erfgoedobject

Pastorie Onze-Lieve-Vrouwparochie

bouwkundig element
ID
38869
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/38869

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Pastorie Onze-Lieve-Vrouwparochie
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Pastorie Onze-Lieve-Vrouwparochie
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Dorpskern Alsemberg
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Dorpskern Alsemberg
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Pastorie
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

18de-eeuwse pastorie gelegen halverwege de Alsemberg ten zuiden van de trappen naar de Onze-Lieve-Vrouwkerk.

Historiek

In Alsembergse archieven worden als voorlopers van de huidige pastorie drie oudere pastorieën vermeld tussen 1489 en de 20ste eeuw. Een eerste pastorie werd vermeld in 1489. Anno 1592 wordt een tweede pastorie gebouwd. Volgens een archieftekst uit 1640 was deze nog naast de kerk gelegen, dus bovenop de heuvel. Blijkbaar verhuisde de pastorie vervolgens naar de heuvelvoet waar ze in 1693 wordt vermeld. Ze stond niet op de plaats van de huidige pastorie. De huidige pastorie werd opgetrokken in 1756 terwijl de derde pastorie pas werd afgebroken in 1770. Er is te weinig figuratief archiefmateriaal om de precieze locatie en configuratie van de pastorieën te definiëren.

De huidige pastorie bestond oorspronkelijk uit het woonhuis, een omhaagde tuin, een kleine weide of boomgaard en een schuur. Ze werd hersteld in 1785 en in 1893-1894 liet pastoor Bols de voorgevel bepleisteren, baksteenimitatie aanbrengen en het venster boven de deur ombouwen tot een spitsboognis met daarin het beeld van "De Goede Herder" (Atelier Bressers, Gent).

Beschrijving

Ruim dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder een zadeldak (kunstleien) tussen aandaken met schouderstukken en de nok parallel aan de straat. Het pand van 1756 in traditionele stijl kreeg in 1896 een gekleurde cementering die wel de onderlaag laat vermoeden: baksteenmetselwerk met gebruik van kalkzandsteen onder meer voor de kwartronde daklijst, de hoekkettingen, de omlijstingen, steigergaten en speklagen. Verankerde lijstgevel met rechthoekige vensters, vermoedelijk voorheen kruiskozijnen; rechthoekige deur met rondbogig bovenlicht in een hardstenen rondboogomlijsting (19de-eeuws?) met imposten en sluitsteen; centrale spitsboognis op de tweede verdieping (19de eeuw). Links een aanleunende bijbouw onder lessenaarsdak. Achtergelegen tuin, oorspronkelijk boomgaard.

De plattegrond toont een typisch dubbelhuis met twee kamers links en rechts van de centrale gang. Op de bovenverdieping is er een gang in het midden van het huis die parallel loopt aan de voorgevel, geflankeerd door zeven kamers. De inrichting is 19de-eeuws met cementtegelvloeren, marmeren schouwen, stucplafonds, paneeldeuren, Lodewijk XVI-trap. Overwelfde kelders.

  • Onroerend Erfgoed Vlaams-Brabant, Beschermingsdossier DB002198, De dorpskern met vier monumenten (Paesmans G. 2003).
  • DU JACQUIER Y. 1981: Beaux presbytéres en Brabant, s.l.
  • THEYS C. 1934: Toerisme s.l.
  • THEYS C. 1960: Geschiedenis van Alsemberg, Brussel.

Auteurs: Mertens, Joeri
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Dorpskern Alsemberg

  • Is deel van
    Pastoor Bolsstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Pastorie Onze-Lieve-Vrouwparochie [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/38869 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.