erfgoedobject

Huis Het Half Maantje

bouwkundig element
ID
217
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/217

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Huis Het Half Maantje
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Huis Het Half Maantje
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Huis Het Half Maantje
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Het hoekhuis Het Half Maantje bleek na het verwijderen van de gevelbezetting te behoren tot één van de zeldzaam geworden voorbeelden van met baksteen ingevulde vakwerkbouw.

Uit archivalische bronnen blijkt het hoekhuis pas in het laatste kwart van de 17de eeuw zijn gebouwd, hetgeen betekent dat het hier om een vrij late toepassing van vakwerkbouw gaat, waarbij uit overwegingen van brandpreventie baksteenmateriaal in plaats van lemen invulwanden werd gebruikt. De benaming "Het Half Maantje" is ontleend aan een ernaast gelegen herberg die reeds in 1444 de benaming "De Maan" en sedert 1626 de naam "Half Maene" droeg. Het hoekhuis - tevens herberg - ernaast, werd in 1649 "De Valcke" genaamd, nadien gesloopt en in 1688 herbouwd en tot "In de Valck" omgedoopt. Na de sloping van de oorspronkelijke "Halve Maan" ging deze benaming dus over op het hoekhuis "De Valck" (huidige Huis De Halve Maan).

Het huis had oorspronkelijk een witgekalkte, later gecementeerd en thans gedecapeerd gevelparement, waarop nu nog sporen van de oude witkalklaag zichtbaar zijn. Het huidig aspect is het resultaat van een restauratie waarbij de bewaard gebleven onderdelen van de vakwerkbouw - ofschoon ietwat overgeaccentueerd - bewaard zijn gebleven, meer bepaald bij de opbouw van de zij- en achtergevel. Het na decapering zichtbaar laten van het baksteenparement - met de getuigen van de vroegere kalkbezetting - is een bewuste restauratiekeuze geweest.

Het hoekhuis met de Stoofstraat telt twee bouwlagen en drie traveeën onder een afgesnuit zadeldak (nok parallel aan de straat, Vlaamse pannen). De lijstgevel toont een vernieuwd parement op een bepleisterde plint en is voorzien van een houten winkelpui. De rechthoekige bovenvensters hebben hardstenen lekdrempels en de rechthoekige deur heeft een bovenlicht in een vlakke hardstenen omlijsting. De aanbouw (in de Stoofstraat) telt twee bouwlagen en twee traveeën onder een zadeldak (nok parallel aan de straat, Vlaamse pannen) met een sterke dakhelling, hetgeen wijst op een oudere kern. De oorspronkelijk gecementeerde gevel bevat rechthoekige vensters die beluikt waren op de benedenverdieping.

  • Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier DO001045, Aalst: Oude Binnenstad (VAN DEN BOSSCHE H. 1997).
  • D'HUYVETTER C., DE LONGIE B. & EEMAN M. met medewerking van LINTERS A. 1978: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Aalst, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 5N1 (A-G), Brussel - Gent.

Auteurs: d'Huyvetter, Clio; de Longie, Bea; Eeman, Michèle; Van den Bossche, Hedwig
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

De herberg waarvan de benaming "Het Half Maantje" is ontleend, bevond zich niet naast dit huis, maar aan de overzijde, in het begin van de straat. Die herberg (toen Pontstraat 1) werd in 1964 gesloopt voor de verbreding van de straat aan de Sint-Martinukskerk.

Dit hoekhuis draagt pas sinds het begin van de jaren 1980 deze naam, toen er een nieuw café in ondergebracht werd. In dit pand was in 1885 estaminet "Het Gouden Tonneken" gevestigd en vanaf 1906 deed het pand ook dienst als winkel, in onder andere vis. Vanaf 1930 was het enkel in gebruik als winkel (vis en fruit); na de Tweede Wereldoorlog was er een kruideniers- en snoepwinkel gevestigd.

  • Informatie verkregen van J. Louies (22 juli 2020).
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Huis Het Half Maantje [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/217 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.