erfgoedobject

Klooster grauwe zusters franciscanessen

bouwkundig element
ID
32824
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/32824

Juridische gevolgen

Beschrijving

Kloosterschool van de grauwe zusters franciscanessen. Vermoedelijk tussen 1382-1400, stichting van het klooster "De Grauwzusterskens". Over het klooster en de kloostergemeenschap in de 16de eeuw is weinig gekend, onder meer ten gevolge van een brand in 1578 waardoor klooster en archief werden vernield; uitwijking van de gemeenschap naar Rijsel.

1583: wederopbouw van het klooster en toespitsing op het onderwijs. 1593: ten gevolge van toenemend oorlogsgeweld wijken de zusters uit naar Menen, om in 1600 naar Wervik terug te keren. 1645-1646 en 1693: klooster herhaaldelijk geplunderd door Franse en Spaanse troepen. Confiscatie van kloostergebouw en -bezittingen tijdens de Franse Revolutie. 1793: brand. 1834: wederopbouw van kapel. 1919: wederopbouw van klooster en opstarten van de lessen wat resulteerde in de uitbouw van het huidige schoolcomplex Mariënburg.

Bakstenen gebouwencomplex omvattende links, klooster en kapel met achterliggende, ommuurde kloostertuin, en rechts, klaslokalen onder meer recente uitbreiding, ingesloten speelplaats en kinderdagverblijf "De witte berken", aan de Speiestraat. In laatst genoemde, rest van voormalige (19de eeuw of ouder?) kloostermuur: bakstenen omheiningsmuur met steunberen, onderbroken door het trapgeveltje van de korfboogpoort tussen pilasters en bekroond met beglaasde rondboognis waarin Sint-Rochusbeeld, onder druiplijstje met kruis van blauwgrijze "Boomse klompjes". Ook in Grauwe Zustersstraat, omheiningsmuur, links van kapel, met getoogd poortje in een gecementeerde omlijsting van negblokken; trapezoïdale sluitsteen met Mariamonogram.

Neoclassicistische kapel (1834), met één midden- en twee smalle zijbeuken van vijf traveeën, en een koor van één rechte travee met halfronde sluiting onder leien zadeldak (nok loodrecht op de straat); houten dakruiter. Pilastergevel onder geprofileerde kroonlijst van baksteen en driehoekig fronton waarin oculus en ruitvormig casement. Centrale rondboogdeur met sluitsteen en imposten, verdiepte borstwering, en rondbogige bovenlichten. Dito vensters in zijbeuk- en koorgevels. Bepleisterd en beschilderd interieur. Tongewelf in middenbeuk en koor alwaar beschilderd met voorstelling van Sint-Franciscus en opschrift "Portiunculam optinet Franciscus". Vlak overzolderde zijbeuken met omlopende tribune rustend op zuilen met marmeren, vierkante sokkel en versierd kapiteel; boven, zuilen met Ionisch kapiteel en balustrade. Koorafsluiting: ritmerende pilasters en kroonlijst op consooltjes met tussenliggende rozetten.

Klooster (parallel aan de Grauwe Zustersstraat), bestaande uit een linker- (aansluitend bij kapel) en rechtervleugel, weerszijden neogotisch hoofdgebouw. Laatst genoemde, dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (Vlaamse pannen), uit de tweede helft van de 19de eeuw. Arduinen sokkel en versierde muurankers. Brugse travee met kruiskozijnen; spitsbogige casementen met ingeschreven drielob op borstwering en in boogvelden. Aflijnend baksteenfries. Centrale, getrapte dakkapel. Zijtrapgevels. Haakse uitbouw tegen de achtergevel.

Links- en rechts aanleunende vleugel, van respectievelijk elf en zeven traveeën en twee bouwlagen onder mansardedak met meerdere dakkapellen, van na de Eerste Wereldoorlog en in grosso modo aansluitende bouwtrant; ter vervanging van sobere witgekalkte vleugels onder zadeldak zie oude foto van circa 1907. Ritmerende muurvakken afgelijnd met baksteenfries; lisenen met versnijding. Begane grond: gekoppelde nisjes verdiept in steekboogomlijsting. Getoogde bovenvensters. Analoge achtergevels; onder meer haakse uitbouw van twee traveeën begrensd door trapgevel met Brugse travee.

Rechts van rechtervleugel, analoog doch soberder uitgewerkt gebouw; jaarstenen "ANNO" - "1908" weerszijden spitsboogpoort links. Rechts aansluitend soortgelijk hoekgebouw onder zadeldak. Typerende afgeschuinde hoektravee met onder meer rondboognisje waarin Sint-Franciscusbeeld.

  • DEFRANCQ R., Bijdragen tot de geschiedenis van Wervik, deel III, 1966, p. 44-46.
  • VERBEKE R., Wervik in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1972, nummer 28.

Bron: DELEPIERE A.-M. & HUYS M. 1991: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Ieper, Kantons Mesen - Wervik - Zonnebeke, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 11n3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Huys, Martine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Klooster grauwe zusters franciscanessen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/32824 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.