erfgoedobject

Stadhuis van Aalst

bouwkundig element
ID
46
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/46

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Stadhuis van Aalst
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Stadhuis van Aalst
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd monument Stadhuiscomplex Aalst
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Stadhuis van Aalst
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Gelegen ten noorden van het marktplein, rechts van het Schepenhuis. Heden gesloten complex met gebouwen gegroepeerd rondom een rechthoekige gekasseide binnenplaats; bestaande uit twee delen: voormalig landhuis van 1643-1645 door de bouwmeester H. De Doncker (Antwerpen) en de aannemers C. Veerman en A. Van Loo, aangepast en deels heropgebouwd in rococostijl (tweede tot derde kwart van de 18de eeuw), ten zuiden, aan de marktzijde afgesloten door een neoclassicistische constructie van architect Louis Roelandt, van 1828.

Zuidvleugel. Een pentekening verschenen in "de Comitatu Alostano ejusque descriptione attributis et proprietatibus" (1780-1790), toont ons het landhuis, tot eind 18de eeuw vergaderplaats van het hoofdcollege van Aalst, afgesloten aan de zuidzijde door middel van twee volumes van twee bouwlagen met respectievelijk vier en zes traveeën onder zadeldaken met zijtrapgevels. Laatst genoemde heden vervangen door neoclassicistisch gebouw met drie bouwlagen van zeven traveeën onder vlakke afdekking, van 1828-1830, door architect L. Roelandt. Gecementeerde voorgevel. Drie traveeën breed middenrisaliet met geblokte begane grond onder balustrade. Daarboven kolossale monolietzuilen met Korinthische kapitelen die een architraaf schragen. Zijtravee met overwegend horizontalisme: gekorniste puilijsten, uitgewerkte borstwering van de bel-etage. Gekorniste kroonlijst op klossen, zware attiek. Rechthoekige vensters ingeschreven in geriemde omlijsting. Benedenvensters en vensters van de bel-etage onder bekronende druiplijst op consoles; doorlopende onderdorpels. Rechthoekige poort uitgewerkt als benedenvensters, daarboven drie deurvensters; centraal deurvenster geflankeerd door zuiltjes onder driehoekig fronton, ingewerkt in een rondboognis met imposten en trapezoïdale sleutel, wapenschild van Aalst en datering 1830 in het rondboogveld, versiering van de zwikken. Sobere achtergevel met rechthoekige benedenvensters, verder getoogde vensters. Arduinen lekdrempels. Rechthoekige poort in geprofileerde arduinen omlijsting op neuten onder druiplijst op consoles.

Interieur met monumentale neoclassicistische doorgang met Toscaanse zuilen. Trap leidend naar de feestzaal met rondgang met balustrade en plafond met casementen. Historisch schilderij "Jacob van Artevelde spreekt tot de werkloze arbeiders" door Lebrun, bestuurder van de Academie van Aalst (1871-1900).

Voormalig Landhuis. U-vormig complex met tuin erachter. Traditionele bak- en zandsteenbouw van 1643-1645, aangepast in het tweede tot derde kwart van de 18de eeuw; de westvleugel is het meest authentiek gebleven. Westvleugel; twee bouwlagen, twaalf ongelijke traveeën onder afgewolfd zadeldak. Traditionele bak- en zandsteenbouw op afgeschuinde plint, voormalige kruisvensters. Rechthoekige dakkapellen. Hoofdvleugel (ten noorden) van het dubbelhuistype met twee bouwlagen onder zadeldak (leien), heropgericht in 1756 in rococostijl. Voorgevel van vijf traveeën, afsluiting van de binnenplaats, grosso modo met zelfde ordonnantie als achtergevel. Weelderig uitgewerkt middenrisaliet van één travee, gemarkeerd door geblokte pilasters met lijstkapitelen, onder in- en uitgezwenkte top met cartouche. Rechthoekige vensters met arduinen latei onder segmentboogvormige ontlastingsboog, geschilderde en gecementeerde neg- en hoekblokken. Gordijnboogvormige Lodewijk XV-deur in witgeschilderde vlakke omlijsting van arduin, gesmeed ijzeren bovenlicht. Schouderboogvormig deurvenster in kwartholle omlijsting van arduin, gesmeed ijzeren balkon, gebogen tussendorpel, houten waaier, sierlijk uitgewerkte top met oculus, bekronende cartouche met uurwerk. Fraaie rococo-achtergevel van tien traveeën met classicistische inslag; bordes en halfronde granieten treden. Bepleisterde witgeschilderde lijstgevel met imitatiebanden, middenrisaliet met drie bouwlagen van vier traveeën onder driehoekig fronton met oculi in fraaie rococostucversiering. Aflijnende puilijsten. Rechthoekige muuropeningen in vlakke gepleisterde omlijstingen. Voorheen beluikte benedenvensters. Twee gekoppelde deuren met geprofileerde houten tussendorpels, gesmeed ijzeren bovenlichten. Daarboven gekoppelde deurvensters met fraai gesmeed ijzeren balkon op sierlijke consoles.

Rococo-interieur, trouw- en raadzaal met sierlijk plafond.

Ten oosten, koetshuis met één bouwlaag van drie traveeën onder mansardedak, uit het tweede tot derde kwart van de 18de eeuw. Bepleisterde lijstgevel op recent gecementeerde plint, rechts, bekronend fronton met weelderig uitgewerkte rococo-oculus. Rondboogvormige muuropeningen met gebogen tussendorpel en cartouche sleutel. Weelderig uitgewerkte dakkapel. Rechts, in het verlengde van het koetshuis, aanbouw met één bouwlaag van zes traveeën onder mansardedak uit de 19de eeuw. Baksteenbouw op gecementeerde plint met steekboogvormige poorten. Segmentboogvormige dakkapellen.

  • COURTEAUX F., Van Landhuis tot stadhuis, in Toerisme in Oostvlaanderen, 1960/5.
  • DHANENS E., Aanwijzende fotografische inventaris van het Belgisch patrimonium voor kunst en geschiedenis, Canton Aalst, Archives centrales et laboratoires, Brussel, 1950, p. 2.
  • VAN NUFFEL P., Historiek der oude straten van Aalst, Aalst, 1914, p. 295-96.

Bron: D'HUYVETTER C., DE LONGIE B. & EEMAN M. met medewerking van LINTERS A. 1978: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Aalst, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 5n1 (A-G), Brussel - Gent.
Auteurs: d'Huyvetter, Clio; de Longie, Bea; Eeman, Michèle
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Opgaande beuk bij woning Eeman

  • Is deel van
    Grote Markt

  • Is deel van
    Zwarte Zustersstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Stadhuis van Aalst [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/46 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.