erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Martinus

bouwkundig element
ID
353
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/353

Juridische gevolgen

Beschrijving

Classicistische pseudobasilicale kerk gelegen op een hoogte, middenin ommuurd tuintje met Vrijheidsboom van 1919, ter plaatse van het oorspronkelijk kerkhof. Gietijzeren hek met postamenten van hardsteen voor de westgevel. De oude kerk, vermeld in de 14de eeuw, werd gesloopt in 1771. Huidige kerk naar ontwerp van Philippus Gobert, augustijnermonnik te Gent, 1772 gedateerd op een gevelsteen in de westgevel rechts.

De plattegrond ontvouwt: een driebeukig schip van vijf traveeën en een driezijdig gesloten koor van twee rechte traveeën, ten zuiden sacristie van 1774, noordgevel met doopkapel en bergplaats van 1933 naar ontwerp van architect Henri Valcke. Baksteenbouw met gebruik van zandsteen voor plint en hoekstenen; westgevel en toren in zandsteenbouw (Lediaanse steen) met verwerking van arduin. Schip en koor in bak- en zandsteenbouw onder zadeldaken (leien), ten zuiden sacristie onder afgesnuit zadeldak der schilddak (leien). Classicistisch getinte westelijke puntgevel geflankeerd door geblokte hoekpilasters en belijnd door de hierop rustende waterlijst die om het centraal rondboogvenster loopt en op de uiteinden wordt gemarkeerd door classicistische siervazen. Afgetekende geveltop bekroond door middel van een achtzijdige toren met rondboogvormige galmgaten en leien peerspits met barokke reminiscenties. Voorts strakke gevelcompositie gemarkeerd door schouderboogdeur in een zware omlijsting van arduin met bekronende druiplijst; casementen op de stijlen en versiering van de zwikken. Aan weerszij en daarboven, rondboognissen in arduin, ingeschreven in rechthoekige met imposten en trapezoïdale sleutel, bekronende druiplijst, gedateerd in de zwikken: AN/ NO 17/ 72. Oculus in hardstenen omlijsting in de top. Noordelijke en zuidelijke zijbeuk en koor, zijn geritmeerd door segmentboogvensters, gevat in omlijstingen van arduin; doorlopende onder- en bovendorpels. Blinde koorsluiting. Middenbeuk geritmeerd door rondboogarcaden op Toscaanse zuilen; schip en zijbeuken overdekt door middel van Boheemse kappen tussen gordelbogen op rocococonsoles. Schildering en marmering van het interieur, 1785.

Mobilair

Marmeren hoogaltaar uit de Jezuïetenkerk van Gent, 1623, oorspronkelijk met schilderij van Rubens, "de Marteldood van de Heilige Livinus", dat zich nu in Brussel bevindt. Marmeren zijaltaren (1773), met houten bekroning (1774) met schilderijen van Daniel Herreyns (Mechelen), namelijk "de Hemelvaart van Maria" (1774) en "Sint-Rochus en de Pestlijders" (1783); communiebank (1773); biechtstoelen (1774); preekstoel, 1779, uit atelier van Reraux (Dendermonde) met marmeren bas-reliëf, 1780; doopvont, 1862, door steenhouwer Van Assche (Dendermonde); koorgestoelte, 1869, door Dumon (Brugge). Orgel, 1776, door Van Peteghem. Kruisweg, 1871, door Anseele (Gent).

  • BAERT K., DAUWE J., DE VOS I., HEIREMAN K., Aalst in kaart, beeld, prent, Catalogus, Aalst, 1976, p. 24-25, p. 27-45.
  • LEMAIRE R.M., Persoonlijke notities.
  • DHANENS E., Aanwijzende fotografische inventaris van het Belgisch patrimonium voor kunst en geschiedenis, Canton Aalst, Archives centrales et laboratoires, Brussel, 1950, p. 10.

Bron: D'HUYVETTER C., DE LONGIE B. & EEMAN M. met medewerking van LINTERS A. 1978: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Aalst, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 5n1 (A-G), Brussel - Gent.
Auteurs: d'Huyvetter, Clio; de Longie, Bea; Eeman, Michèle
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

De altaarschilderijen van de zijaltaren, namelijk 'De hemelvaart van Maria' en 'Sint-Rochus en de pestlijders' zijn van de hand van Willem-Jacob Herreyns. De foutieve identificatie als Daniël Herreyns is vermoedelijk het gevolg van een foute lezing van de 'G' (voor Guillaume of Willem) in de signatuur als een 'D'.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Linde als vredesboom

  • Is deel van
    Gijzegem-Dorp


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Martinus [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/353 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.