonds Derde Legerdivisie, doos 91, plan Ligne Woesten – Coppernolle (4e Régiment du Génie, Etat-Major), s.d.; doos 93, plan met bijhorende nota Lignes de Abeelenhof – Noordhoek – Woesten; Woesten – Coppernolle; Woesten – Vuile Seule (G.Q.G., Commandement de genie), augustus 1918.
  • SOHIER W. 2003: Over militaire hospitalen en frontspoorwegen in de streek Proven-Roesbrugge-Haringe tijdens W.O. I (deel 1), IJzerbode, XXXIII.2 (februari).
  • Captured German Trench and Operations Maps from the National Archives [CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press], Stellungskarte Diksmuide Süd, Blatt XII, 11/09/1917, Batteriekarte Ieperen, Blatt XIX, 7/10/1917.
  • The Imperial War Museum Trench Map Archive on CD-rom [CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press in association with the Imperial War Museum],  Elverdinghe, Ed. 4A, 28NW I, 18/7/1918.
  • Informatie meegedeeld door Peter Oldham aan Aurel Sercu (januari 2005).

Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier 4.001/33041/105.1, Geallieerde militaire post (WO I), Wippe 8 (DECOODT H., 2012)
Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Geallieerde bunker

  • Is deel van
    Oostvleteren


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Geallieerde bunker [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213443 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.