erfgoedobject

Abdijhoeve Zevenbronnen

bouwkundig element
ID
217134
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/217134

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd monument Abdijhoeve Zevenborren
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Abdijhoeve Zevenbronnen
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd cultuurhistorisch landschap Zevenborren
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Abdijhoeve van Zevenbronnen
    Deze vaststelling was geldig van tot

  • is deel van de aanduiding als beschermd cultuurhistorisch landschap Zevenborren
    Deze bescherming was geldig van tot

Beschrijving

Monumentale, ommuurde hoeve in landelijke omgeving naast de site van het kasteel van Zevenbronnen.

Historiek

De hoeve hoorde bij de priorij van Zevenbronnen. Volgens gegevens uit de literatuur werd dit grote augustijnerklooster gewijd in 1389 en opgeheven in 1784 ten gevolge van het edict van Jozef II van 17 maart 1783. Het uitzicht van de priorij rond 1727 is bekend van een gravure uit het boek van Sanderus. De kloostergebouwen werden na de afschaffing grotendeels ontmanteld.

Op de plaats van de hoeve is op de gravure ook al bebouwing te zien. De inplanting van de gebouwen wijkt af van vandaag op het terrein te zien is, hoewel ze zich op ongeveer dezelfde locatie bevonden moeten hebben. Volgens gegevens uit de literatuur zou de hoeve dan ook herbouwd zijn in de tweede helft van de achttiende eeuw. Op de gravure is een ommuurde site te zien, toegankelijk via een indrukwekkend poortgebouw, ongeveer op de plaats waar zich nu nog het hek bevindt. Vervolgens kwam een breed voorplein, ten dele ingenomen door een rechthoekige vijver, waarin een houten staketsel is afgebeeld. Vervolgens de hoevegebouwen met grondplan grosso modo in de vorm van een gespiegelde letter P, met de boerenwoning met de gevel parallel aan de vijver met aansluitend achterliggende stallingen en nog twee bijgebouwen op rechthoekig grondplan. Deze configuratie is in grote lijnen terug te vinden op de Ferrariskaart, hoewel de boerenwoning daar vrijstaand getekend wordt en los van de stallingen.

In 1786 werd een kaart getekend van de bezittingen van de opgeheven abdij. Tot de 'Batiments de la Cense' behoren het huis van de portier en het huis van de veldwachter, aan weerszijden van de poort. Achter het voorplein liggen het brouwerijgebouw en de stallen voor de koeien, de schapen en de paarden. Helemaal achteraan bevinden zich de schuur en de remise.

Op de Popp-kaart is al de configuratie te zien die ook vandaag nog op de kadasterplannen voorkomt en die kadastraal ook geen wijzigingen onderging, op de bouw van een ondertussen verdwenen broeikas in 1931 na. Eigenaar was in dat jaar Leon Vital Timberman, die ook het kasteel, het hotel-restaurant en de molen van Zevenbronnen bezat.

Beschrijving

De monumentale, ommuurde hoeve is toegankelijk via hekpijlers met sporen van een vroegere poort en met smeedijzeren hek, die toegang geven tot een gekasseide oprijlaan, haaks op de straat, met rechts een breed grasveld en op het einde van en parallel met de oprijlaan de grote langsschuur. De overige gebouwen bevinden zich eveneens rechts van de oprijlaan voor de langsschuur en hebben een aaneengesloten, U-vormige configuratie rond een rechthoekig, deels gekasseid erf.

De boerenwoning, een witgekalkte baksteenbouw met gepikte plint, naar verluidt na de Franse Revolutie met afbraakmateriaal gebouwd, is haaks op de oprijlaan ingeplant naast de langsschuur, en heeft één bouwlaag en even traveeën onder een zadeldak met wolfseinden (pannen). Geprofileerde hardstenen steekboogvensters met sluitsteen en een rondboogdeur met imposten, voorzien van steenkapperstekens. In de achtergevel, een ouder muurpand met sporen van een venster met zandstenen posten.

Eveneens witgekalkte L-vormige stalvleugel onder afgewolfd zadeldak (pannen). Langste vleugel van twee bouwlagen met onregelmatige travee-indeling, parallel aan de oprijlaan, afgewerkt met een bakstenen T-fries en voorzien van rechthoekige deuren en dito vensters, de deuren in gebouchardeerde omlijstingen met mijtervormige latei.

Haakse vleugel van twee bouwlagen en zeven traveeën met geprofileerde daklijstbalkjes en geritmeerd door de ganse gevelhoogte innemende rechthoekige vakken van arduin, waarin boven elkaar de rechthoekige deuren en vensters zijn ingeschreven, afgewisseld met traveeën met een rechthoekig venster of blindvenster op de benedenverdieping. Evenwel verbouwing merkbaar in de derde travee.

De langsschuur onder zadeldak (pannen), gestut door steunberen en voorzien van een zandstenen rondboogpoort, hergebruikt een ouder muurpand van baksteen met speklagen van zandsteen, een gedicht voetgangersdeurtje en een spoor van een kruiskozijn van zandsteen.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, mutatieschetsen Sint-Genesius-Rode, eerste afdeling, 1931/194.
  • DE BECKER U. & VANHEMELRIJCK F. 1982: Geschiedenis van Sint-Genesius-Rode naar Constant Theys, Sint-Genesius-Rode, 446.
  • MAZIERS M. 1998: À propos d' une gravure répresentant l'ancien prieuré de Sept-Fontaines, Ucclensia 173, 27-29.
  • WAUTERS A. & MARIEN F. 1974: Description historique des localités qui formaient autrefois l'Ammanie de cette ville 10B, Bruxelles, 280-361.

Auteurs: De Houwer, Veerle
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Abdijhoeve Zevenbronnen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/217134 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.