erfgoedobject

Villa Ritten

bouwkundig element
ID
48985
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/48985

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Villa Ritten
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Villa Ritten met zomerhuis en tuin
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Villa Ritten
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Volgens kadastergegevens en stijlkenmerken dateert deze woning van circa 1913 met een zomerhuis van circa 1915 en werd ze opgetrokken op de plaats van een ouder gebouw. Het onbebouwde terrein werd circa 1876 door landbouwer Karel Vercauteren bebouwd met een kleine L-vormige woning. Vervolgens kwam het complex in bezit van smid I. De Vuyst-Callaert en gemeentesecretaris A. Madou-Goethals die het elk een korte tijd bewoonden. Mogelijk liet De Caluwe(?) de woning in 1911 eerst nog verbouwen, vooraleer het hoofdvolume van de huidige woning circa 1913 te realiseren en twee jaar later in oostelijke richting, met het lagere zomerhuis met overdekt terras te vergroten. Voortgaande op het identieke materiaalgebruik en verwerking van dezelfde sierelementen zoals knipvoegen, geglazuurde steen en tegeltableaus werden beide constructies als een geheel ontworpen maar in verschillende fasen gerealiseerd.

De naam Villa Ritten zou afkomstig zijn van de heer Georges Ritte, aannemer van dijkwerken uit Schaarbeek die in de streek na 1928 een welstellend man was geworden en de woning (na 1919?) had gekocht. Ritte was ook bouwheer van de fraaie Villa Drijgoten aan de Schelde van 1903 (Driegoten 89) te Hamme.

Later werd het huis bewoond door Georges Leenhouder en klompenmaker Ernest Laureys, familie van de huidige bewoners.

De vrijstaande villa, met omgevende aangelegde tuin, is aan de straatkant afgesloten door hekwerk aan bakstenen pijlers met groen geglazuurde tegels en siervazen.

De L-vormige woning met dubbelhuisopstand telt drie traveeën en twee bouwlagen onder een schilddak met ten noordoosten een aangebouwd zomerhuis van twee traveeën met overdekt terras onder een afgeknot schilddak. Zeer kleurrijk materiaalgebruik van onder meer groene geglazuurde tegels, tegeltableaus met blad- en rankwerk in geometrische art-nouveaustijl, bordeauxrood geschilderde houten kroonlijst én het speelse metselverband met knipvoegen. De getoogde vensters behielden hun houtwerk en origineel sluitwerk met een kleine gesmeed ijzeren balustrade op de bovenverdieping. Het sierlijke ijzerwerk van de fraaie voordeur bleef eveneens bewaard. De achtergevel vertoont dezelfde opbouw als de voorgevel, maar heeft ten noordwesten een minder kwalitatieve uitbouw.

Het interieur vertoont de kenmerkende dubbelhuisindeling, met twee vertrekken aan weerszij van een centrale hal die in verbinding staat met een bijkeuken. De trap in de noordwesthoek tegen de achtergevel leidt naar de bovenverdieping. De oorspronkelijke interieuraankleding bleef grotendeels behouden. Zo wordt de hal bepaald door de bepleisterde zoldering met consoles en marmeren platen op de vloer en plint. In de lichte salons treft men nog een diversiteit aan interieurelementen aan zoals onder meer marmeren schouwmantels, behouden binnenschrijnwerk en deurbeslag, stucwerk in reliëf met onder meer pijl en boog-, vogeltjes- en bloemmotieven.

Belendend zomerhuis met overdekt terras. Het open terras werd mogelijk in de jaren 1930 deels gedicht om de bovenverdieping ook als wooneenheid te kunnen gebruiken. De fundamenten van het aangebouwde zomerhuis zijn blijkbaar niet bestand tegen de druk van de gedichte bovenverdieping, waardoor de achtergevel breekt en verzakt.

Opmerkelijke en artistieke aankleding in art-nouveaustijl en enkele elementen in art-decostijl. Vooral de glas-in-loodvensters met zweepslagmotief en hoefijzervorm in de voor- en achtergevel zijn beeldbepalend. Volgens het opschrift werd dit glaswerk met pauwen- en bloemenmotieven gerealiseerd door "FRED. AERTS-FLORIJN EN ZN/ KUNSTGLASRAMEN-HAMME". Het uitgewerkte houtwerk en detailafwerking met fraai smeedwerk verlenen dit zomerhuis een pittoresk accent. Rondom werd een doorlopende muurschildering met figuratieve landschapstaferelen, met aflijnende boord aangebracht. Dezelfde florale en vogelmotieven werden hernomen op de twee beschilderde salondeuren met kroonlijst en op de schouwboezem boven de spiegel en marmeren schouwmantel. Voorts bleef ook het parket in visgraatmotief behouden.

De zoldering werd wellicht in de jaren 1930 voorzien van een art-decomotief met typerend krulornament.

  • Vlaamse Overheid, Ruimte & Erfgoed, Afdeling Oost-Vlaanderen, Onroerend erfgoed, archief.
  • WERKGROEP GESCHIEDENIS GREMBERGEN s.d. (2000): Grembergen vroeger en nu. Anno 2000, s.l., z.p.
  • WERKGROEP GESCHIEDENIS GREMBERGEN 1998: Het oude Grembergen in beeld, Nieuwkerken-Waas, 44.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

De bouwhistoriek kan aangevuld en verfijnd worden:

De woning werd in 1911 gekocht door Maria Sidonia De Caluwe. De vorige eigenaar was Maria Goethals, weduwe van August Madou, tot zijn dood in 1910 de gemeentesecretaris van Grembergen. Maria Sidonia De Caluwe liet het huis omstreeks 1913-1915 bouwen samen met haar partner, aannemer Georges Ritte. Het koppel trouwde naderhand, namelijk in februari 1916 te Rotterdam waar Ritte later dat jaar overleed. De persoonsgegevens over George Ritte in de inventaristekst kloppen dus niet. In 1919 verkocht Maria Sidonia De Caluwe de villa aan Georges Leenhouder-Debreus, die het als buitenverblijf aanhield tot 1929. Toen verkocht de weduwe Leenhouder het aan het echtpaar Ernest Laureys-Croket, een neef van Frederic Aerts, de maker van het glasraam.

  • Informatie verkregen van Raphael Vermeir (september 2023).
Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Villa Ritten [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/48985 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.