erfgoedobject

Neo-Vlaamserenaissance-winkelhuis

bouwkundig element
ID
217183
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/217183

Juridische gevolgen

Beschrijving

Dit winkelhuis in neo-Vlaamserenaissance-stijl werd samen met de vier aansluitende woningen in de Guldenvliesstraat 62-66 en de Waterloostraat 65 gerealiseerd als een heterogeen, eclectisch ensemble naar ontwerp van Joseph Baeckelmans. Hij maakte het bouwdossier op in 1903 voor de Naamlooze Maatschappij voor het Bouwen van Burgershuizen in het Oostkwartier.

Joseph Baeckelmans trad in de voetsporen van zijn vader Frans en oom Lodewijk Baeckelmans en ontwierp woningen in fantasierijke bouwstijlen voor de hogere burgerij. Zijn carrière werd heel snel afgebroken: hij werd in 1915 in Schaarbeek terechtgesteld voor spionage voor het verzet. Van zijn hand zijn in Zurenborg een aantal burgerhuizen in eclectische, neorenaissance- en art-nouveaustijl bewaard.

Deze vier woningen ontwierp hij in opdracht van de Naamlooze Maatschappij voor het bouwen van burgerhuizen in het Oostkwartier. De maatschappij was in 1886 opgericht om Zurenborg te ontwikkelen tot woonwijk voor de hogere middenklasse. De maatschappij bouwde voor eigen rekening tal van modelwoningen en –ensembles, in samenwerking met verschillende bouwmeesters, om op die manier de bouw van woningen door privé-investeerders te stimuleren. Ook was het duidelijk de bedoeling om aan te sturen op de keuze voor rijk uitgewerkte, eclectische ontwerpen. Zowel Joseph als Frans en Lodewijk Baeckelmans werkten samen met de maatschappij voor de realisatie van modelprojecten.

De woning is gelegen op de stompe hoek van de Guldenvlies- en de Waterloostraat. Het huis telt drie bouwlagen en drie/vier traveeën onder twee haaks op elkaar geplaatste zadeldaken. Op de begane grond was van bij het begin een winkelruimte voorzien, met op de verdiepingen appartementen. De houten winkelpui, met centrale etalage en twee flankerende deuren, is gaaf bewaard. De etalage heeft een bovenlicht met fijne roedeverdeling, ingevuld met gekleurd glas. Smalle paneeldeuren in houten omlijsting; één deur naar de winkel, een tweede naar de verdiepingen.

De gevel combineert een lijst- en een tuitgevel, wat een typisch kenmerk is van de neo-Vlaamserenaissance. De tuitgevel omvat de drie rechter traveeën waarin de winkelpui zit; de eenvoudige, iets terugwijkende linker travee heeft een kroonlijst op modillons. Gevels in bak- en zandsteenstijl, op hardstenen plint. De rechthoekige vensteropeningen zijn overal gevat onder een doorlopende, natuurstenen latei, waarboven het boogveld gevuld werd met siermetselwerk. Het schrijnwerk van de vensters op de verdiepingen is vernieuwd.

Nadruk op de tuitgevel, die versierd is met overhoekse lisenen met natuurstenen topstukken. De drie bovenvensters zijn gevat in een Brugse travee, met links en rechts daarvan twee schildjes met het jaartal 19/03.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 956 # 2651.
  • S.N. 2013: Herwaarderingsplan Zurenborg, deel II: Inventaris, 63.

Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Guldenvliesstraat

  • Is deel van
    Zurenborg: deel Berchem

  • Is gerelateerd aan
    Eclectisch burgerhuis van Joseph Baeckelmans

  • Is gerelateerd aan
    Ensemble in art nouveau


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Neo-Vlaamserenaissance-winkelhuis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/217183 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.