erfgoedobject

Bunker

bouwkundig element
ID
301781
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301781

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Bunker
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Deze begroeide bunker is samen met twee kleinere exemplaren opgericht achter de huizen van Zandvlietse Dorpstraat nummers 51 tot 55. Ze maken deel uit van artilleriestelling K4 die samen met drie andere stellingen in 1917 door Duitse troepen is opgericht te Zandvliet. Dit om eventueel de aanvallende Britse vloot op de Schelde onder vuur te kunnen nemen.

Iedere opstelling was voorzien van één of meerdere zware betonnen bunkers als schuilplaats voor het bedienend personeel en als munitiebergplaats. Tussen de bunkers waren loopgraven die met hout gestut werden. Ter bevoorrading van deze stellingen was de spoorlijn die bij het fort van Stabroek eindigde, doorgetrokken tot Zandvliet. Bij de nabijgelegen "Sterrenhoeve" stond een houten waarnemingstoren van 30 meter hoogte. De projectielen van de kanonnen hadden een schietbereik tot aan Middelgat, ten oosten van Terneuzen.

Naast de bunkers aan de Zandvlietse Dorpstraat waren er drie grote exemplaren in de boomgaard van het verdwenen Lindenhof ten noorden van de Zuidhavendijk. Daarnaast staan er nog twee andere bij de Zuidhavendijk tussen de Conterscherp, waarvan één tegen de dijk en een tweede achter de woning van Zuidhavendijk 2. Ook in het landgoed Hof van Kums-Van der Elst is een grote bunker bewaard.

Omstreeks 2003-2005 is de oude hoeve met achterliggende stal en loods (nummer 55) afgebroken, waarbij de achterliggende bunker behouden bleef.

Vrijstaande bunker uit gewapend beton met grondplan van circa 6,5 x 6,5 meter Het bouwprogramma volgde wellicht het gangbare stramien: een fundering die zich boven de waterspiegel bevindt, een vloerdikte van 0,50 meter en muren tot 1 meter dik. Sommige bunkers waren voorzien van een buitenbekleding uit straatkeien, anderen hadden een puntig afgewerkt bovenvlak. Deze van de Zandvlietse Dorpstraat 55 was zoals de twee naburige exemplaren voorzien van twee kanonnen van 28 centimeter en twee van 17 centimeter, die op een draaischijf gemonteerd waren.

  • Documentatiecentrum Antwerpse Noorderpolders, Dia’s, Zandvliet, 1.
  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 853#530.
  • HAVERMANS R. s.d.: De Duitse werken van 1917 in de polder. (DAN: Informatiemap Berendrecht/Nicasius De Keyser/ Zandvliet).
  • VERMEIREN H. 2000: Wereldoorlog 1914-1918 in onze polderdorpen. De Duitse verdedigingslinie van 1917, Polderheem 35.1, 66-71.

Auteurs: Van den Borne, Steven; Van Severen, Elke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Bunker [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301781 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.