erfgoedobject

Heilige Geestkapel en Bureel van Weldadigheid

bouwkundig element
ID
3885
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/3885

Juridische gevolgen

Beschrijving

Voormalige Heilige Geestkapel en Bureel van Weldadigheid, heden zogenaamd "Mechels Stadspoppentheater". Vóór 1300 reeds vermelding van de zogenaamde Heilige Geestkapel van de Sint-Romboutsparochie: zoals in andere steden, een liefdadigheidsinstelling bestuurd door twee Heilige Geestmeesters en belast met de steun en verzorging van behoeftige parochianen. De inkomsten werden bekomen uit cijnzen, pachten, schenkingen enzovoort.

In de kapel werden de missen opgedragen en aalmoezen uitgereikt. Eind 18de eeuw werden de Heilige Geesttafels opgeheven en hun bezittingen overgedragen naar het Bureel van Weldadigheid (later C.O.O. en heden O.C.M.W.). De Heilige Geestkapel diende tot circa 1860 als lokaal voor catechismusonderricht. In 1968 werden kapel en Weldadigheidsbureel door de stad opgekocht; verbouwing en inrichting als Mechels Stadspoppentheater in 1972.

Voormalige Heilige Geestkapel

Eenbeukige kapel in gotische stijl, vermoedelijk uit het einde van de 13de eeuw. Zandstenen gebouw onder afdekkend zadeldak (leien), circa 1910 gerestaureerd door architect E. Pee(l) met vervangende natuursteen, onder meer voor het lijstwerk. Gevels horizontaal gemarkeerd door omlopende geprofileerde druiplijst eindigend op maskerkoppen.

Voorpuntgevel (noordoostzijde) volgens een aquarel van J.B. De Noter voorheen afgezet met hogels; breed centraal spitsboogvenster onder booglijst op bladwerkconsooltjes; archivolt rustend op driekwartzuiltjes met bladwerkkapitelen; vernieuwde Y- en tweeledige tracering met drielobben.

Erboven: kleiner spitsboogvenstertje onder driehoekig geprofileerde druiplijst met hogels en kruisbloem. Begane grond met circa 1910 toegevoegd centraal drielobbig nisje met offerblok en dichtgemetselde deur.

Noordwestelijke zijgevel volgens archieffoto's verlicht door een groot rechthoekig venster; restauratie wijzigde deze ordonnantie met vier spitsboogvormige tweelichten met deelzuiltje en op de begane grond twee ingangsdeuren.

Van het interieur, heden ingenomen door de toneelruimte, bleef gedeeltelijk het eikenhouten gebint bewaard en in de noordwestelijke zijgevel een drielobbige nis met colonetten voorzien van knoppenkapiteeltjes, vermoedelijk een muurkast zogenaamd "credens" met afvoer, voor liturgische doeleinden.

Bureel van Weldadigheid

Aanleunend bij de kapel ten zuidwesten: het "Bureel van Weldadigheid" met gevelstenen waarop vermelding: "Gebouwd XVIde eeuw - Hersteld 1909 - E. Pee - Bouwmeester" en "Bijzondere Weldoeners" (1683-1908).

Breedhuis met zijtrapgevels, twee bouwlagen en acht traveeën onder een zadeldak (leien). Bakstenen gebouw met verwerking van natuursteen; sporadisch bewaarde, oorspronkelijke zandsteenblokken in plint en speklagen. Vernieuwde kruiskozijnen: op de begane grond van diefijzers voorzien, op de bovenverdieping op doorgetrokken kordon ter hoogte van de onderdorpels en met deels bewaarde zandstenen dagkanten, onder meer in de zesde en achtste travee. Steigergaten onder bolle daklijst. Centraal houten laadvenster en flankerende getrapte dakvensters. Begane grond in 1972 aangepast met brede glazen inkomdeur. Interieur volledig verbouwd.

  • STADSARCHIEF MECHELEN, De Noter J.B., nummer 157 en nummer 713.
  • KOCKEN M., Van H.-Geestkapel tot Stadspoppentheater, in Het Poppenspel, jaargang 21, nummers 3- 4, 1975.

Bron: EEMAN M., KENNES H. & MONDELAERS L. 1984: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Mechelen, Binnenstad, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 9n, Brussel - Gent.
Auteurs: Eeman, Michèle; Mondelaers, Lydie; Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Heilige Geestkapel en Bureel van Weldadigheid [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/3885 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.