is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Parochiekerk Sint-Lambertus
Deze vaststelling is geldig sinds
omvat de aanduiding als beschermd monument Parochiekerk Sint-Lambertus: orgel
Deze bescherming is geldig sinds
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Parochiekerk Sint-Lambertus
Deze vaststelling was geldig van tot
De oorspronkelijke kerk wordt in 1636 door de troepen van Jan van Weert in brand gestoken. Ze wordt pas eind 17de eeuw herbouwd, met behoud van de oude toren van silex, en waarschijnlijk een gedeelte van de muren. In 1763 wordt de toren op kosten van de gemeente hersteld; in 1787 wordt de zuidzijbeuk heropgebouwd.
In 1857 wordt beslist tot de bouw van een nieuwe kerk, naar ontwerp van L. Jaminé (Hasselt) en ingewijd in 1878. Ze ligt op dezelfde plaats als de oude kerk, doch deze was georiënteerd, terwijl de nieuwe kerk met de voorgevel aan de straat ligt. Ook het perceel van het omringende kerkhof werd aangepast.
De plattegrond beschrijft een zaalkerk van vijf traveeën met ingebouwde toren, een koor van een rechte travee met driezijdige sluiting, en kleine sacristieën tegen elke zijde van de rechte koortravee
Bakstenen gebouw onder zadeldak (leien), op een hardstenen plint. De voorgevel is afgelijnd met hardstenen hoekbanden; rondboogportaal opgenomen in een hardstenen portiektravee met van lijstkapiteel voorziene pilasters onder driehoekig hardstenen fronton; hierboven een rondboogvenster in geprofileerde, hardstenen omlijsting, een hardstenen oculus met uurwerk, en een rondboogvormig galmgat in hardstenen omlijsting met riemprofiel in elke zijde van de toren; ingesnoerde naaldspits (leien). Rondboogvensters in een hardstenen omlijsting met lekdrempel en imposten in schip en rechte koortravee. Kleine, gelijkaardige vensters in de sacristieën.
Bepleisterd interieur. Overdekking door middel van een kruisribgewelf tussen rondboogvormige gordelbogen, gedragen door gesculpteerde consoles. Rondboogvormige scheiboog tussen schip en koor.
Mobilair: schilderij met voorstelling van de Nood Gods, eiken paneel (eind 16de eeuw), in het hoofdaltaar ; schilderij met voorstelling van de Calvarie, paneel, school van Pieter Coecke van Aalst (16de eeuw); schilderij met voorstelling van Sint-Rochus van Montpellier, olie op doek (tweede helft 17de eeuw), in het rechterzijaltaar; schilderij met voorstelling van de terugvinding van Jezus in de tempel, olie op doek (begin 19de eeuw); twee schilderijen met voorstelling van de Boodschap van de Engel, olie op doek (19de eeuw); kruisweg van K. Beyaert, Brugge (circa 1900). Beeld van Sint-Servatius(?), gepolychromeerd hout, laatgotisch (1530-1540), mogelijk afkomstig uit de verdwenen kapel van Middelheers; processiemadonna, laatgotisch, verminkt; crucifix in het portaal (tweede helft 19de eeuw); gipsen beelden van Sint-Lambertus, Isidorus, Antonius en Barbara, huis Leynen-Hougaerts, Brussel (1896); gipsen beeld van Sint-Jozef, firma Paronhaus, Brussel (circa 1900).
Hoofdaltaar, eik, barok (tweede helft 17de eeuw) met talbernakel van de firma Robberechts (1941). Zijaltaren, eik, barok (tweede helft 17de eeuw). Biechtstoel, eik, Lodewijk XVI, door N. Cox van Heers (1788). Communiebank door N. Cox van Heers, eik, Lodewijk XVI (1788). Preekstoel (tweede helft 19de eeuw). Orgel door A.Clerinx , Sint-Truiden (1887-88). Doopvont, hardsteen (15de eeuw) met deksel van messing van P. Schaltin, Tongeren (1836). Wijwatervat, hardsteen (17de eeuw) in het portaal. Glasramen van de firma Peene-Delodder, Brugge (1934-35).
Bron: PAUWELS D. & SCHLUSMANS F. met medewerking van MUYLDERMANS E. & ROMBOUTS J. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kanton Borgloon, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14n4, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)