erfgoedobject

Villa in cottagestijl

bouwkundig element
ID
215131
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215131

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Villa in cottagestijl
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Historiek en context

Imposante villa in cottagestijl op de hoek van Olmenlaan en Sorbenlaan, naar een ontwerp door de bouwondernemer Christiaan Pallemans uit 1934. Bouwheer was Louis-Xavier de Beukelaer (1872-1951), gehuwd met Marthe Hartog (1877-1956), zoon, medezaakvoerder en latere opvolger van de likeurstoker François-Xavier de Beukelaer (1838-1917), de uitvinder en fabrikant van het bekende Elixir d’Anvers. Tot dan betrok Louis-Xavier de Beukelaer een statig hotel in beaux-artsstijl aan de Jan Van Rijswijcklaan, een ontwerp door de architect Emile Vereecken uit 1910.

Over de in Kapellen gevestigde bouwondernemer Christiaan Pallemans, die in 1944 als politiek gevangene op transport werd gesteld naar het concentratiekamp Buchenwald, en in 1945 overleed in het Duitse Ellrich, is verder weinig bekend. Eveneens in 1934 realiseerde hij een gematigd modernistisch ensemble van drie burgerhuizen op de hoek van de Camille Huysmanslaan (nummer 74) en de Van Varickstraat (nummer 1-3), in opdracht van Edmond de Beukelaer, neef en later opvolger van Louis-Xavier als zaakvoerder van de likeurstokerij.

Architectuur

Vrijstaand ingeplant in de breedte van het perceel, op een quasi rechthoekige plattegrond van drie bij vijf traveeën, omvat het gebouw twee bouwlagen onder een complex, overkragend schilddak met dakkapellen. De constructie is opgetrokken uit rood baksteenmetselwerk (papensteen) in kruisverband, met gebruik van witte natuursteen voor de plint, lateien, dorpels en dekstenen, en rode leipannen voor de dakbedekking. Geïnspireerd op de 'Old English'-stijl, berust het karakter vooral op de imposante dakstructuur, en het houten stijl- en regelwerk van de bepleisterde bovenbouw. In vergelijking met de uitermate pittoreske cottagearchitectuur van Leopold De Coninck en Maurice Potié, die in de Nieuw-Parkwijk "Den Brandt" de toon aangeeft, is de detaillering veeleer schraal en afgevlakt. Het gevelfront zijde Sorbenlaan wordt gemarkeerd door twee sterk geprononceerde, ongelijke risalieten met puntgevel, links met een oplopende driezijdige erker met leipannenbekleding, rechts met een rechthoekige, afgedekte erker. Zijde Olmenlaan bepaalt vooral de monumentaal uitgewerkte 'inglenook' met hoog oprijzende schoorsteen van het salon de asymmetrische compositie, geflankeerd door het overluifelde inkomportaal. Een middenrisaliet met puntgevel ritmeert de tuingevel. Het houten schrijnwerk van de inkomdeur en de vensters met kleine roeden is bewaard, evenals het smeedijzeren voortuinhek. De driedubbele garage met schilddak ingeplant op de westelijke perceelsgrens, maakt deel uit van het oorspronkelijke bouwprogramma.

De plattegrond beantwoordt aan de levensstijl van de vermogende burgerij, beschikkend over inwonend personeel. Georganiseerd rond de traphal met bovenlicht en lift, omvat de ruime oostvleugel over twee bouwlagen de ontvangst- en privévertrekken, palend aan de Olmenlaan en georiënteerd op de langgerekte tuin, die zich aan de zuidzijde uitstrekt tot de Berkenlaan. De westvleugel is grotendeels voorbehouden voor de dienstlokalen, ontsloten door de diensttrap. Op de begane staat het portaal via de vestibule met vestiaire en kantoor in verbinding met de traphal. Ten zuiden hiervan strekken zich het salon met haard in de typische vorm van een 'inglenook' en de eetkamer uit, die palen aan het overdekte terras. De dienstvleugel herbergt de keuken met dienstingang, de office en de naaikamer. Op de eerste verdieping beslaan de slaapkamers van mevrouw en mijnheer met hun gemeenschappelijke badkamer en een terras de oostvleugel, de slaapkamer van de zoon de middenvleugel, de gastenkamer met badkamer en terras, en de linnenkamer de westvleugel. Het dakniveau, slechts bereikbaar via de diensttrap, herbergt drie meidenkamers met gemeenschappelijke badkamer, twee overige kamers en een kofferzolder.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 238#4089, 238#4467 en 238#4566.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Villa in cottagestijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/215131 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.