erfgoedobject

Jezuïetencollege

bouwkundig element
ID
27172
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/27172

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Jezuïetencollege
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Jezuïetencollege
    Deze bescherming is geldig sinds

  • omvat de aanduiding als beschermd monument Jezuïetencollege: gevels en bedaking
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Stadskern Oudenaarde
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Jezuïetencollege
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Enig resterende deel van het voormalige Jezuïetenklooster en college. De Sociëteit Jesu werd in Oudenaarde opgericht in 1615. In hetzelfde jaar kocht ze een huis in Tussenbruggen, namelijk de hoek van de latere zogenaamde Krekelput en de Grachtschelde. In mei 1616 werden de leergangen geopend die plaats vonden in gehuurde huizen in de Broodstraat. Door aankoop van verschillende huizen in 1618 kon de school overgebracht worden naar Krekelput. Door verdere aankopen tot 1631 werden zij eigenaar van het gehele bouwblok tussen de huidige Krekelput en Jezuïetenplein (toen zogenaamd Tussenbruggen en Bachtenmeulen). In februari 1625 kreeg men toelating om de onderwijsinstelling om te vormen tot een college. De kerk, opgericht in 1619, werd in 1620 gewijd, doch reeds in 1634 vervangen door een grotere kerk op de hoek van de huidige Koningsstraat; deze kerk werd op haar beurt volledig gesloopt in 1777. Ook de klaslokalen werden in 1632 overgebracht naar Bachtenmeulen (heden Jezuietenplein). Een nieuw imposant klooster van drie bouwlagen hoog werd gebouwd in de periode 1664-72 achter de kerk. Het oude spreekhuis met poort- en schoolgebouw werd vermoedelijk in 1699-1706 vervangen door een nieuw poortgebouw met klassen op de bovenverdieping. De jezuïetentenorde werd ontbonden op 13 september 1773 en in de daaropvolgende jaren werden de gebouwen verkocht. In 1778 bouwde men huizen (Koningsstraat) op de plaats van de gesloopte kerk. De behouden klaslokalen en kloostergebouwen deden na 1796 nog dienst als theater, vrijzinnige school, kazerne (verkocht in 1868) en erna geïncorporeerd in de brouwerij Felix en in 1971 gesloopt en vervangen door nieuwe brouwerijgebouwen.

De huidige woning is vermoedelijk het voormalige poortgebouw met klaslokalen opgetrokken in 1699-1706. Maakte tot 1868 deel uit van de infanteriekazerne, en ten behoeve van de kazerne in 1835 (maken van een tweede verdieping in de zaal boven de poort) en in 1845 (dak, schilderwerken) aangepast. Verdere aanpassingen in opdracht van De Raedt en Vandenbroucke in 1875 en door H. Raepsaet verbouwd en gerestaureerd tot huidige toestand in 1913.

Volgens grondplan uit eind 18de eeuw toentertijd bestaande uit een trappenhuis (ter hoogte van de in 1913 toegevoegde linker poort), klaslokalen en inrijpoort. Bak- en zandsteenbouw op arduinen plint. Lijstgevel van zes traveeën en twee bouwlagen onder overstekend zadeldak (kunstleien). Heden rechthoekige vensters met kleine roedeverdeling in omlijsting van zandsteenblokken en ter hoogte der dorpels en lateien voorzien van speklagen, op de begane grond nieuw toegevoegd in 1913. Eveneens vernieuwde rondboogdeur met mooi bronzen beslag, gevat in een uitgewerkte barokke deuromlijsting van zandsteen met bekronend gebroken fronton, in 1913 voorzien van cartouche met initialen van eigenaar (Raepsaet). Uiterst links rondboogpoort in zandstenen omlijsting met waterlijst, toegevoegd bij restauratiewerken van 1913. Aflijnende kroonlijst rustend op modillons van 1913.

Sobere achtergevel met hoge, bijna rechthoekige vensters en steigergaten bovenaan. Sporen van gedichte steekboogvensters in zandstenen omlijsting en cordons. Aanbouwsel van één bouwlaag met vestibule voorzien van glasraam in art-decostijl. Aansluitende vroegere dienstwoning met trappenhuis.

Interieur. Begane grond verdeeld in vier ruimten, elk overwelfd met bepleisterd plafond van drie traveeën diep met bepleisterde kruisgewelven. Opmerkelijke zandstenen deuromlijstingen en schouwen in renaissancestijl, vermoedelijk door H. Raepsaet aangebracht circa 1913. Brede rechthoekige deuren in zandstenen omlijsting met sluitsteen en voluutversiering onder oren en kroonlijst leiden naar de kamers aan weerszij van de koetspoort. In kamer links van koetspoort, fraaie schouw met hermen als schoorsteenwangen, geflankeerd door twee rechthoekige deuren in zandstenen omlijstingen. In groot salon rechts van deur, grote neorenaissanceschouw met wapenschild van Raepsaet en jaartal 1644, lambriseringen van papier-maché in renaissancestijl, vleugeldeur met geschilderd glas-in-loodraam met renaissancemotieven van P. Colpaert leidend naar later achteraan toegevoegd trappenhuis.

Rechts aanpalend magazijn van ijzerwaren gebouwd door H. Raepsaet in 1937 in plaats van 19de-eeuws gebouw.

  • Rijksarchief Gent, Kaarten en plans, nr. 197.
  • Stadsarchief Oudenaarde, Fonds kaarten en plans, K. 209.
  • Stadsarchief Oudenaarde, Modern Archief, nr. OUD. 874.1-3684, 4564.
  • Stadsarchief Oudenaarde, Modern Archief, nr. OUD. 861-6, 7, 14.
  • DE SMET M., Kroniek van de Sint-Pietersbandenkerk van Bevere, Oudenaarde, 1995, p. 102, 105.
  • DE WANDEL A., Het Onze Lieve Vrouwcollege (1844-1944) en de Latijnsche scholen te Oudenaarde, Oudenaarde, 1945, p. 12-18.
  • VANDERSTRAETEN E., Recherche sur les communautés religieuses et les institutions de bienfaisance établies à Audenarde, depuis le XIIe siècle jusqu'à la fin du XVIIIe,I , Oudenaarde, 1858, p. 111-168.
  • VAN LERBERGHE L.-RONSSE J., Audenaerdsche Mengelingen, deel IV, Oudenaarde, 1850, p. 112-128.
  • VAN RECHEM R., De jezuïeten en hun college te Oudenaarde, 1615-1773, onuitgegeven licentiaatsverhandeling K.U.Leuven, 1994.

Bron: BOGAERT C., LANCLUS K., TACK A. & VERBEECK M. 1996: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Oudenaarde, Stad Oudenaarde met fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke; Tack, Anja
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Jezuïetencollege [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/27172 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.

Onderhoud wegens Gemeentefusies 2025

In de eerste week van januari voeren we aanpassingen door voor de gemeentefusies van 1 januari 2025. De toepassing kan tijdelijk offline zijn of onvolledige zoekresultaten tonen. Vanaf maandag 6 januari is alles weer volledig beschikbaar.