erfgoedobject

Bastion VIII

bouwkundig element
ID
48863
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/48863

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Bastion VIII
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Bastion VIII
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Bastion VIII
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Voormalig Bastion VIII met rest van holtraversen, verlande hoofdgracht palend aan de voorgracht en lunet met kruitmagazijn. Nu natuureducatief reservaat.

Site aanvankelijk onderdeel van de middeleeuwse vestingmuur met voorliggende gracht verbonden met de Oude Dender. Tijdens Hollands bewind onder leiding van kapitein-ingenieur Alewyn tussen 1822 en 1830 omgevormd tot bastion met voorliggend "terreplein", gebruikt als oefenterrein, in functie van de nieuwe gebastioneerde vesting, deel uitmakend van de Wellingtonbarrière. In de Belgische periode aan de eigentijdse militaire noden aangepast en uitgebreid met een tweede verdedigingsgracht (voorgracht) met bijhorend pijlvormig vijfzijdig lunet met bakstenen kruitmagazijn. In de wal werden twee "holtraversen", bomvrije schuilplaatsen voor manschappen of opslag van materiaal aangebracht. Tussen 1857 en 1879 werd ook een tweede wal, een "kat", met ingebouwd V-vormig bomvrij poeder- en artilleriemagazijn toegevoegd.

Bastion bij Koninklijk Besluit van 20.04.1906 gedeclasseerd. Ruimten daarna gebruikt als opslagplaats door stedelijke brandweer, door de scouts en andere. Site in 1936 door het stadsbestuur verworven. Terrein vervolgens herbestemd als stortplaats voor inerte materialen. Hoofdgracht gedempt en bomvrij artillerie- en poedermagazijn afgebroken. Oorspronkelijke configuratie en aanleg van de verdedigingsgordel nog sterk aanwezig en vroegere functie duidelijk afleesbaar in het landschap. Site omgevormd tot natuureducatief reservaat ingericht door het Agentschap voor Natuur en Bos van de Vlaamse Overheid en de vzw Geo-Natuur.

Een vijftal vroegere noodwoningen, met adres Nieuw Kwartier 31, 41, 43, 44, 47, bevinden zich op de site van het voormalige Bastion VIII, maar werden niet in de bescherming opgenomen. Deze noodwoningen werden vanaf 1919-1920 via het Koning Albert Fonds en het Rode Kruis op de voormalige militaire gronden opgericht om tegemoet te komen aan de woningnood veroorzaakt door de vernielingen tijdens de Eerste Wereldoorlog. Circa 1924 waren er een 526-tal opgericht, waarvan deze vijf de laatste exemplaren zijn. Aanvankelijk kleine houten barakken van 40 tot 72 m² op houten palen, met één woon- en één of twee slaapkamers. Huidige constructies inmiddels versteend, grondig verbouwd en uitgebreid, en niet meer beantwoordend aan de oorspronkelijke toestand.

  • Vlaamse Overheid, Ruimte & Erfgoed, Afdeling Oost-Vlaanderen, Onroerend erfgoed, archief.
  • STROOBANTS A., Door het vuur gespaard. Bouwkundige resten van het vooroorlogse Dendermonde, Dendermonde, 1999, p. 8-9.
  • VERBRUGGEN K., De wederopbouw van Dendermonde na 1914, onuitgegeven eindverhandeling Katholieke Universiteit Leuven, afdeling Architectuur, 1981, p. 57-62.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Arsenaal

  • Is gerelateerd aan
    Bastion IV

  • Is gerelateerd aan
    Bastion IX, kazemat en patronenfabriek

  • Is gerelateerd aan
    Bastion V, met laboratorium, kazemat en watertoren

  • Is gerelateerd aan
    Brusselse Poort

  • Is gerelateerd aan
    Infanteriekazerne met oefenterrein

  • Is gerelateerd aan
    Mechelse Poort

  • Is deel van
    Begijnhoflaan


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Bastion VIII [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/48863 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.