erfgoedobject

Oud Stadhuis van Blankenberge

bouwkundig element
ID
44915
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/44915

Juridische gevolgen

Beschrijving

Oud stadhuis, oudst bewaarde burgerlijk gebouw van de stad. In 1451-1452 is het eerste stadhuis, gebouwd in de toenmalige Peperstraat (het stuk van de Langestraat gelegen tussen de Bakkersstraat en de Kerkstraat) in zeer slechte staat. Er wordt een nieuw gebouw opgetrokken aan de oostzijde van het oude stadhuis, dat gesloopt werd. In 1532-1536 wordt er een nieuw stadhuis opgetrokken naar ontwerp van C. Bavelaere en B. d'Hane, gelegen op de hoek van de Langestraat en de Kerkstraat. Het vorige gebouw wordt te klein bevonden. Lanceloot Blondeel maakt "Het Laatste Oordeel" voor de schepenkamer, het doek wordt in 1547 geleverd. In 1572 wordt het stadhuis beschadigd bij de inval van de Watergeuzen. In 1675 woedt er een hevige brand in de stad waarbij het stadhuis helemaal vernield wordt.

Huidig gebouw opgetrokken circa 1680 naar ontwerp van R. Coppet, aangeduid op een stadsplan van 1696. Aannemer Donaes Van Troostenberghe zorgt voor de uitvoering. Bouwmaterialen worden aangevoerd uit Brugge, een gedeelte is afbraakmateriaal van het Spaans Fort (gelegen in het westen van de stad). Herstellingswerken aan het dak, de stal en de voorgevel worden uitgevoerd in 1734-1736, tevens opbouw van een bordes met daarboven een balkon. Verbouwd in 1762, uitbreiding met drie traveeën naar ontwerp van H. Pulinx, (Brugge). In 1751 bestelt het stadsbestuur een nieuwe klok voor het torentje van het stadhuis, ze wordt vervaardigd door de Brugse klokkengieter Dumery. Deze verdwijnt tijdens de Eerste Wereldoorlog. Andermaal uitgebreid in 1857 met poortgebouw naar ontwerp van P. Buyck. Inrichting tot schouwburg in 1860. Bordes afgebroken in 1862, waarna het verval zich inzet. Afbraak van de toevoegingen van H. Pulinx en P. Buyck. In 1894 gered van de geplande afbraak door de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen. In 1911 wordt er een restauratie-ontwerp gemaakt voor het gebouw, dat door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog niet uitgevoerd werd. In 1923 is het stadhuis in gebruik als filiaal van de "Banque d'Ostende et du Littoral". Restauratie in 1930 door A. De Pauw (Brugge), vernieuwing van ramen, buitendeuren, monelen en zuilen, herstelling van het metselwerk en het torentje. In 1982, restauratie door J. Lauwereyns (Brugge) met reconstructie van het bordes. De funderingen worden nagekeken, de keldergewelven hermetseld, de balkenlaag gereconstrueerd aan de hand van de enige oorspronkelijke moerbalk en het klokkentorentje wordt gedemonteerd en terug opgebouwd met de nog bruikbare onderdelen. Nu in gebruik als tentoonstellingsruimte.

Hoekgebouw, van twee traveeën en twee bouwlagen onder een zadeldak (leien, nok loodrecht op straat). Trapgevel van zeven treden, bekroond met klokkenstoeltje in rode baksteenbouw. Rechthoekige muuropeningen, met kruiskozijnen. Boogvormig ontlastingssysteem in rode baksteen en witte natuursteen, gesculpteerd hoofdje als sluitsteen. Op de verdieping, twee achthoekige vensters gevat in een omlijsting van witte natuursteen. Ingang via bordestrap bestaande uit zeven treden, rechthoekige deur gevat in een omlijsting van blauwe hardsteen. Boven deur, natuurstenen plaquette met wapenschild. Op de verdieping, rechthoekige deur gevat in een omlijsting van witte natuursteen, gietijzeren balkon, steunend op consoles in witte natuursteen. Zeshoekig klokkentorentje met drie dakkapelletjes, torenuurwerk uit 1859. Roodgeschilderd houtwerk, bedekt met leien. Zijde Langestraat: lijstgevel van vijf traveeën en één bouwlaag, kelderverdieping, zadeldak met twee dakkapellen.

Interieur. Plafond met moer- en kinderbalken, reconstructie aan de hand van één overgebleven originele moerbalk. Eikenhouten ramen uit 1930 met gietijzeren beslag, glas in lood vernieuwd in 1982. Stookplaats waarvan enkel de zwart marmeren wangen bewaard zijn. Smeedijzeren kroonluchter door G. Riemaker (Blankenberge), versierd met acht visserstaferelen. Eerste verdieping in gebruik als tentoonstellingsruimte. Een houten spiltrap maakt de verbinding tussen de drie niveaus.

  • Archief Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg West-Vlaanderen, Afdeling Monumenten en Landschappen, Brugge, nummer W/00051.
  • Gerestaureerd oud stadhuis opnieuw toegankelijk, in: Info Blankenberge, (1984), p. 27-28.
  • BOTERBERGE R., De geschiedenis van het oude stadhuis van Blankenberge, Blankenberge, 1977.
  • BOTERBERGE R., Het oud-stadhuis te Blankenberge, in: Info Blankenberge, 2(1973), p. 27-29.

Bron: HOOFT E. & VANNESTE P. met medewerking van DE LEEUW S. & MISSIAEN H. 2003: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Blankenberge, Deelgemeente Uitkerke, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL2, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol; Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Oud Stadhuis van Blankenberge [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/44915 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.