erfgoedobject

Kasteel de Corswarem

bouwkundig element
ID
31651
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/31651

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteel de Corswarem
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Zogenaamd "Corswarem" of "Rodenpoel" naar een oude plaatsnaam. Huidig kasteel gebouwd door de familie de Corswarem tussen 1762-65, na de verwoesting door brand van het vorige gebouw in 1761. De dienstgebouwen dateren grotendeels van 1697. Op de Ferrariskaart (1771-1777) staat het geheel aangeduid als Maison de Plaisance de Corswarem. De oorspronkelijke, klassiek 17de-eeuwse opstelling -het kasteel aan de zuidwestzijde en de U-vormige hoeve ertegenover, met de open zijde van het erf naar het kasteel gericht- is duidelijk af te lezen. Kasteel en achtergelegen moestuin zijn omgracht; de hoeve is afzonderlijk omgracht; aan straatzijde bevindt zich de zogenaamde Rodenpoel. Zelfde opstelling in de Atlas van de Buurtwegen (1844); de omgrachting en de poel zijn echter verdwenen, de open zijde van het erf is met een losstaand dienstgebouw van het kasteel afgesloten, en het kasteel zelf heeft een aangebouwde vleugel aan de noordwestelijke zijgevel. De oorspronkelijke opstelling is nog steeds afleesbaar in de huidige. De bijgebouwde vleugel aan het kasteel is verdwenen, evenals de noordoostvleugel van de hoeve, die het erf aan de achterzijde afsloot; laatstgenoemde is vervangen door een kleiner, recent gebouw; het losstaande dienstgebouw tussen hoeve en kasteel is aanzienlijk uitgebreid. De toegang ligt nog steeds op de oorspronkelijke plaats aan de noordwestzijde, tussen hoeve en kasteel, tussen de voormalige omgrachting van het kasteel en de verdwenen Rodenpoel.

Het kasteel zelf is een alleenstaand classicistisch dubbelhuis met barokreminiscenties; zeven traveeën en twee bouwlagen onder wolfsdak (kunstleien). Bakstenen gebouw op licht verhoogde begane grond met kalkstenen keldergaten; recente hardstenen plint aan de achtergevel. Lijstgevel voorzien van een holronde, stucwerk-kroonlijst. Risaliet in de middentravee, bekroond met een driehoekig fronton met ellipsvormige oculus. Mergelstenen hoekbanden, ook als aflijning van het risaliet. Getoogde vensters in een mergelstenen omlijsting met hanenkam, sluitsteen met druiplijstje, regelmatig geplaatste negblokken en kalkstenen onderdorpel. Gelijkaardige deur, waarvan alleen de omlijsting van het bovenlicht van mergel is, de posten en neuten van kalksteen; kalkstenen trap; oorspronkelijk houtwerk. Achtergevel met gelijkaardige ordonnantie; de kroonlijst is niet bepleisterd en de oorspronkelijke deur werd vervangen door de huidige, rondboogvormige, met hergebruik van het kalkstenen materiaal. Rococofonteintje tegen de noordwestelijke zijgevel. Aansluitend dienstgebouw aan de zuidoostzijde, twee traveeën en anderhalve bouwlaag onder wolfsdak; aangepaste gevelindeling aan de zuidoostzijde. Wapenschild in de voorgevel. Haaks erop een vleugel van één bouwlaag en twee traveeën, met aansluitende duiventoren van één travee en twee bouwlagen onder mansardedak (kunstleien). Alle muuropeningen afgewerkt zoals in het hoofdgebouw.

Kasteelhoeve. Van het oorspronkelijke U-vormige gebouw met open zijde van het erf naar het zuidwesten, het kasteel, toe, resten alleen de haakse vleugels; de vleugel aan de achterzijde van het erf is verdwenen en werd vervangen door de huidige, recente stalvleugel; de open erfzijde werd reeds in de eerste helft van de 19de eeuw gedeeltelijk dichtgebouwd en is thans door een muur verder afgesloten. Oorspronkelijke gebouwen door middel van ankers in de voor- en achtergevel van de stal gedateerd AO 1697. Vóór de stalvleugels loopt een gekasseide stoep; mestvaalt vóór de noordoostelijke stalvleugel. Waterput in de zuidhoek van het erf. Ten zuidoosten, dwarsschuur met pachterswoning. Bakstenen gebouw onder zadeldak (Vlaamse en mechanische pannen), voorzien van S-vormige, smeedijzeren ankers. De ordonnantie van de erfzijdegevel werd gewijzigd: thans drie mergelstenen uilengaten; twee rondboogpoorten in een bakstenen omlijsting met op regelmatige afstanden geplaatste, mergelstenen blokken; de rechterpoort is de schuurpoort, de linkerpoort is de thans gedichte poort van het wagenhuis; ernaast een thans gedicht deurtje in dezelfde omlijsting. Oorspronkelijk blinde achtergevel met muizentandfries en dropmotief onder de dakrand. Het rechtergedeelte wordt ingenomen door de pachterswoning; deze functie schijnt een latere toevoeging uit de eerste helft van de 20ste eeuw. In de voorgevel aan erfzijde werden in het eerste kwart van de 19de eeuw kleine, rechthoekige vensters en een rechthoekige deur aangebracht van hergebruikt, kalkstenen materiaal. In dezelfde periode werd haaks tegen de achtergevel een woning aangebouwd van drie traveeën en een bouwlaag in stijl- en regelwerk met witgekalkte lemen vullingen; zadeldak; sterk verhoogde begane grond van baksteen; kalkstenen keldergaten en lage deur. Tegenover deze vleugel, stal onder zadeldak (Vlaamse pannen). Bakstenen gebouw voorzien van mergelstenen hoekbanden. Vier gedrukte rondboogdeuren in een rechthoekige, verankerde kalkstenen omlijsting met regelmatig geplaatste negblokken en sluitsteen; de tweede deur van links behield zijn oorspronkelijke, bakstenen ontlastingsboog van twee rollagen en een platte laag. Drie houten zolderluiken, waarschijnlijk uit de eerste helft van de 19de eeuw; recente, kleine vensters. Blinde achtergevel met muizentand en dropmotief onder de dakrand; muurankers zie voorgevel. Linker zijgevel met aandak en vlechtingen. Rechter zijgevel met pannen beschieting van de geveltop.

  • JEURIS R. e.a. 1978: Zo was ...Alken, 16.

Bron: PAUWELS D. & SCHLUSMANS F. met medewerking van MUYLDERMANS E. & ROMBOUTS J. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kanton Borgloon, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14n4, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Kasteelpark de Corswarem

  • Is deel van
    Alken


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteel de Corswarem [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/31651 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.