erfgoedobject

Kasteel Meerlaer

bouwkundig element
ID
41178
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/41178

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteel Meerlaer
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Kasteel Meerlaer
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Sinds 1956 "Kasteel Meerlaer", voordien " 't Hoeven", "Vorstse Hoeve" en "Hoeve van Gemp".

Historiek

Door een ruil van goederen in 1290 tussen hertog Jan I en het norbertinessenklooster van Gempe (Sint-Joris-Winge) kwam het klooster in het bezit van gronden op het Verboekt. Voor de ontginning bouwde men een hoeve met aanhorigheden die vanaf 1348 verpacht werd. In 1798 als nationaal goed verkocht kende de hoeve verschillende eigenaars tot ze in 1851 door de toenmalige eigenaar Désiré Van den Schrieck afgebroken werd en vervangen door een nieuwe.

In 1861-1863 werd bij het nabijgelegen "oud kasteel", later conciërgewoning en koetshuis, in opdracht van de politicus F. Schollaert een "nieuw kasteel" opgericht. In 1867 werd het nieuwe gebouw geregistreerd in de kadastrale leggers, herinrichtingswerken (onder meer kapel) in 1900 naar ontwerp van J. Piscador. Kasteel door vererving in het bezit van Louise Schollaert, echtgenote van Joris Helleputte; pand in 1956 verkocht aan de familie Cruysberghs, in de tweede helft van de 20ste eeuw ingericht tot restaurant met omliggende tuin en camping ten noorden.

Beschrijving

Eclectisch kasteel met neo-Vlaamserenaissance en neotraditionele inslag; zeven traveeën en souterrain + twee bouwlagen op nagenoeg rechthoekige plattegrond onder leien schilddak (nok loodrecht op straat) met getrapte dakvensters; markante polygonale hoektorentjes met uitspringende ronde bovenverdieping onder leien spits, noordzijde met uitspringende huiskapel en westgevel met polygonale traptoren, zuidelijke voorgevel gemarkeerd door licht uitspringende centrale trapgevel.

Baksteenbouw met decoratieve en constructieve verwerking van natuursteen voor banden, puilijst en fries; gebruik van gesinterde baksteen voor de plint en de banden van de arkeltorentjes; sierankers. Rechthoekige vensters onder decoratieve latei, betraliede keldervensters in arduinen omlijsting en kapel met neogotische spitsboogvensters. Centrale ingangsportiek met korfbogen op geringde zuilen onder bekronend balkon met smeedijzeren leuning, brede bordestrap en trapgevel met uitgewerkte topstukken.

Interieur

Interieur met centrale trapzaal beschilderd met arabische motieven en teksten, neorococo getinte keizerstrap met bordes ter hoogte van het boven de kapeldeur aansluitende houten vierlicht met glas in lood, links en rechts aanpalende eclectische salons met neoclassicistische inslag: stucplafonds en gestucte deurstukken.

Fraaie neogotische huiskapel van twee traveeën met driezijdige sluiting met ingang onder de trap, houten kruisrib- en straalgewelf met beschilderde ribben en afbiezende sjabloonversiering. Wanden voorzien van imitatieschilderingen, kruisweg op doek en spitsboognissen naar analogie van de glas-in-loodramen in de spitsboogvensters van de apsis. Karakteristieke vloer met cementtegels en neogotische motieven. Neogotisch meubilair, vermoedelijk uit de bouwperiode.

  • Gegevens verstrekt door K. Cruysberghs en KADOC.
  • Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg, Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg Antwerpen, Monumenten en Landschappen, dossier A/0890.
  • Kadaster Antwerpen, Mutatieregisters Laakdal/Vorst, schetsen 1867/5.
  • Kasteel Meerlaar Vorst-Laakdal, 1956-1986 Historische gegevens verzameld door J. Pals.
  • MARIËN L. & PALS J., De hoeve van Gemp in Vorst,, in Mededelingenblad Heemkring Kanton Westerlo, 1978/4, p. 99-103.
  • PALS J., De hoeve van Gemp in Vorst, in Mededelingenblad Heemkring Kanton Westerlo, 1979/3, p. 67-78.

Bron: KENNES H. & STEYAERT R. 2000: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Westerlo, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteel Meerlaer [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/41178 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.